Μια βδομάδα ακριβώς πριν το Πάσχα των Ελλήνων, οι περισσότεροι σχεδιάζουν το πού θα πάνε για να σουβλίσουν τον οβελία και να χαρούν την ανθισμένη φύση. Η συνάδελφος Νικολέττα Διολή σκέφτηκε να μας προτείνει να επισκεφτούμε έναν τόπο με εντυπωσιακή κουλτούρα που θα μας μαγνητίσει. Κι ας μη σουβλίζουν εκεί το αρνί...

«Περιτριγυρισμένο από χιλιάδες χιλιόμετρα έρημου ωκεανού, στη μέση του νότιου τμήματος του Ειρηνικού βρίσκεται το Νησί του Πάσχα. Είναι το πιο απομακρυσμένο κατοικήσιμο σημείο της Γης, αφού το κοντινότερο νησί σε αυτό, η Νήσος Πίτκεριν, απέχει 1.900 χλμ. και κατοικούν μόλις 60 άτομα. Η αμέσως επόμενη "πολιτισμένη" περιοχή απέχει από το Νησί του Πάσχα περίπου 4.000 χλμ.

Το Νησί του Πάσχα δημιουργήθηκε πριν από δύο εκατομμύρια χρόνια από ηφαιστειακή έκρηξη. Σε μέγεθος είναι περίπου όσο η Μύκονος ή η Τήνος. Εχει δυο εποχές - την υγρή και την ξηρή. Η κάθε μια τους διαρκεί έξι μήνες και η μέση θερμοκρασία είναι 20 βαθμοί Κελσίου.

Σ' αυτό το "μοναχικό" στον ωκεανό νησάκι διαμένουν σήμερα γύρω στους 2.500 κατοίκους. Είναι δύσκολο να εξακριβωθεί ποιοι ήταν οι πρώτοι κάτοικοι και πώς έφτασαν σε αυτό, γιατί δεν έχει διασωθεί γραπτός λόγος πέρα από κάποιες "πινακίδες" που βρέθηκαν στο νησί. Οι απόψεις συγκλίνουν στο ότι οι πρώτοι κάτοικοι ήταν Πολυνήσιοι και έφτασαν εκεί ταξιδεύοντας βδομάδες στη θάλασσα με παραδοσιακά κανό.

Οι πρώτοι κάτοικοι ονόμαζαν το νησί τους Τε Πίτο Ο Τε Χενούα που σημαίνει ομφαλός της γης. Νησί του Πάσχα το "βάφτισε" ο πρώτος Ευρωπαίος που πάτησε το πόδι του σε αυτό, ο Ολλανδός θαλασσοπόρος Τζέκομπ Ρόγγεβιν. Το 1722 "έδεσε" εκεί τις μέρες του Πάσχα και έτσι επέλεξε να το ονομάσει Νησί του Πάσχα. Οι ντόπιοι προτιμούν το Ράπα Νούι. Νούι σημαίνει μεγαλύτερο και Ράπα είναι ένα νησί της Ταϊτής. Οι γηγενείς λένε πως κάποια στιγμή φιλοξένησαν κάποιον απ' την Ταϊτή που τους είπε πως ο τόπος τους μοιάζει με το νησί Ράπα, αλλά είναι μεγαλύτερος.

Ο Τζέκομπ Ρόγγεβιν έγραψε στις σημειώσεις του πως οι κάτοικοι του νησιού ήταν ειρηνικοί και αποτελούνταν από δύο φυλές: Αυτούς με τα μακριά αυτιά και αυτούς με τα κοντά αυτιά. Οι "αυτιάδες" ήταν λιγότεροι και τα χαρακτηριστικά τους διέφεραν όσον αφορά το χρώμα των μαλλιών τους που ήταν κοκκινωπό και το χρώμα του δέρματός τους που ήταν ανοιχτόχρωμο, σε αντίθεση με τους "κονταυτιάδες" που είχαν μαύρα μαλλιά και σκούρο δέρμα. Οι πρώτοι φορούσαν μεγάλους δίσκους στα αυτιά τους, επιμηκύνοντας με αυτόν τον τρόπο τους λοβούς τους και από κει πήραν τ' όνομά τους.

Στους περισσότερους, το Νησί του Πάσχα είναι γνωστό για τα τεράστια μονολιθικά αγάλματα, τα οποία ονομάζονται Μοάι. Τα Μοάι για τους γηγενής αντιπροσώπευαν πνεύματα των προγόνων τους και των αρχηγών τους. Κατασκευάζονταν από το 1.100 μέχρι το 1.600 μ.Χ. και 887 από αυτά είναι διασκορπισμένα σε όλο το νησί. Το μέγεθός τους ποικίλλει, σε αντίθεση με τις μορφές τους που είναι τυποποιημένες. Κάποια απ' αυτά έχουν ύψος 6 μέτρα και άλλα 20 και φυσικά ζυγίζουν πολλούς τόνους, με αποκορύφωμα το El Gigante που έχει ύψος 21,6 μέτρα και ζυγίζει 170 τόνους, το οποίο είναι ένα απ' τα ημιτελή Μοάι που βρίσκονται στο νησί.

