Οι πρώτες προτάσεις του υπουργείου Εσωτερικών για τη Χάρτα της ελληνικής Αυτοδιοίκησης του 21ου αιώνα δόθηκαν χτες, επισήμως τουλάχιστον, στη δημοσιότητα. Ουσιαστικά οι προτάσεις του υπουργείου είναι περίπου γνωστές από δημοσιεύματα και επίσημα κείμενα που η Βάσω Παπανδρέου επιχείρησε να διαψεύσει, μετά τις διαμαρτυρίες αιρετών για αλλαγές στον τρόπο εκλογής τους.

Ερχόμενη, λοιπόν, να διαψεύσει τον ίδιο της τον εαυτό, η Β. Παπανδρέου έδωσε χτες στη δημοσιότητα το πρώτο υλικό του «διαλόγου» με το ανώτατο όργανο της Αυτοδιοίκησης, την Κεντρική Ενωση Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας (ΚΕΔΚΕ), το οποίο περιλαμβάνει την προώθηση των διαδημοτικών συνεργασιών και τους οικονομικούς πόρους του θεσμού. Την ερχόμενη βδομάδα αναμένεται να δοθούν οι σχετικές προτάσεις για την προώθηση των μητροπολιτικών λειτουργιών στα μεγάλα μητροπολιτικά κέντρα.

Ολες οι αλλαγές - ομολογείται στο εισαγωγικό σημείωμα των πρώτων προτάσεων - στόχο έχουν να καταστεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεσματική, όπως απαιτεί η είσοδος της χώρας στην ΟΝΕ. Στο σημείο αυτό τα λόγια του Λεων. Αυδή, σε σχετική ομιλία του στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, είναι καταλυτικά: «Μπορούμε άριστα να φανταστούμε μια ικανή, αποτελεσματική και επαρκή διοικητική μηχανή, ταγμένη στην εξυπηρέτηση συμφερόντων αντίθετων προς τα συμφέροντα της πλειοψηφίας του λαού. Κανένας δεν έχει κατηγορήσει τη Βέρμαχτ για αναποτελεσματικότητα. Θα έλεγα επομένως ότι το ερώτημα που δεν μπορεί να παρακαμφθεί είναι: Αποτελεσματικότητα για ποιο σκοπό;».

Και ο σκοπός - όπως προαναφέραμε - δεν είναι ούτε η ανάπτυξη της τοπικής δημοκρατίας, ούτε η ευημερία του λαού. Είναι ο έλεγχος της Αυτοδιοίκησης, η ποδηγέτησή της, ώστε αυτή να υπηρετεί τις επιλογές της κεντρικής διοίκησης.

Σ' αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η λεγόμενη διοικητική αυτοτέλεια των ΟΤΑ που προωθεί η κυβέρνηση ως κάλυμμα για να περικόψει ακόμα παραπέρα τους πόρους που τους δίνει. Χαρακτηριστικό είναι πως η κυβέρνηση προτίθεται να επαναπροσδιορίσει τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους που δίνει στους ΟΤΑ, με βάση τους ίδιους πόρους, δηλαδή τη δυνατότητά τους να επιβάλλουν φόρους και τέλη. Μάλιστα, οι επιχορηγήσεις που θα δίνονται σε κάθε δήμο θα συναρτώνται «με την προσπάθειά του για αποτελεσματικότερη και σύγχρονη διοίκηση» - όπως τονίζεται στις προτάσεις του υπουργείου.

Στα πλαίσια της «αποτελεσματικής» διοίκησης, το υπουργείο προτείνει επίσης: Σύνδεση του κόστους των ανταποδοτικών υπηρεσιών με την τοπικά εκφρασμένη ζήτηση. Δημιουργία βεβαιωτικών-εισπρακτικών μηχανισμών των τοπικών εσόδων και τελών σε κάθε ΟΤΑ ή στα πλαίσια διαδημοτικών συνεργασιών. Σύνδεση του δανεισμού των ΟΤΑ με ενδεχόμενες επενδυτικές τους πρωτοβουλίες.

Οπως διαφαίνεται, και με δεδομένο ότι η κυβέρνηση όχι μόνο δε σκέφτεται να αυξήσει την επιχορήγηση προς τους δήμους, αλλά αντίθετα να τη μειώσει, το βάρος της διαμόρφωσης της Νέας Χάρτας θα σηκώσει ο δημότης.

Ακολούθως, το υπουργείο Εσωτερικών δίνει μεγάλο βάρος στις διαδημοτικές συνεργασίες, ευελπιστώντας πως θα αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που δημιούργησε, αντί να λύσει, ο «Καποδίστριας». Μάλιστα, υπάρχει προβληματισμός, αν οι διαδημοτικές συνεργασίες θα είναι προαιρετικές ή υποχρεωτικές. Πρόκειται για κίβδηλο ερώτημα, αν αναλογιστεί κανείς πως η κυβέρνηση έχει δώσει προτεραιότητα στις χρηματοδοτήσεις από κοινοτικά ή εθνικά προγράμματα στους δήμους που έχουν προχωρήσει σε τέτοιες συνεργασίες.

Πάντως, και οι διαδημοτικές συνεργασίες πρέπει να απαντούν «στην ανάγκη ύπαρξης ισχυρών και αποτελεσματικών διοικητικών σχημάτων διοικητικής και οικονομικής διαχείρισης» - όπως σημειώνεται στο πλαίσιο των προτάσεων του υπουργείου. Ξεχωριστό κεφάλαιο θα αποτελέσουν οι διανησιωτικές συνεργασίες, ενώ άγνωστο είναι αν θα ενισχυθούν οικονομικά τέτοιου είδους συνεργασίες.