Το 1934 οι Ρώσοι συγγραφείς, μετά από πολύ βάσανο και μεγάλη πολιτική και καλλιτεχνική ευθύνη, πήραν μιαν ιστορική απόφαση. Μιαν ιστορική απόφαση, που επηρέασε πολύ σοβαρά όλους τους τομείς της Τέχνης. Στο εξής, είπαν, η Τέχνη, για να είναι χρήσιμη στη νεαρή κοινωνία που οικοδομείται, «οφείλει να προσφέρει μία φιλαλήθη και ιστορικά ακριβή αναπαράσταση της πραγματικότητας, στο πλαίσιο της επαναστατικής της εξέλιξης. Οφείλει να συμβάλλει στην ιδεολογική μεταμόρφωση και στην εκπαίδευση των εργατών, σύμφωνα με το πνεύμα του σοσιαλισμού».

Μέχρι τότε, ακόμα και μετά την επανάσταση του 1917, η Τέχνη γενικά, και ο κινηματογράφος επίσης, έκλινε προς το γενικευμένο φορμαλισμό. Εναν φορμαλισμό που γινόταν όλο και πιο δυσνόητος, αφού μια σειρά καλλιτέχνες, παρερμηνεύοντας την ελευθερία που έφερε η επανάσταση των μπολσεβίκων, στο όνομα δήθεν της έρευνας και της καλλιτεχνικής αναζήτησης, από άποψη ή από εφησυχασμό, έφτιαχναν έργα δυσνόητα και ακαταλαβίστικα. Βέβαια, υπήρξαν και πολλοί καλλιτέχνες, που χρησιμοποίησαν θετικά αυτήν την ελευθερία. Ωστόσο, προείχε η ανάγκη η Τέχνη να μπορεί να γίνεται κτήμα ολόκληρου του πληθυσμού. Από τον καθηγητή του πανεπιστημίου μέχρι και τον τελευταίο εργάτη.

Ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός, γιατί περί αυτού πρόκειται, απαιτούσε οι καλλιτέχνες να θυσιάσουν «ορισμένες μορφικές αναζητήσεις», για να γίνει το έργο τους κατανοητό και το μήνυμά του να μπορεί να γίνεται αντιληπτό από τον κάθε πολίτη. Ο οποίος πολίτης, σε τελευταία ανάλυση, που έκανε και τις περισσότερες θυσίες, δεν είχε ποτέ φιλιώσει με «τις εξεζητημένες μορφές» της Τέχνης, γιατί δεν τις καταλάβαινε και γι' αυτό δεν τον αφορούσαν. Να προσθέσουμε, απλώς, πως ο αναλφαβητισμός μόλις και μετά βίας είχε χτυπηθεί.

Εχει παγκοσμίως γίνει αποδεκτό πως ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός, παρόλη την κριτική και τα χτυπήματα που δέχτηκε, ακόμα και από τα μέσα, έχει γεννήσει μεγάλα, μοναδικά έργα Τέχνης! Ιδιαίτερα στον κινηματογράφο. Ενα από αυτά τα καταπληκτικά καλλιτεχνικά έργα είναι και η ταινία του Μιχαήλ Καλατόζοφ «Είμαι η Κούβα». Φιλοδοξία του Καλατόζοφ ήταν να φτιάξει, το 1964, το δικό του «Θωρηκτό Ποτέμκιν». Και το έφτιαξε!

Η ταινία, με λιτές καθαρές εικόνες, με απόλυτη σαφήνεια, αλλά και με εξαιρετική και σπάνια αισθητική (πράγμα που αποδεικνύει ότι ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός δεν είναι στεγνός από χυμούς, αλλά το αντίθετο), μας διδάσκει, στην κυριολεξία, Ιστορία και Πολιτική Οικονομία! Μέσα από τέσσερις «προσωπικές» ιστορίες, μας αποκαλύπτει την Ιστορία του Νησιού της Επανάστασης, μας αποκαλύπτει την περίοδο του Μπατίστα, την περίοδο του ξεσηκωμού, τη νίκη της Επανάστασης και, τέλος, τον αγώνα του κουβανέζικου λαού να υπερασπιστεί το νησί του και τις κατακτήσεις του.

Η ταινία ενδείκνυται ιδιαίτερα για τους κακόπιστους του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Γιατί, ακόμα και αυτοί, με όλη την κακεντρέχειά τους, θα διαπιστώσουν, πως τα πράγματα - και η Τέχνη, φυσικά - για να έχουν αξία, πρέπει να είναι όμορφα, αλλά παράλληλα, την ίδια στιγμή, και ωφέλιμα. Η ταινία του Καλατόζοφ είναι πανέμορφη και πανωφέλιμη!

Σπάνια το μάτι του θεατή χορταίνει εικόνα και, παράλληλα, χορταίνει και ο νους του γνώση. Αυτό το μοναδικό πάντρεμα οφείλεται, βέβαια, στην ικανότητα του καλλιτέχνη, αλλά, παράλληλα, οφείλεται και στη μέθοδο που διάλεξε για να επικοινωνήσει με τους θεατές του.

Παίζουν: Λουθ Μαρία Κογιάθο, Χοσέ Γκαγιάρντο, Σέρτζιο Κοριέρι, Σαλβαντόρ Γουντ, Ραούλ Γκαρσία, κ.ά.