Στο προσκήνιο επανέρχεται το θέμα των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ), έξι περίπου χρόνια μετά τη νομοθέτησή τους με το νόμο 3029/2002, από το ΠΑΣΟΚ. Και αυτό παρά το γεγονός ότι με το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης πολλά απ' αυτά τα Ταμεία παγκοσμίως είδαν τα κεφάλαιά τους να συρρικνώνονται και τους ασφαλισμένους σε αυτά, ιδιαίτερα σε χώρες που έχουν μεγάλη ανάπτυξη, να ψάχνουν να βρουν τις συντάξεις τους! Οπως μάλιστα χαρακτηριστικά αναφέρθηκε σε σχετική ημερίδα που διοργάνωσε πρόσφατα η «Ενωση για την Προάσπιση Κοινωνικών Δικαιωμάτων», μέχρι το τέλος του 2008 υπολογίζεται ότι παγκόσμια τα Ταμεία αυτά έχασαν τουλάχιστον το 25% της συνολικής τους περιουσίας.

Αν και ορισμένοι από τους θιασώτες των ΤΕΑ υποστηρίζουν πως πρόκειται για ένα θεσμό που μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά προς τη δημόσια Κοινωνική Ασφάλιση, τόσο η πραγματικότητα, όσο και η αρχική σύλληψή του από την Παγκόσμια Τράπεζα, αλλά και η εφαρμογή του από τις κυβερνήσεις που τα υιοθέτησαν οδηγούν σε αντίθετα συμπεράσματα. Οτι, δηλαδή, τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης έρχονται για να καλύψουν - εάν και εφόσον το καταφέρνουν - ένα μέρος από τις απώλειες λόγω της συρρίκνωσης στις παροχές που επιβάλλονται στα δημόσια ασφαλιστικά συστήματα από τις λεγόμενες μεταρρυθμίσεις. Μεταρρυθμίσεις που προωθεί και η ΕΕ. Πιο συγκεκριμένα, έρχονται να «καλύψουν» την άρνηση των κυβερνήσεων να στηρίξουν χρηματοδοτικά τη δημόσια Κοινωνική Ασφάλιση και, ταυτόχρονα, από τις εισφορές των εργαζομένων να δημιουργηθούν νέα κεφάλαια για τις χρηματαγορές.

Ηδη από το 1997 - όπως αναφέρθηκε και στην ημερίδα - η ΕΕ με το «Πράσινο Βιβλίο» είχε αποφασίσει την ενίσχυση της ευρωπαϊκής κεφαλαιαγοράς μέσα από τη δημιουργία μιας «κοινής αγοράς προϊόντων συντάξεων». Και τούτο όχι τυχαία, αν αναλογιστεί κανείς ότι τα κεφάλαια που συγκεντρώθηκαν για συντάξεις το 2005 αναλογούσαν στο 29% του ΑΕΠ της ΕΕ. Με μια κουβέντα, τόσο η ΕΕ, όσο και οι παγκόσμιοι καπιταλιστικοί οργανισμοί καλούν τους εργαζόμενους να ξαναπληρώσουν με τις εισφορές τους μέσα από τα ΤΕΑ, αν θέλουν να συμπληρώσουν μια αξιοπρεπή σύνταξη. Δηλαδή, έτσι και αλλιώς προεξοφλούν ότι τα δημόσια ασφαλιστικά συστήματα δε θα πρέπει να καλύπτουν πλήρως τις συνταξιοδοτικές ανάγκες των εργαζομένων, αλλά στην καλύτερη περίπτωση ένα ελάχιστο επίπεδο.

Ο ισχυρισμός τους ότι αυτή είναι μια αναπόφευκτη εξέλιξη, λόγω του δημογραφικού, καθόλου δεν πείθει. Μια ματιά στα ποσοστά της ανεργίας στη χώρα μας και στην ΕΕ, αλλά και στο γεγονός ότι εκατομμύρια Ευρωπαίοι αν και βρίσκονται σε εργάσιμη ηλικία, έχουν τεθεί εκτός εργατικού δυναμικού, μαρτυρά ότι το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι το δημογραφικό, αλλά το καπιταλιστικό σύστημα, που δεν μπορεί να εξασφαλίσει το δικαίωμα στην εργασία.

