Νότες εμπνευσμένες από εκείνους που έζησαν τον καιρό της θύελλας, παλεύοντας για λευτεριά και αξιοπρέπεια, για μια κοινωνία δίχως εκμετάλλευση. Νότες που αποτυπώνουν το μεγαλείο της θυσίας των αγωνιστών, οι οποίοι έδωσαν ακόμα και τη ζωή τους για τις ιδέες τους, μένοντας πιστοί στο όραμα ενός νέου κόσμου, όπου θα βασιλεύει η θέληση και το δίκιο του λαού.

Ηχοχρώματα που «μιλούν» είτε για τους χιλιάδες Ελληνες κομμουνιστές - ανάμεσά τους φωτεινές παρουσίες οι εκτελεσμένοι στη μετεμφυλιακή περίοδο Νίκος Μπελογιάννης και Βασίλης Ζάννος - είτε για τους άοπλους διαδηλωτές της Επανάστασης του 1905, στην Αγία Πετρούπολη, που έπνιξαν στο αίμα οι τσαρικές δυνάμεις.

Τρία σπουδαία συμφωνικά έργα, εμπνευσμένα από κορυφαίες στιγμές του λαϊκού και επαναστατικού κινήματος, παρουσίασε χτες το βράδυ η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, στην αίθουσα Συνεδρίων του ΚΚΕ, στον Περισσό, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τα 90χρονα του Κόμματος.

Υπό τη μουσική διεύθυνση του αρχιμουσικού και διευθυντή της Βύρωνα Φιδετζή, η σπουδαιότερη ελληνική συμφωνική ορχήστρα πρόσφερε μια συγκλονιστική συναυλία, σμιλεμένη από ήχους αγώνα, επανάστασης, μεγαλείου ψυχής, ελπίδας, ανάτασης. Το πρόγραμμα που παρουσίασε περιλάμβανε:

• Το συμφωνικό ποίημα «Ο Διγενής δεν πέθανε» του υμνωδού της Εθνικής Αντίστασης Αλέκου Ξένου, εμπνευσμένο από την ηρωική θυσία του Νίκου Μπελογιάννη.
• Το «Ελεγείο και θρήνος στον Βασίλη Ζάννο» του Μίκη Θεοδωράκη, αφιερωμένο στον κομμουνιστή, σύντροφο και φίλο του συνθέτη, που εκτελέστηκε το 1948, και
• Η «Ενδέκατη Συμφωνία» («Ετος 1905») του μεγάλου σοβιετικού συνθέτη Ντμίτρι Σοστακόβιτς, που γράφτηκε για να τιμήσει την Επανάσταση του 1905.

Παρών στη συναυλία ο μεγάλος μας συνθέτης Μίκης Θεοδωράκης, συγκινημένος από τη θερμή υποδοχή του κόσμου, δήλωσε «ευτυχής γιατί ένα τέτοιο έργο αφιερωμένο σ' έναν αθάνατο κομμουνιστή, παίζεται σήμερα εδώ, στο δικό του σπίτι».

Στη συναυλία παραβρέθηκε η Αλέκα Παπαρήγα, επικεφαλής πολυπληθούς αντιπροσωπείας της ΚΕ του ΚΚΕ, η Αλίκη Ξένου - κόρη του αξέχαστου μουσουργού και αγωνιστή Αλέκου Ξένου - με την οικογένειά της, άνθρωποι των Γραμμάτων, καλλιτέχνες και πλήθος κόσμου. Ανθρωποι κάθε ηλικίας, γέμισαν ασφυκτικά την αίθουσα Συνεδρίων, αλλά και τα δύο μεγάλα φουαγιέ, παρακολουθώντας τη συναυλία από γιγαντοοθόνες.

Ανοίγοντας την εκδήλωση ο Γεράσιμος Αραβανής, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος του Πολιτιστικού Τμήματος της ΚΕ, είπε ότι με τη συναυλία και την έκθεση 300 εικαστικών καλλιτεχνών, που εγκαινιάστηκε στην «Τεχνόπολη», ολοκληρώνονται οι πολύμορφες εκδηλώσεις για τα 90 χρόνια από την ίδρυση του ΚΚΕ.

«Εκδηλώσεις, που αγκάλιασαν κάθε γωνιά της χώρας και ανέδειξαν τη μεγάλη ιστορία του Κόμματός μας, την προσφορά του στο λαό και την κοινωνική πρόοδο, τη συμβολή του ώστε η εργατική τάξη, ο λαός να δουν με άλλα κριτήρια και άλλο μάτι την ίδια τη ζωή τους, το ρόλο τους στις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις, την προοπτική τους, καθώς και τη βαθιά επίδραση του Κόμματος και των ιδεών του στην πνευματική και πολιτιστική ζωή. Διοργανώθηκαν μεγάλα πολιτιστικά γεγονότα που ανέδειξαν κορυφαίους δημιουργούς που συμμετείχαν ή εμπνεύστηκαν από τους εργατικούς και λαϊκούς αγώνες, δημιουργούς που το έργο τους βοήθησε το λαό. Ακόμη, πραγματοποιήθηκαν εκδηλώσεις που συνέδεσαν το Κόμμα με τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία και το πολιτιστικό γίγνεσθαι».

