«Οσυγκεντρωτισμός πρέπει να εκφράζει τα βασικά συμφέροντα των εργαζομένων και η δημοκρατία τη συνεχή προσέλκυση του λαού στην άσκηση εξουσίας. Ο όσο γίνεται αρμονικότερος συνδυασμός τους, η διαλεκτική αλληλεπίδρασή τους αποτελεί παράγοντα ικανότητας του σοσιαλιστικού συστήματος να υπερασπίζεται τον εαυτό του από λάθη και υπονομευτικές ενέργειες. Η διόγκωση του συγκεντρωτισμού σε βάρος της δημοκρατίας προκάλεσε σοβαρές παρενέργειες στην οικονομική ανάπτυξη, στην ικανοποίηση συλλογικών συμφερόντων, έγινε παράγοντας εξασθένισης της υπεράσπισης του σοσιαλιστικού συστήματος» (Προβληματισμοί για τους παράγοντες που καθόρισαν την ανατροπή του σοσιαλιστικού συστήματος στην Ευρώπη, θέση 31, σελ. 30, 24/3/1995).

Πάνω από πέντε χρόνια πέρασαν από τότε που δημοσιεύτηκαν οι παραπάνω θέσεις. Ακολούθησαν συζητήσεις, συνδιασκέψεις σε εθνικό επίπεδο, διεθνείς συναντήσεις, συνέδρια του δικού μας κόμματος αλλά και άλλων κομμάτων. Γράφτηκαν βιβλία, άρθρα από ανθρώπους που έζησαν τα γεγονότα και που κατέληξαν σε διαφορετικές κομματικές οργανώσεις. Η θέση αυτή δεν αμφισβητήθηκε από κανέναν, ανεξάρτητα σε ποια ιδεολογική κατεύθυνση μέσα στα πλαίσια του κομμουνιστικού κινήματος βρίσκεται.

Πολλά άρθρα γράφτηκαν για το δημοκρατικό συγκεντρωτισμό πριν ακόμα αρχίσει ο προσυνεδριακός διάλογος, πριν καν δημοσιευτούν οι Θέσεις για το Συνέδριο. Ολα υπερασπίζονταν την αναγκαιότητα της εφαρμογής του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, κάτι που είναι αυτονόητο σήμερα, που η αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού λίγο-πολύ έχει πάψει να είναι προνόμιο του δικού μας μόνο κόμματος και άρχισε να εφαρμόζεται και από τα αστικά κόμματα. Ποιο αστικό κόμμα πριν από λίγα μόλις χρόνια είχε Κεντρική Επιτροπή και Πολιτικό Γραφείο; Η αναφορά και μόνο σε τέτοιους τίτλους μπορούσε να ήταν αφορμή για «επίσκεψη» στην Ασφάλεια. Το ζήτημα, λοιπόν, που αποκτά πρωταρχική σημασία σήμερα δεν είναι απλώς η εφαρμογή της αρχής του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού αλλά ο «όσο γίνεται αρμονικότερος συνδυασμός» με την αρχή της εσωκομματικής δημοκρατίας. Γίνεται απαραίτητο να ληφθούν όλα εκείνα τα αναγκαία μέτρα που θα προσελκύσουν τα μέλη του Κόμματος στην ενεργό συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων, στην ενεργητική συμμετοχή στον έλεγχο των κομματικών οργάνων.

Εκεί ακριβώς βρίσκεται και η διαλεκτική ενότητα του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού και της εσωκομματικής δημοκρατίας. Η εφαρμογή όμως στην πράξη πραγματικά είναι δύσκολη, ιδιαίτερα στη χώρα μας, όπου η εργατική τάξη έχει μικρή παράδοση στην οργάνωση και στη λειτουργία οργανώσεων. Απαιτείται συνεχής προσπάθεια και προπαντός βούληση για να ενισχυθεί πραγματικά η εσωκομματική δημοκρατία, να ενθαρρυνθεί ο διάλογος, που αποτελεί συστατικό στοιχείο της μαρξιστικής μεθόδου.

Απαιτούνται μέτρα που θα ενισχύουν τη συμμετοχή, τον έλεγχο των κομματικών οργάνων, που θα είναι κατοχυρωμένα στο καταστατικό του Κόμματος. Μέτρα για το συχνότερο απολογισμό των οργάνων στα εκλεγμένα σώματα, που θα εξασφαλίζουν την ισότητα των μελών ως προς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις σε όλα τα επίπεδα, που θα καθιστούν εύκολο τον έλεγχο εξασφαλίζοντας διαφάνεια στους κομματικούς μηχανισμούς, πρόσβαση στα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα του Κόμματος.

Το καταστατικό του Κόμματος αντικατοπτρίζει τη δομή και λειτουργία της κοινωνίας έτσι όπως την οραματιζόμαστε. Η προσαρμογή του κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να ανταποκρίνεται στις σημερινές και αυριανές συνθήκες απ' τη μια και γιατί όχι η εναρμόνισή του με τη θέση των Προβληματισμών, που αναφέρεται στην αρχή, όσο γρηγορότερα γίνει, τόσο γρηγορότερα θ' αρχίσει να αποδίδει καρπούς.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Κομοτηνή