Στον καπιταλισμό, το σχολείο είναι όργανο ιδεολογικής χειραγώγησης στα χέρια της αστικής τάξης, άρα και στα μαθήματα και τη διδασκαλία αποτυπώνεται η προσπάθεια του κεφαλαίου να χειραγωγήσει τις νεανικές συνειδήσεις. Ιδιαίτερα σήμερα, που βρισκόμαστε σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης, όπου οι λαοί αντιλαμβάνονται πιο έντονα ποιος τους καταπιέζει, το σύστημα βλέπει την ανάγκη να «οχυρωθεί», να πάρει μέτρα ώστε να μην αμφισβητηθεί. Επιδιώκουν το μυαλό - ειδικά των παιδιών - να μην πάει παραπέρα. Συσκοτίζουν την πηγή των προβλημάτων. Θέλουν να μην «πειραχτεί» η δομή του συστήματος που ζούμε, μια δομή που βασίζεται στην υπεράσπιση της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Συνεπώς, οι θεωρίες αυτές πολλαπλασιάζονται.

Και επειδή όλοι στον ίδιο κόσμο ζούμε, να μην ξεχνάμε ότι τίποτα δεν έρχεται σαν κεραυνός. Η ανιστόρητη αυτή εξίσωση δουλεύεται εδώ και χρόνια στις «δημοκρατίες» της Ευρωπαϊκής Ενωσης και δεν έχει ως μοναδικό στόχο της τους κομμουνιστές, αλλά όλους τους εργαζόμενους.

Στόχος είναι η διαμόρφωση του ανθρώπου, ο οποίος δε θα σκέφτεται, καν, ότι υπάρχει η λέξη αντίσταση, δε θα φαντάζεται, καν, ότι μπορεί να αλλάξει το παραμικρό στη ζωή του. Επιδιώκουν όχι μόνο να εγκλωβίσουν τη σκέψη του αυριανού εργαζόμενου στα όρια της κυρίαρχης ιδεολογίας, αλλά και να την καθοδηγήσουν να γίνει υπερασπιστής της. Αυτό φαίνεται, ήδη, από τις πολλές αντιεπιστημονικές και σκοταδιστικές θεωρίες που διδάσκονται τα παιδιά μας, την ίδια ώρα που η Ιστορία έχει μπει στον Προκρούστη της «αλήθειας» του πολιτικοοικονομικού συστήματος που ζούμε.

Τα πράγματα, όμως, είναι όλο και πιο επικίνδυνα όταν στην πιο τρυφερή ηλικία τα παιδιά διδάσκονται την υποταγή. Ξεφεύγουμε ακόμα και από την πιο αντιδραστική προπαγάνδα όταν οι εκπαιδευτικοί «ξεχνούν» τα στοιχειώδη. Δεν είναι πως αγνοούν τα γεγονότα. Δε θα μπορούσαν, άλλωστε, να μη γνωρίζουν ότι η κρίση του 1929 οδήγησε σε πόλεμο ανάμεσα στα τότε ισχυρά καπιταλιστικά κράτη. Ξέρουν πολύ καλά ότι κομμουνιστές βρέθηκαν, συνειδητά, μπροστά στην απελευθερωτική πάλη των λαών από το ναζισμό και ότι η Σοβιετική Ενωση έδωσε εκατομμύρια νεκρούς σ' αυτό τον πόλεμο. Γι' αυτό και το παράδειγμα της Ηλιούπολης δεν είναι, ούτε θα είναι, το μοναδικό και το ζήτημα δεν είναι μονοδιάστατο.

Ο εκπαιδευτικός σε αυτές τις συνθήκες έχει υποχρέωση να μη γίνει κρίκος σε αυτή την αλυσίδα, αφού πλάθει, σε μεγάλο βαθμό, τους αυριανούς ανθρώπους, τους αυριανούς εργαζόμενους. Εχει χρέος να υπερβεί τα δεκάδες εμπόδια για να μη γίνει συμμέτοχος στο κοινωνικό έγκλημα που διαπράττεται στα μυαλά των παιδιών, να πολεμήσει τον ανορθολογισμό στο περιεχόμενο της μόρφωσης.