Αναφερόμενος στην Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, με τη «μεγάλη πολιτιστική προσφορά στα 100 και περισσότερα χρόνια παρουσίας της», είπε ότι «με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών συνέδεσαν την καλλιτεχνική τους δράση επιφανείς Ελληνες καλλιτέχνες και μέσω αυτής αναπτύχθηκε κορυφαία συνθετική παραγωγή». Σημειώνοντας ότι η ορχήστρα «παρουσιάζει έργα τριών μεγάλων δημιουργών, εμπνευσμένα από κορυφαίες στιγμές του λαϊκού και επαναστατικού κινήματος», τόνισε ότι «κοινό στοιχείο των τριών δημιουργών είναι η στενή σχέση τους με τη ζωή του λαού. Εζησαν τις αγωνίες, τη δημιουργία του, τις μικρότερες και μεγαλύτερες στιγμές του, έζησαν μαζί του, εμπνεύστηκαν απ' αυτόν». Και υπενθύμισε τα λόγια του Σοστακόβιτς: «Η δραστηριότητα ενός δημιουργού δε δίνει καρπούς αν αυτός δεν έχει στενούς δεσμούς με τη ζωή των ανθρώπων. Μόνο αυτός που αισθάνεται τους παλμούς της καρδιάς τους και το πνεύμα των καιρών, μπορεί να εκφράσει με ειλικρίνεια τις σκέψεις των ανθρώπων».

Για την επιλογή του ΚΚΕ να διοργανώσει συναυλία με συμφωνική μουσική για τα 90χρονά του, είπε ότι «το Κόμμα δεν προκρίνει κάποια είδη μουσικής και απορρίπτει κάποια άλλα. Δεν προκρίνει κάποια είδη τέχνης και απορρίπτει άλλες τέχνες, ως λιγότερο λαϊκές. Κριτήριο είναι η ποιότητα των έργων, τα ιδεολογικά και αισθητικά στοιχεία τους, πόσο χρήσιμα είναι για το λαό και τη νεολαία. Ο λαός έχει κάθε δικαίωμα να διεκδικήσει και να κατακτήσει το σύνολο των πνευματικών και πολιτιστικών δημιουργιών, όλα τα είδη τέχνης διαμορφώνουν αξιολογικά, αισθητικά και καλλιτεχνικά κριτήρια, ώστε με ασφαλή τρόπο να κρίνει, να επιβραβεύει ή να απορρίπτει».

Ο αρχιμουσικός και διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών Βύρων Φιδετζής, στο χαιρετισμό του ανέφερε: «Με μεγάλη συγκίνηση δεχτήκαμε αυτή την πρόσκληση να συμμετάσχουμε στα 90χρονα του αρχαιότερου κόμματος της ελληνικής Βουλής, του ΚΚΕ. Τη μοναδική αυτή πρωτοβουλία ελπίζουμε να την ακολουθήσουν και άλλα κόμματα. Εμείς ως Κρατική Ορχήστρα ανήκουμε σε όλο τον ελληνικό λαό. Αυτό το οποίο εμείς διακονούμε ανήκει σ' όλο το λαό, δεν είναι τέχνη ελιτίστικη. Ολοι αυτοί οι άνθρωποι που γράψανε αυτή τη μουσική ήταν αγωνιστές, μεγάλες μορφές της ανθρωπότητας και πιστεύουμε ότι αυτή η πνευματική παρακαταθήκη ανήκει σε όλους. Είναι ιδιαίτερη η συγκίνηση διότι οι δύο Ελληνες συνθέτες, το έργο των οποίων παρουσιάζουμε, υπήρξαν και οι δύο μέλη της ΚΟΑ. Ο Αλέκος Ξένος τον οποίο γνώριζα από παλιά ήταν υπέροχος άνθρωπος... Και για το μεγάλο Μίκη Θεοδωράκη χαιρόμαστε που παίζουμε ένα έργο του που ήταν στην αφάνεια τόσα χρόνια και το πρωτόπαιξε η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών με τον ιδρυτή της Φιλ. Οικονομίδη, δάσκαλο του Μίκη».

Η συναυλία ξεκίνησε με το έργο του Αλέκου Ξένου «Ο Διγενής δεν πέθανε» που γράφτηκε στον απόηχο της αντίστασης και του εμφυλίου, μέσα στις μετεμφυλιακές συνθήκες των διώξεων των αγωνιστών του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ και της δολοφονίας του Νίκου Μπελογιάννη. Ηταν η καλλιτεχνική απάντηση του Αλέκου Ξένου στην τραγωδία «Ο Θάνατος του Διγενή» του Αγγελου Σικελιανού.

Ακολούθησε ο χαιρετισμός του Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος αναφέρθηκε στον εκτελεσμένο κομμουνιστή Βασίλη Ζάννο, τον αγαπημένο του σύντροφο για τον οποίο συνέθεσε το «Ελεγείο και Θρήνος». Εκεί, χτες το βράδυ, στην Αίθουσα Συνεδρίων του ΚΚΕ, «σ' ένα χώρο που τον αγιάζουν οι ιερές σκιές των συναγωνιστών και των συντρόφων μας, με κορυφαία τη μορφή του Καπετάν Γιώτη, του πολυαγαπημένου μας Χαρίλαου Φλωράκη», όπως είπε ο Μ. Θεοδωράκης, κοινό και συνθέτης άκουσαν να παίζεται το έργο για πρώτη φορά, ύστερα από εξήντα χρόνια.

Το δεύτερο μέρος της συναυλίας πλημμύρισε από τα ηχοχρώματα της «Ενδεκάτης» του Σοστακόβιτς. Η ειρηνική διαδήλωση πνίγεται στο αίμα... Το «Επέσατε θύματα...» - μεγαλειώδης θρήνος για τα θύματα της πρώτης επανάστασης - και η κορύφωση με το Συναγερμό, που προμηνύει τον ερχομό της Οχτωβριανής Επανάστασης...