Motion Team

Οι επιχειρήσεις όσο κι αν κάνουν πως κόπτονται για τα πτυχία, στην ουσία θέλουν αποφοίτους χωρίς δικαιώματα

Μέσα από την έρευνα αναδεικνύονται ως μέτρα για την απασχόληση των πτυχιούχων: Η σύνδεση της ανώτατης εκπαίδευσης με τις επιχειρήσεις, η παροχή κινήτρων στις επιχειρήσεις για να προσλάβουν νέους πτυχιούχους, η επέκταση και γενίκευση της εργασίας των φοιτητών μέσα από προγράμματα πρακτικής άσκησης (βλ. απλήρωτη ή και κακοπληρωμένη εργασία) σε επιχειρήσεις για να αποκτήσουν εργασιακή «πείρα», καθώς και η εισαγωγή γενικών δεξιοτήτων στα προγράμματα σπουδών και η ανάπτυξη δομών διά βίου μάθησης στα πανεπιστήμια. Με άλλα λόγια, καταλήγει σε συμπεράσματα που ήδη έχουν διατυπωθεί ως «αναγκαιότητες» από το μεγάλο κεφάλαιο και ήδη έχουν θεσμοθετηθεί από τις κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ (ακόμα και αν δεν έχουν περπατήσει όσο θα ήθελαν οι επιχειρήσεις).

Στη μελέτη διαπιστώνεται «ότι το εκπαιδευτικό σύστημα παρουσιάζει ελλείψεις στην προσφορά ευρύτερης μόρφωσης στους νέους, γεγονός το οποίο, σε συνδυασμό με τη "μαζικοποίηση" της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης τις τελευταίες δεκαετίες στη χώρα (πολλαπλασιασμός των αποφοίτων την τελευταία δεκαετία), συνιστούν βασικά αίτια της σχετικά αυξημένης ανεργίας των πτυχιούχων». Με άλλα λόγια, εκείνο που φταίει για την ανεργία είναι η έλλειψη δεξιοτήτων, όπως «προσαρμοστικότητα», «πνεύμα συνεργασίας», «χειρισμός διαδικασίας», «διαχείρισης πόρων», «κοινωνικές δεξιότητες (παρατηρητικότητα, πειθώ, ικανότητα διαπραγμάτευσης) επίλυσης σύνθετων προβλημάτων», «τεχνικές δεξιότητες», «ξένες γλώσσες». Επειδή λοιπόν το κεφάλαιο θέλει το ...γιατρό να είναι και λίγο μάνατζερ και λίγο διαχειριστής και λίγο οικονομικός διευθυντής, πρέπει το πανεπιστήμιο μέσα από το πρόγραμμα σπουδών να παρέχει και αυτές τις δεξιότητες, σε βάρος προφανώς της επιστημονικής μόρφωσης.

Μάλιστα, η μελέτη συμπεραίνει πως επιβεβαιώνεται «η υψηλή ιδιωτική απόδοση της εκπαίδευσης, καταδεικνύοντας το αναμφισβήτητο όφελος κάθε νέου να επιδιώκει τη συνέχιση των σπουδών του, με στόχο έναν τίτλο Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Επιβεβαιώνεται, ακόμη και το αυξημένο ατομικό όφελος από την περαιτέρω συνέχιση των σπουδών, σε μεταπτυχιακό επίπεδο». Αξίζει να σημειωθεί, ότι η λεγόμενη «ιδιωτική απόδοση» είναι ένας ιδιαίτερα προσφιλής όρος για την πολιτική του κεφαλαίου και της ΕΕ που θέλει να μετατρέψει την Παιδεία σε μια ατομική υπόθεση, η οποία παρέχει οφέλη μόνο στον εκπαιδευόμενο (και άρα πρέπει να πληρώνει για να την αποκτήσει) και ως εκ τούτου, αν στη συνέχεια ο απόφοιτος δε βρίσκει δουλειά εκείνο που φταίει είναι οι λανθασμένες ατομικές του επιλογές...

