Associated Press

Σε τηλεοπτικό διάγγελμά του ο Σλ. Μιλόσεβιτς καταγγέλλει την τακτική της αντιπολίτευσης

Οι διαδηλώσεις και η γενική απεργία που διοργανώνει η αντιπολίτευση της Γιουγκοσλαβίας άρχισαν χτες, σε μια προφανή προσπάθεια ανατροπής του Προέδρου Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς μέσω πολιτικής «ανυπακοής». Ωστόσο, οι πληροφορίες ήταν αντιφατικές σχετικά με την «επιτυχία» των κινητοποιήσεων αυτών. Ειδησεογραφικά πρακτορεία όπως το «Aσοσιέιτεντ Πρες» έσπευσαν να πουν ότι η χώρα «παρέλυσε», ωστόσο άλλα, όπως π.χ. το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, έδωσαν μια διαφορετική εικόνα, αναφέροντας «μικρή συμμετοχή» στο Βελιγράδι, όπου κάποιοι δρόμοι αποκλείστηκαν για περίπου τρεις ώρες και υπήρξαν κάποια μικροεπεισόδια, όταν η αστυνομία απομάκρυνε οχήματα που είχαν στηθεί σε μπλόκα. Η συμμετοχή ήταν «μεγαλύτερη» στα βιομηχανικά κέντρα της χώρας. Παράλληλα, το γιουγκοσλαβικό πρακτορείο ειδήσεων «Beta» μεταδίδει ότι 7.500 ανθρακωρύχοι στο ορυχείο Κολουμπάρα, νοτίως του Βελιγραδίου, απεργούν από την Παρασκευή, προκαλώντας διακοπές της ηλεκτροδότησης στην περιοχή.

Η κινητοποίηση της αντιπολίτευσης θα συνεχιστεί σήμερα, με αίτημα πάντα την «παραίτηση» του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς.

Απαντώντας, με έκτακτο 15λεπτο τηλεοπτικό διάγγελμά του χτες το μεσημέρι, ο Γιουγκοσλάβος Πρόεδρος επέκρινε τους πολιτικούς του αντιπάλους, χαρακτηρίζοντάς τους λακέδες της Δύσης, που θα οδηγήσουν, όπως είπε, τη χώρα σε νέους πολέμους και στη φτώχεια. Ο ίδιος, είπε, είναι ο μόνος που μπορεί να εγγυηθεί την ειρήνη στη χώρα. Εάν η αντιπολίτευση έρθει στην εξουσία, είπε ο Σλ. Μιλόσεβιτς, «η Γιουγκοσλαβία αναπόφευκτα θα διαλυθεί» και πρόσθεσε: «Η πολιτική μας εγγυάται την ειρήνη, ενώ η δική τους συγκρούσεις και εχθρότητα». Τα σχέδια της αντιπολίτευσης, είπε ακόμη ο Πρόεδρος της ομοσπονδίας, πηγάζουν από τις ηγεσίες του ΝΑΤΟ και των δυτικών χωρών. «Πιστεύω πως ήταν το καθήκον μου να προειδοποιήσω το λαό για τις συνέπειες», είπε, σχολιάζοντας ότι αυτό «επέβαλε η συνείδησή μου».

Η αντιπολίτευση, είπε ο Σλ. Μιλόσεβιτς, «αμφιβάλλει ότι θα πετύχει το αποτέλεσμα που θέλει», και κατά συνέπεια καταφεύγει «σε δωροδοκίες, εκβιασμούς και χρηματισμούς», με κεφάλαια προερχόμενα από τη Δύση. Μέρος αυτών των κεφαλαίων, είπε ο ίδιος, κατευθύνεται στις «απεργίες και το να ακινητοποιηθεί η χώρα».