Τα περισσότερα Μοάι είναι τοποθετημένα κατά μήκος της νοτιοανατολικής ακτής του νησιού και έχουν την πλάτη τους στη θάλασσα, κοιτούν δηλαδή το εσωτερικό του νησιού.

Φτιάχνονταν όλα στο ηφαιστειακό λατομείο του Ράνου Ραράκου και μεταφέρονταν από κει στις τοποθεσίες τους. Λαξεύονταν με λίθινα σφυριά τα οποία ήταν κατασκευασμένα από ηφαιστειακά πετρώματα. Απ' τα μισοτελειωμένα αγάλματα που έχουν βρεθεί προκύπτει πως σμιλεύονταν ξαπλωμένα ανάσκελα και σταδιακά τα σκάλιζαν γύρω και από κάτω. Στο τέλος τα απέκοπταν απ' το βράχο και τα σήκωναν για να λειάνουν την πίσω πλευρά τους.

Τα αινίγματα που δημιουργούνται είναι πολλά. Πώς μετέφεραν τα Μοάι που ζύγιζαν τόνους, απ' το λατομείο σε μακρινές τοποθεσίες και τα τοποθετούσαν στα Αχου (επίπεδοι πέτρινοι βωμοί που έχουν ύψος πάνω από ένα μέτρο). Πώς, αφού τα τοποθετούσαν τους έβαζαν τα "καπέλα" τους τα οποία αποτελούνταν από ένα πορώδες κόκκινο κάρβουνο που, όμως, ήταν επίσης βαρύ; Οι αρχαιολόγοι συγκλίνουν στο ότι τα αγάλματα μεταφέρονταν από το λατομείο ξαπλωμένα πάνω σε μια σειρά από κορμούς δέντρων και όταν έφταναν στο σημείο που ήθελαν να τα τοποθετήσουν μια ομάδα ιθαγενών τα σήκωνε με σχοινιά.

Τα παρατημένα, μισοτελειωμένα Μοάι μοιάζουν λες και σταμάτησε η κατασκευή τους σ' ένα βράδυ. Παραμένει μυστήριο η απότομη διακοπή λάξευσης των Μοάι. Τα αγάλματα απορροφούσαν το 25% των πόρων του νησιού και πιθανολογείται πως λόγω της υπερβολικής κοπής των δέντρων προκλήθηκε οικολογική καταστροφή στο νησί η οποία προκάλεσε εμφύλιο πόλεμο. Ενας τοπικός θρύλος λέει πως μια μάγισσα μαγείρευε στο λατομείο για τους εργάτες και θύμωσε γιατί κάποιος της έκλεψε το φαγητό. Ετσι εξαπέλυσε ένα ξόρκι και αναποδογύρισε όλα τα αγάλματα και κανείς δεν τόλμησε να ασχοληθεί πάλι μ' αυτά.

Τα Μοάι δεν είναι τα μόνα ακατανόητα κειμήλια του νησιού. Παράξενες "πινακίδες" που οι περισσότερες βρέθηκαν κρεμασμένες στα Μοάι και κάποιες κρυμμένες στις σπηλιές του νησιού κερδίζουν τις εντυπώσεις κι αυτό γιατί καμιά από τις φυλές της Ωκεανίας δε διέθετε γραφή. Ξύλινες, σημαδεμένες με ένα είδος γραφής (ιδεογράμματα και σύμβολα) που δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί ακόμα και ονομάζεται Ρόγκο - Ρόγκο, κοσμούν μουσεία σ' όλο τον κόσμο.

Ετσι, λοιπόν, αν σας κούρασε η Αθήνα, το νέφος, η κίνηση, το τρέξιμο, οι οικογενειακές υποχρεώσεις, το αφεντικό, οι τράπεζες (μέσα έπεσα) και αναζητάτε την απόλυτη ηρεμία αλλά ταυτόχρονα και κάτι εντυπωσιακό, ολοταχώς για το Νησί του Πάσχα.

Από την Αθήνα σε 10 ώρες (με τις ενδιάμεσες στάσεις) φτάνετε στο αεροδρόμιο Αρτόρο Μπενίτε στο Σαντιάγκο της Χιλής. Από κει επιβιβάζεστε στο επόμενο αεροπλάνο και μετά από πεντέμισι ώρες πατάτε το πόδι σας κατάκοποι αλλά χαρούμενοι στο αεροδρόμιο Χάνγκα - Ρόα στο Νησί του Πάσχα. Στο νησί υπάρχουν υποδομές που θα κάνουν τη διαμονή σας ευχάριστη. Βέβαια, πρέπει να το σηκώνει και η τσέπη σας, γιατί οι τιμές των εισιτηρίων είναι τσιμπημένες. Από Αθήνα - Σαντιάγκο θέλετε 1.500 ευρώ (με επιστροφή) και από Σαντιάγκο - Χάνγκα - Ρόα θέλετε περίπου 1.000 ευρώ (με επιστροφή). Η πρόταση απευθύνεται στους πιο αποφασιστικούς που θα πάνε και δε θα ξαναγυρίσουν»!