Νέο πακέτο μέτρων που στοχεύουν κατευθείαν τα εναπομείναντα δικαιώματα των λαών και στηρίζουν την κερδοφορία των μονοπωλίων προετοιμάζει η ΕΕ για την αντιμετώπιση της ύφεσης που αναμένεται σε πολλές χώρες - μέλη.

Μετά τα μέτρα για τη «διάσωση» της κερδοφορίας των τραπεζών οι ηγέτες της ΕΕ προχωρούν σε συγκεκριμένες «δράσεις» με στόχο την «ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας», στηριζόμενοι στους πυλώνες του ευρωοικοδομήματος, το Σύμφωνο Σταθερότητας και τη στρατηγική της Λισαβόνας.

«Πρόγευση» για τις αποφάσεις που θα ληφθούν αρχικά στη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ (ΕΚΟΦΙΝ) την Τρίτη και στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής την ερχόμενη Παρασκευή δίνει το «πλαίσιο» που παρουσίασε η Κομισιόν για την αντιμετώπιση της καπιταλιστικής κρίσης. Από τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προκύπτει σαφώς ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για «χαλάρωση» του Συμφώνου Σταθερότητας, ενώ έχει ήδη απορριφθεί το ενδεχόμενο της τροποποίησής του. Ταυτόχρονα, προωθούνται συντονισμένες «δράσεις» στο πλαίσιο της Στρατηγικής της Λισαβόνας, όπως η ευελφάλεια, δηλαδή οι ευέλικτες εργασιακές σχέσεις, η απελευθέρωση των απολύσεων, η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων, οι μειώσεις μισθών, κ.ο.κ.

Ειδικότερα, η Επιτροπή συστήνει στα κράτη - μέλη την τήρηση των κανόνων δημοσιονομικής πειθαρχίας που προβλέπονται από το Σύμφωνο Σταθερότητας και να επωφεληθούν από «τα περιθώρια ευελιξίας που περιέχει», που όμως είναι ασφυκτικά για πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων και η χώρα μας. Σε κάθε περίπτωση όμως τα κράτη - μέλη που υπερβαίνουν έστω και ελάχιστα το όριο του δημοσιονομικού ελλείμματος (3% του ΑΕΠ) πρέπει να μπορούν να αποδείξουν ότι το έκαναν εξαιτίας της κρίσης και «έκτακτων δαπανών».

Πιο συγκεκριμένα, στο κείμενο της Επιτροπής επισημαίνεται ότι τα επόμενα χρόνια ως αποτέλεσμα των μειωμένων εσόδων θα πρέπει να αναμένεται μια επιδείνωση της κατάστασης των εθνικών προϋπολογισμών των κρατών - μελών. Μάλιστα, για τον επόμενο χρόνο η Επιτροπή εκτιμά ότι η επιδείνωση αυτή θα είναι της τάξης του 1% του ΑΕΠ των χωρών - μελών, με σημαντικές όμως διαφορές να παρατηρούνται μεταξύ των «27».

Η Επιτροπή αναφέρει ακόμη ότι παρά το γεγονός ότι η πλειονότητα των μέτρων που έχουν ανακοινωθεί για τη στήριξη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, με την καταβολή πιστώσεων εγγυήσεων, δεν επηρεάζουν άμεσα το ύψος του δημοσιονομικού ελλείμματος, θα πρέπει να αναμένεται ωστόσο μια επιβάρυνση του πραγματικού οικονομικού κόστους από την καταβολή δημόσιων εγγυήσεων. Παράλληλα, υπογραμμίζεται ότι τα μέτρα υπέρ των τραπεζών επηρεάζουν ήδη το ύψος του δημόσιου χρέους των κρατών - μελών. Σύμφωνα με την Επιτροπή, η επιδείνωση στα δημόσια οικονομικά των κρατών - μελών προκαλεί αναπόφευκτα και ανησυχίες για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά τους, ιδίως στις χώρες που έχουν εκτεθεί περισσότερο.

Για τους λόγους αυτούς η Επιτροπή σημειώνει ότι «το Σύμφωνο Σταθερότητας παρέχει το κατάλληλο πλαίσιο άσκησης οικονομικής πολιτικής». Η Επιτροπή αναφέρει ακόμη ότι η διαδικασία περί υπερβολικού ελλείμματος θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ...«ως ένα στήριγμα για την αντιμετώπιση των σημερινών δυσκολιών και τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας». Επίσης, η Επιτροπή διευκρινίζει στην εισήγησή της προς τη Σύνοδο Κορυφής ότι θα πρέπει να γίνεται μια διάκριση μεταξύ των δημοσιονομικών αποτελεσμάτων που πηγάζουν από λάθη στην άσκηση οικονομικής πολιτικής και των κυκλικών επιπτώσεων, συμπεριλαμβανομένων των συνεπειών από την εφαρμογή εθνικών σχεδίων διάσωσης.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι χώρες - μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οποιαδήποτε επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών τους θα συνοδεύεται «από τη λήψη μέτρων για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που να είναι προσαρμοσμένες στην κατάσταση και έχοντας ως γνώμονα την επιστροφή σε υγιείς δημοσιονομικές θέσεις».

Αναφορικά με την προώθηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην προώθηση της «ευελιξίας με ασφάλεια» στο πλαίσιο της Στρατηγικής της Λισαβόνας. Επιπλέον, χαρακτηρίζεται επείγουσα ανάγκη η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας, η ενεργός πολιτική στην αγορά εργασίας, οι «μεταρρυθμίσεις» στις παροχές, κ.ά.

Η γαλλική προεδρία παρουσίασε χτες τις προτάσεις της όσον αφορά στο «διεθνή συντονισμό» για την αντιμετώπιση της κρίσης ενόψει της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ την Παρασκευή και της «διεθνούς διάσκεψης» στην Ουάσιγκτον στις 15 του Νοέμβρη. Μεταξύ άλλων προτείνεται να δημιουργηθούν πιο αποτελεσματικοί και συνεκτικοί διεθνείς κανόνες (νέα λογιστικά πρότυπα, κώδικας συμπεριφοράς, διαχείριση κινδύνου, απόδοση ευθυνών, κ.ά.), οι οποίοι θα διέπουν το χρηματοπιστωτικό κλάδο. Επίσης, να δημιουργηθούν οι κατάλληλοι εποπτικοί μηχανισμοί που θα ελέγχουν τη διαφάνεια των χρηματοπιστωτικών οργανισμών και το κατά πόσο εφαρμόζουν τους διεθνείς κανόνες ή όχι.

Σε γενικές γραμμές, η θέση της ΕΕ στη «Διεθνή Διάσκεψη» της Ουάσιγκτον θα είναι ότι η παγκόσμια οικονομία απαιτεί τη δημιουργία ενός νέου διεθνούς χρηματοοικονομικού συστήματος, προκειμένου να αποφευχθούν στο μέλλον οι «επιπτώσεις ντόμινο» που έφερε η σημερινή κρίση στο χρηματοπιστωτικό τομέα και να εξασφαλιστεί η σταθερότητα της παγκόσμιας οικονομίας.