Σε μια σαφή προειδοποίηση, ο Μιλόσεβιτς είπε ότι «ως ανεξάρτητη χώρα» η Γιουγκοσλαβία «έχει νόμους», οι οποίοι θα εφαρμοστούν σε περίπτωση «δυτικής εισβολής». Δεν ανακοίνωσε - όπως ίσως... ήλπιζαν οι αντίπαλοί του - κατασταλτικά μέτρα για την απεργία, αλλά αντίθετα τόνισε ότι πρέπει να «προειδοποιηθεί» ο λαός για τα τεκταινόμενα. «Αυτό», επανέλαβε, «μου επιβάλλει η συνείδησή μου».

Τις τελευταίες ημέρες, η δυτική πίεση προς τη Μόσχα να συνταχθεί με τις δυτικές επικλήσεις προς τον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς να «αποδεχτεί την ήττα του και να παραιτηθεί» είχε φθάσει στα... κόκκινα: μάλιστα, ένα ειδησεογραφικό πρακτορείο (το DPA εν προκειμένω) έφθασε στο σημείο να... ερμηνεύσει τη σιωπή (!) του Βλάντιμιρ Πούτιν, μετά από συνάντηση του Ρώσου Προέδρου με τον Γερμανό Καγκελάριο, Γκέρχαρντ Σρέντερ, ως «συμφωνία» του Κρεμλίνου με τη δυτική «άποψη» (sic) ότι «ο Μιλόσεβιτς έχασε».

Η αποκορύφωση της εν λόγω πίεσης ήρθε, όπως αναφέρουν διάφορες πηγές, το βράδυ του Σαββάτου, όταν ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον τηλεφώνησε στο Ρώσο ομόλογό του, καλώντας τον να «ενισχύσει τις προσπάθειες» που θα οδηγούσαν στην αποπομπή του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Οι δύο άνδρες είχαν συνομιλία διάρκειας 35 λεπτών, σύμφωνα με πηγές του Λευκού Οίκου.

Αποτέλεσμα αυτής της πίεσης μοιάζει να είναι η προσπάθεια «διαμεσολάβησης» από τη Μόσχα προς το Βελιγράδι ανάμεσα στον Μιλόσεβιτς και τις πολιτικές δυνάμεις εκείνες που τον αντιμάχονται. Αν και από δυτικά ΜΜΕ αυτή η προσπάθεια εμφανίστηκε να συμπλέει με τις δυτικές - π.χ. οι «Times του Λονδίνου» συνόδευσαν τη σχετική είδηση με μια δήλωση της Αμερικανίδας ΥΠΕΞ Μαντλίν Ολμπράιτ: ο μόνος λόγος μιας ρωσικής επίσκεψης στο Βελιγράδι θα ήταν το να γίνει σαφές (στον Μιλόσεβιτς) ότι «είναι τελειωμένος» - ο Πούτιν παρ' όλα αυτά επιχείρησε να δώσει στην πρόταση «διαμεσολάβησης» που υπέβαλε μια διαφορετική χροιά.

Ο Πούτιν κάλεσε για μια συνάντηση μεταξύ του ιδίου, του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και του Βόγισλαβ Κοστούνιτσα στη Μόσχα, αποφύγοντας την πίεση της Δύσης να καλέσει τον Γιουγκοσλάβο Πρόεδρο να «παραδεχτεί την ήττα του». Ο Πούτιν σε σχετική ανακοίνωσή του - μεταδίδει η ανταποκρίτρια του «Aσοσιέιτεντ Πρες» από τη Μόσχα - έκανε εμμέσως πλην σαφώς λόγο περί φόβου εμφυλίου στη Γιουγκοσλαβία: Η σύγκρουση μπορεί να εξελιχθεί σε «απευθείας σύγκρουση στην κοινωνία, με απρόβλεπτες συνέπειες». Επομένως «η Ρωσία, ως αληθινή φίλη της Γιουγκοσλαβίας, δεν μπορεί να παραμείνει αδιάφορη αυτήν την κρίσιμη στιγμή». Ο Πούτιν πρόσθεσε ότι είναι πρόθυμος να συζητήσει με τον Μιλόσεβιτς και τον Κοστούνιτσα (τους οποίους χαρακτήρισε «υποψηφίους του δεύτερου γύρου», πράγμα που υποδεικνύει ότι θεωρεί τον πρώτο γύρο έγκυρο - αντίθετα με όσα έλεγαν διεθνείς παρατηρητές περί «υποστήριξης Πούτιν στον Κοστούνιτσα») για πιθανούς «τρόπους επίλυσης της κατάστασης». Ωστόσο δε διευκρίνισε πότε αυτή η συνάντηση μπορεί να γίνει: χθες αναχώρησε για ταξίδι στην Ινδία...