Εμφανίζονται, πια, μπροστά του, δύο επιλογές: Να είναι πειθήνιο όργανο που αναπαράγει ό,τι πιο σκοταδιστικό προπαγανδίζει το σύστημα ή αξιοπρεπής δάσκαλος, που αντιλαμβάνεται την ευθύνη του.

Οταν το παιδί μαθαίνει από την πιο μικρή του ηλικία ότι είναι ένα γρανάζι στη μηχανή του κέρδους των επιχειρήσεων και δε μπορεί τίποτα να κάνει γι' αυτό, οι εκπαιδευτικοί έχουν ευθύνη. Εχουν ευθύνη γι' αυτό το μάθημα σκλαβιάς. Οταν οι μαθητές αγνοούν ολόκληρα κομμάτια της Ιστορίας, γιατί δεν τα διδάσκονται, οι καθηγητές δε μπορούν, «απλά», να λένε «τι να γίνει, έτσι είναι τα πράγματα»...

Δεν αγνοούμε τα προβλήματά τους και τις συνθήκες που εργάζονται. Δεν ξεχνούμε ότι το εκπαιδευτικό σύστημα στο αστικό κράτος είναι κομμάτι του ιδεολογικού και πολιτικού του μηχανισμού, του αστικού εποικοδομήματος. Η ζωή του εκπαιδευτικού, όμως, είναι μια μάχη καθημερινή με το συμβιβασμό και την αδράνεια την οποία καλλιεργούν οι «ιθύνοντες».

Ο άλλος δρόμος, όμως, είναι υπαρκτός. Υπάρχει δυνατότητα παρέμβασης και αντίστασης στο βομβαρδισμό πληροφοριών, οι οποίες έντεχνα «στρογγυλεύονται» και καταλήγουν πάντα στο ίδιο συμπέρασμα: «Ως μαθητής, ως εργαζόμενος, ως κοινωνική και πολιτική οντότητα δεν είσαι τίποτα άλλο παρά ένας δέκτης, ο οποίος δε μπορεί να κάνει τίποτα άλλο παρά να υπακούει». Σ' αυτό πρέπει να εκφραστεί κάθετα η αντίθεση.

Σε αυτή την αντίσταση, η οποία δεν είναι απλά μια παρότρυνση του ΚΚΕ αλλά μια επιταγή των καιρών, έχουν εξέχουσα θέση και οι γονείς. Οι εργαζόμενοι, οι οποίοι παράγουν τον πλούτο της κοινωνίας, και έχουν ευθύνη για τη διαμόρφωση της προσωπικότητας των παιδιών τους. Η αγωνιστική κοινωνική δράση εκπαιδευτικών και γονιών και μαθητών είναι ο μοναδικός τρόπος να υψώσουμε το ανάστημά μας στην κυριαρχία των μονοπωλίων, σε έκφραση της κοινωνίας.

Οι σύλλογοι διδασκόντων, οι σύλλογοι γονέων, τα μαθητικά συμβούλια, τα συνδικάτα έχουν ρόλο να παίξουν σε αυτή τη μάχη. Είναι ώρα να αντιληφθούμε όλο και περισσότεροι ότι το σχολείο ως εκπαιδευτήριο υποταγμένων εργαζόμενων, ως πηγή αντιεπιστημονικών θεωριών, ρατσισμού και εθνικισμού εξυπηρετεί συγκεκριμένα συμφέροντα και επιδιώξεις. Συμφέροντα και επιδιώξεις που δεν έχουν καμία σχέση με τα παιδιά των εργαζομένων. Απέναντι στο σκοταδισμό τους μπορούμε να αντιτάξουμε το δρόμο της απειθαρχίας και της ανυπακοής σε ό,τι γυρνά την ανθρωπότητα δεκαετίες πίσω.