Ομως, το έργο τέχνης έχει δύο αλληλοσυνδεμένες ...συνιστώσες! Τη φόρμα και το περιεχόμενο! Η πρώτη, λοιπόν, συνιστώσα στον «Ψεύτη Ηλιο», η φόρμα, παίρνει άριστα. Η δεύτερη συνιστώσα, το περιεχόμενο, μπάζει. Και μπάζει, άλλοτε από άκριτο συναισθηματισμό και άλλοτε, το πιο σοβαρό, από πολιτική σκοπιμότητα. Ο Νικίτα Μιχάλκοφ, φαίνεται, δεν ξέχασε ποτέ την προέλευση της καταγωγής του (η οικογένειά του έχει ρίζες στην τσαρική αριστοκρατία της Ρωσίας). Τώρα που δεν υπάρχει σοσιαλισμός, που επέστρεψε ο καπιταλισμός και η ...φεουδαρχία, οι θιασώτες του τσαρισμού, ένας από αυτούς είναι και ο Νικίτα Μιχάλκοφ, θέλουν, φαίνεται, να ξαναγράψουν την Ιστορία. Και να τη γράψουν με ψέματα και συκοφαντίες. (Ο καλός σκηνοθέτης, σύμφωνα με επίσημη δήλωσή του, επιθυμεί την επιστροφή του τσαρισμού στη Ρωσία!)

Η ταινία φαινομενικά ασχολείται με μια οικογένεια και με τις καθημερινές μικρές στιγμές της. Μια ξαφνική επίσκεψη (Μίτια) φέρνει την αναστάτωση και «ξεσκεπάζει» την «αλήθεια». Ο «κακός» Στάλιν, ο οποίος από νωρίς είχε βάλει το «αόρατο» και «κακό» χέρι του και είχε σημαδέψει το παρόν και το μέλλον της οικογένειας, θα φέρει την οικογενειακή καταστροφή, όπως «έφερε» και την καταστροφή της χώρας. Οι αγρότες θα χάσουν τις σοδειές τους και όποιοι πολίτες και στρατιωτικοί διαφωνούν με τη γενική πολιτική του Στάλιν (ή και κάποιοι από «τύχη»), θα καταλήξουν στις φυλακές και τα αποσπάσματα!

Αυτή είναι η ουσία της ταινίας, έστω και αν η παραπάνω ουσία λέγεται με καλαίσθητες εικόνες και μισόλογα. Ο «Ψεύτης Ηλιος», η «ψεύτικη επανάσταση» δηλαδή, είναι αυτό που καταγγέλλει ο Μιχάλκοφ. Και για να πείσει παραχαράσσει την Ιστορία. Θεωρεί την επιβεβλημένη αγροτική μεταρρύθμιση του '30, σαν αρπαγή της παραγωγής των αγροτών! Αποσιωπά πως μέχρι τότε ο τρόπος της αγροτικής παραγωγής ήταν μεσαιωνικός και έπρεπε να αναπροσαρμοστεί για να γίνει αποτελεσματικός. Επίσης, δεν εξηγεί τους λόγους που οδήγησαν στις «εκκαθαρίσεις» στο σοβιετικό στρατό, λίγο πριν ξεσπάσει ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Δε λέει κουβέντα για τα αντεπαναστατικά φαινόμενα που παρουσιάστηκαν στο σοβιετικό στρατό, ο οποίος θα έπρεπε να αντιμετωπίσει το ναζισμό του Χίτλερ και, γιατί όχι, και τον υπόλοιπο καπιταλιστικό κόσμο. Μιλάει για τις «εκκαθαρίσεις» χωρίς να εξηγεί τους λόγους της «εκκαθάρισης». Χρησιμοποιεί, πράγμα που κανένας δεν αποκλείει, κάποιες υπερβολές ή και αδικίες που έγιναν, χωρίς να εξηγεί τις συνθήκες που επικρατούσαν. Συνθήκες που δεν επέτρεπαν πολλές έρευνες και πολλές συζητήσεις. Η επανάσταση και η αντεπανάσταση βρίσκονταν σε εξέλιξη... Και, τέλος, το γεγονός της «αποκατάστασης των θυμάτων» έχει δύο αναγνώσεις. Η μία είναι πως ο σοσιαλισμός μπορεί να αναγνωρίζει τα λάθη του και η άλλη, που ταιριάζει στη συγκεκριμένη περίπτωση, πολλές από τις «αποκαταστάσεις» έγιναν από το 20ό Συνέδριο (Χρουστσόφ). Σήμερα όλοι ξέρουμε για εκείνη την εποχή...

Τι κρίμα, λοιπόν, άκρως ταλαντούχα άτομα, όπως ο Νικίτα Μιχάλκοφ, να ελαχιστοποιούν το μεγάλο τους έργο και να μειώνουν το ατομικό και καλλιτεχνικό τους κύρος, γιατί δεν μπορούν να απαλλαγούν από τους υποκειμενισμούς τους και γιατί πειθήνια και συμφεροντολογικά υπηρετούν παρωχημένες πολιτικές σκοπιμότητες (τσαρισμός). Δεν αντιλαμβάνονται, παρ' ό,τι λατρεύουν την υστεροφημία τους, πως η στάση τους θα αναγκάσει την Ιστορία να τους τοποθετήσει χαμηλά ή και να τους διαγράψει.

Οι «δύσπιστοι» θεατές βγαίνοντας από τον «Ψεύτη Ηλιο» καλούνται να μπούνε γρήγορα στην «Απεργία Πείνας» (Hunger), για να δούνε καθαρά τους δύο κόσμους. Για ποιες αξίες πάλευε και παλεύει ο σοσιαλισμός και για ποιες η αποικιοκρατία και ο καπιταλισμός. Ο Μιχάλκοφ, πάντως, γνωρίζει!

Παίζουν: Νικίτα Μιχάλκοφ, Ολεγκ Μενσίκοφ, Ινγκεμπόργκα Νταπκουνάετε, Ναντέζντα Μιχαΐλοβα.