Ο Γιουγκοσλάβος πρεσβευτής στη Μόσχα, Μπόρισλαβ Μιλόσεβιτς (ο οποίος είναι και ο μεγαλύτερος αδελφός του Προέδρου της Γιουγκοσλαβικής Ομοσπονδίας), είπε πάντως ότι δε βλέπει λόγο ύπαρξης μιας τέτοιας «διαμεσολάβησης», σηματοδοτώντας μια έμμεση, πλην σαφή, απόρριψη της ρωσικής πρωτοβουλίας για δεύτερη φορά. «Αν συζητούμε για τον πρώτο ή τη διεξαγωγή του δεύτερου γύρου, (τότε) η εκλογική διαδικασία ορίζεται από το νόμο». Το υπουργείο Εξωτερικών της Γιουγκοσλαβίας απέφυγε να πάρει ξεκάθαρη θέση για το αν θεωρεί ότι πρέπει να γίνει δεύτερος γύρος, καθώς εκπρόσωπός του είπε ότι «είναι εσωτερικό θέμα» της Γιουγκοσλαβίας, λέγοντας πάντως (με νόημα) πως αυτό που πρέπει να «διασφαλιστεί» είναι η «εσωτερική ειρήνη».

Σχολιάζοντας τη στάση του Βλαντιμίρ Πούτιν και της κυβέρνησής του ως τώρα, στο μεταξύ, ο πρόεδρος του ΚΚΡΟ Γενάντι Ζιουγκάνοφ είπε ότι η άρνησή τους να στηρίξουν τον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς είναι «προδοτική» και απέκλεισε ότι υπήρξε νοθεία στις εκλογές.

Είναι σαφές ότι υπάρχει μια σαφής διαφοροποίηση ανάμεσα στους Ευρωπαίους ηγέτες και στους Αμερικανούς, όσον αφορά την τακτική σχετικά με το Γιουγκοσλαβικό.

Η Μαντλίν Ολμπράιτ είπε χτες μετά από συνάντησή της με Γάλλους και άλλους Ευρωπαίους αξιωματούχους ότι η «νίκη του Κοστούνιτσα» θα πρέπει να «υποστηριχτεί», ενώ επανέλαβε την υπόσχεση... «χρυσώματος» της χώρας σε περίπτωση ανατροπής του Σλ. Μιλόσεβιτς, με κεφάλαια: «Ολοι θα βοηθήσουμε».

Είπε ακόμη ότι η αντίληψή της είναι πως η ρωσική πρωτοβουλία «απορρίφθηκε». Τόνισε πως ο Μιλόσεβιτς «ανήκει στη Χάγη» (για να δικαστεί από το εκεί Διεθνές Δικαστήριο...) και ότι «έχει τελειώσει».

Χωρίς να απορρίπτουν, σε φραστικό τουλάχιστον επίπεδο, τα όσα λέει η Αμερικανίδα ΥΠΕΞ (εξ ονόματος της γαλλικής προεδρίας, ο ΥΠΕΞ του Παρισιού Ιμπέρ Βεντρίν δήλωσε ότι «η πρωτοβουλία» της Ρωσίας «θα ήταν καλή αν γινόταν για να λεχθεί στον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς ότι πρέπει να αποσυρθεί»), ευρωπαϊκές χώρες μοιάζουν να διαφοροποιούνται στην πράξη. Τόσο η Ελλάδα όσο και η Νορβηγία έχουν προσφερθεί να αποστείλουν «ανεξάρτητους παρατηρητές» για την επανακαταμέτρηση των ψήφων στις εκλογές της 24ης του Σεπτέμβρη και στο δεύτερο γύρο.