Στη μελέτη παρουσιάζονται ορισμένα στοιχεία που αναδεικνύουν το πρόβλημα της ανεργίας στους νέους απόφοιτους ανώτατης εκπαίδευσης: Μέχρι πέντε χρόνια μετά την αποφοίτηση, άνεργοι είναι περισσότεροι από 30% των αποφοίτων Λυκείου, 27% των αποφοίτων ΤΕΙ και 24% των αποφοίτων πανεπιστημίων, ενώ τα ποσοστά ανεργίας μειώνονται μετά τα έξι χρόνια από την αποφοίτηση σε 9%, 7% και 5% αντίστοιχα. Μάλιστα, σημειώνεται πως οι απόφοιτοι διαφόρων ΙΕΚ κλπ. είναι άνεργοι σε ποσοστό 28% μια πενταετία μετά την αποφοίτησή τους και σε ποσοστό 11% έξι χρόνια μετά την αποφοίτηση και επισημαίνεται σχετικά πως «η εκπαιδευτική αυτή βαθμίδα, στα ΙΕΚ και άλλα κέντρα που προσφέρουν ισότιμες σπουδές, δε φαίνεται να βελτιώνει σε σχέση με το Λύκειο, τις προοπτικές απασχόλησης».

Ακόμα, καταγράφονται μισθολογικές διαφοροποιήσεις ανάμεσα στις ειδικότητες των αποφοίτων ανώτατης εκπαίδευσης και σημειώνεται ότι «οι απόφοιτοι συγκεκριμένων Σχολών (Πολυτεχνείου, Ιατρικής, Νομικής), αμείβονται υψηλότερα και παραμένουν στην ανεργία (εκτός των της Ιατρικής), κατά τη διάρκεια της μετάβασης, για λιγότερο χρονικό διάστημα από τους άλλους πτυχιούχους». Χαμηλότερες καταγράφονται οι αποδοχές των αποφοίτων Φυσικής Αγωγής, Κοινωνικών Επιστημών, Γεωπονικής και Δασολογίας, ενώ σημειώνεται πως «οι αποδοχές των αποφοίτων ΤΕΙ είναι, κατά μέσο όρο, χαμηλότερες αυτών των αποφοίτων ΑΕΙ».

Μιλώντας στην παρουσίαση της μελέτης, ο Αθ. Κυριαζής, ειδικός γραμματέας ανώτατης εκπαίδευσης του υπουργείου Παιδείας, σημείωσε πως «χρειάζεται υιοθέτηση πλαισίων ποιότητας, διαδικασιών αποτίμησης, αλλά και η ενίσχυση της αυτονομίας καθώς και η αύξηση της χρηματοδότησης των ιδρυμάτων». Τα παραπάνω, στην πράξη σημαίνουν ένταση των ελεγκτικών μηχανισμών για το κατά πόσον τα πανεπιστήμια λειτουργούν με τους όρους της αγοράς, κατάταξη των πανεπιστημίων με όρους ανταγωνιστικότητας, ενώ η «αυτονομία» δεν είναι παρά η εξάρτηση των πανεπιστημίων από τις επιχειρήσεις και τη χρηματοδότηση που αντλούν από ιδιωτικούς πόρους.

Την εικόνα του πανεπιστημίου που συναλλάσσεται με επιχειρήσεις και παίζει και το ρόλο του μάνατζερ των φοιτητών και αποφοίτων του για να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά του περιέγραψε η εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ, Αννα Διαμαντοπούλου, σημειώνοντας: «Ο ρόλος των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αλλάζει στην Ευρώπη και την Ελλάδα, αναζητείται ένα πιο "ανοικτό" πανεπιστήμιο, με ενισχυμένο το διοικητικό του προφίλ και τους βαθμούς αυτονομίας, που θα υιοθετεί τις σύγχρονες μεθόδους αξιολόγησης και διαρκούς ποιοτικής αναβάθμισης. Αυτό το πανεπιστήμιο θα πρέπει να συν-λειτουργεί σε ισορροπία με την οικονομία, διευκολύνοντας τη μετάβαση των αποφοίτων του στην αγορά εργασίας, μεγιστοποιώντας έτσι τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη».

«Χρειάζεται να εντείνουμε την προσπάθειά μας, ώστε το ελληνικό πανεπιστήμιο να θεσπίσει κριτήρια και διαδικασίες αποτίμησης της ποιότητας του έργου του. Και ακόμη να έχει λόγο, στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής πολιτικής, για την ποιότητα και την επιλογή των εισακτέων σε αυτό», τόνισε ο Παν. Τσίρης, πρύτανης του Παντείου πανεπιστημίου περιγράφοντας το ρόλο του επιχειρηματικού πανεπιστημίου, που αφού λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια πρέπει να μπορεί να ορίζει το ίδιο τους όρους με τους οποίους δέχεται φοιτητές, για να κατακτά και να διατηρεί τη θέση του στην «αγορά» ανώτατης εκπαίδευσης...