Επιπλέον, ορισμένοι από τους υποστηρικτές των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης δεν κρύβουν ότι απώτερος σκοπός τους είναι η συρρίκνωση της δημόσιας Ασφάλισης. Ετσι, ο ιθύνων νους των επαγγελματικών Ταμείων και του σχετικού νόμου του ΠΑΣΟΚ, πρώην υφυπουργός Απασχόλησης, Ρ. Σπυρόπουλος, υποστήριξε ότι αφού υπάρχει πρόβλημα και με τα επικουρικά, ενδεχομένως πρέπει να υπάρξει ενσωμάτωση κύριας και επικουρικής ασφάλισης και προώθηση της επαγγελματικής. Μάλιστα, το στέλεχος του ΠΑΣΟΚ άσκησε κριτική στην κυβέρνηση της ΝΔ γιατί δε στήριξε το θεσμό των ΤΕΑ, μιλώντας για «πολιτική ανευθυνότητα».

Ο πρώην υφυπουργός μάλλον αδικεί τη σημερινή κυβέρνηση. Γιατί ακριβώς η ΝΔ δουλεύει σε αυτή την κατεύθυνση. Η πρόβλεψη στο νόμο Πετραλιά για δραστική μείωση όλων των επικουρικών συντάξεων αποτελεί σίγουρα το απαραίτητο λίπασμα στους σπόρους που έριξε το ΠΑΣΟΚ. Σπόρους που αν ανθίσουν θα οδηγήσουν και στην αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. Οπως αναφέρθηκε στην ημερίδα, στις ΗΠΑ η μείωση των συνταξιοδοτικών λογαριασμών οδηγεί σε ραγδαία αύξηση του ποσοστού των εργαζομένων άνω των 65 ετών. Εκτιμάται ότι το 2016 το ποσοστό αυτό των εργαζομένων θα φτάσει το 6,1% του εργατικού δυναμικού!

Ετσι, αντί για ενίσχυση της Κοινωνικής Ασφάλισης, η ανάπτυξη των ΤΕΑ - και όχι κάποια ειδική μορφή τους ή η λάθος διαχείριση του θεσμού - οδηγεί σε ενίσχυση της αν-ασφάλειας. Και δε θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, αφού το χαρακτηριστικό αυτών των Ταμείων, σε αντίθεση με τη δημόσια Κοινωνική Ασφάλιση (κύρια ή επικουρική), δεν εξασφαλίζει συγκεκριμένες παροχές στο τέλος του εργάσιμου βίου. Το χειρότερο: Από τα επαγγελματικά Ταμεία εξοβελίζεται και η ελάχιστη έννοια της αλληλεγγύης. Ο κάθε εργαζόμενος έχει τον ατομικό του λογαριασμό και η σύνταξή του εξαρτάται αποκλειστικά από το ύψος των προσωπικών εισφορών και τις αποδόσεις τους.

Τα ΤΕΑ δεν κάνουν καμιά αναδιανομή, άρα πρόκειται επί της ουσίας για μια μορφή ιδιωτικής «ασφάλισης». Αν βέβαια αυτό το πράγμα μπορεί να θεωρηθεί ασφάλιση, όταν ακόμα και ειδικοί αναρωτιούνται: «Για ποιο άλλο μείζον προϊόν που αγοράζουν οι καταναλωτές επιτρέπουν στον πωλητή να τους το παραδώσει με τη μόνη προειδοποίηση ότι το προϊόν αυτό είναι ένα σημαντικότατο κομμάτι της ζωής τους και στην περίπτωση που δε δουλέψει είναι δικό τους πρόβλημα;». Οι εργαζόμενοι ας κρίνουν!