Η γιουγκοσλαβική αντιπολίτευση λέει ότι ο Βόγισλαβ Κοστούνιτσα «κέρδισε τις εκλογές» με ποσοστό 51,34%, κάτι που η Ομοσπονδιακή Κεντρική Εκλογική Επιτροπή απορρίπτει, λέγοντας ότι θα πρέπει να υπάρξει δεύτερος γύρος την επόμενη Κυριακή (8 Οκτώβρη).

Ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης για το αξίωμα του Προέδρου της Γιουγκοσλαβίας δηλώνει ότι οι κυβερνήσεις της Ελλάδας, της Γαλλίας και της Νορβηγίας είναι «καλοπροαίρετες» στις προσπάθειές τους να βοηθήσουν για τη διατήρηση της ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή, τονίζοντας πως είναι έτοιμος να αποδεχτεί την πρόταση αυτών των κυβερνήσεων για επανάληψη της καταμέτρησης των ψήφων με την παρουσία ανεξάρτητων παρατηρητών.

Ο Β. Κοστούνιτσα επέκρινε εμμέσως τη συμπεριφορά των ΗΠΑ και της Ρωσίας λέγοντας πως «συμπεριφέρονται σαν μεγάλες δυνάμεις» και έτσι δυσχεραίνουν την επίλυση της κατάστασης. Οπως είπε, οι ΗΠΑ «ενισχύουν» τον Μιλόσεβιτς, ενώ η Ρωσία είναι «αναποφάσιστη».

Οσον αφορά τις πληροφορίες ότι ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς θα μπορούσε να γίνει πρωθυπουργός της Γιουγκοσλαβίας, ο Κοστούνιτσα υπογράμμισε ότι αν επικυρωθεί η εκλογή του, θα δώσει την εντολή για το σχηματισμό κυβέρνησης στο Σοσιαλιστικό Λαϊκό Κόμμα Μαυροβουνίου και τόνισε πως βλέπει κατάλληλο για αυτήν τη θέση τον αντιπρόεδρο αυτού του κόμματος τον Πρέντραγκ Μπουλάτοβιτς.

Η εφημερίδα «Times του Λονδίνου» στο κυριακάτικο φύλλο της έγραψε ότι μια άκρως απόρρητη αποστολή της βρετανικής υπηρεσίας SAS στο Μαυροβούνιο πραγματοποιήθηκε τους τελευταίους έξι μήνες, εκπαιδεύοντας την ελίτ της ειδικής αστυνομίας του Μαυροβουνίου «για την αντιμετώπιση τρομοκρατικών απειλών από τη Σερβία» (!). Οι μονάδες κομάντο της νέας αυτής δύναμης του Μαυροβουνίου, δυναμικού 1.500 ανδρών, οι οποίοι φορούν ευδιάκριτες μαύρες στολές, αποτελούν τώρα κοινό θέαμα κοντά στα κυβερνητικά κτίρια και στα σύνορα του Μαυροβουνίου, έγραψε η εφημερίδα, επισημαίνοντας ότι οι κομάντος υποστηρίζονται από άλλους 5.000 άνδρες των ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας του Μαυροβουνίου. Τόσο το Μαυροβούνιο όσο και η βρετανική κυβέρνηση έχουν αρνηθεί να παραδεχτούν την παρουσία εκπαιδευτών της SAS στο γιουγκοσλαβικό έδαφος, φοβούμενοι την πρόκληση μιας αντιπαράθεσης με το γιουγκοσλαβικό στρατό, πρόσθεσε η εφημερίδα.

Η πληροφορία εντείνει τη (δεδομένη) φημολογία περί αποσχιστικών προθέσεων από πλευράς μαυροβουνιακής ηγεσίας...