Την πρόθεσή της... να «διαμορφώσει» μια «ουσιαστική πολιτιστική πολιτική» μέσα από το αντιδραστικό θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ για τον πολιτισμό - και με τα σχετικά κονδύλια, φυσικά - «δήλωσε» η συμβιβασμένη ηγεσία της Κεντρικής Ενωσης Δήμων και Κοινοτήτων (ΚΕΔΚΕ) μέσω ημερίδας που διοργάνωσε στα τέλη Ιούνη, σε συνεργασία με το Πολιτιστικό Σημείο Επαφής του υπουργείου Πολιτισμού και με θέμα την «αξιοποίηση» του προγράμματος «Πολιτισμός 2007-2013».

Η «προθυμία» των δημάρχων που πρόσκεινται στη ΝΔ, στο ΠΑΣΟΚ και το ΣΥΝ να λειτουργήσουν ως το «μακρύ χέρι» αυτής της πολιτικής σε τοπικό επίπεδο συνεπικουρείται και από τον Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων του 2006 - ο οποίος ενσωματώνει το ρόλο της Αυτοδιοίκησης στους νόμους της αγοράς - στον οποίο δίνεται η δυνατότητα στην ΤΑ - «μάνατζερ» να «εφαρμόσει πολιτικές» πάνω σε όλο το φάσμα της σύγχρονης πολιτιστικής δημιουργίας, ακόμη και για την «προστασία μουσείων, μνημείων, σπηλαίων, καθώς και αρχαιολογικών και ιστορικών χώρων της περιοχής και των εγκαταστάσεων αυτών». Πάντα με ιδιωτικοοικονομικούς όρους.

Δηλωμένος σκοπός της συνάντησης ήταν «η ενημέρωση των υπευθύνων αιρετών για θέματα πολιτισμού, των συμβούλων ανάπτυξης των ΤΕΔΚ (σ.σ. Τοπικές Ενώσεις Δήμων) και των αρμοδίων υπηρεσιακών στελεχών των ΟΤΑ (σσ. Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης) για το πρόγραμμα, καθώς και οι δυνατότητες που δημιουργούνται στους ΟΤΑ για τη συμμετοχή τους σε αυτό». Να θυμίσουμε ότι το εν λόγω πρόγραμμα της ΕΕ αναπαράγει και εφαρμόζει τις «ελευθερίες» του κεφαλαίου στον τομέα του πολιτισμού. Δηλαδή, την «προώθηση της διακρατικής κινητικότητας των εργαζόμενων στον πολιτιστικό τομέα», την «ενθάρρυνση της διακρατικής κυκλοφορίας έργων και πολιτιστικών και καλλιτεχνικών αγαθών» και την, υποτιθέμενη, «ενθάρρυνση του διαπολιτισμικού διαλόγου».

Η εμπλοκή της ΤΑ σε αυτή τη διαδικασία σχετίζεται με τη χρηματοδότηση σχεδίων που θα εκπονήσει στον πολιτιστικό τομέα, μεταξύ άλλων και «σε δράσεις που μεγιστοποιούν την επίδραση των σχεδίων στον τομέα της ευρωπαϊκής πολιτιστικής συνεργασίας και πολιτιστικής πολιτικής για την ανάπτυξη». Γι' αυτόν το σκοπό, η ΚΕΔΚΕ «θεωρεί ότι υπάρχει η ανάγκη για εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου Επιχειρησιακού Σχεδίου Δράσης για τον Πολιτισμό - αξιοποιώντας πολιτιστικά ευρωπαϊκά προγράμματα - που θα δώσει τη δυνατότητα στους δήμους της χώρας να διαμορφώσουν μια ουσιαστική πολιτιστική πολιτική»!

Ως προς αυτό υπήρξαν αντιδράσεις όταν ακόμη ο Κώδικας είχε μορφή νομοσχεδίου. Οι αρχαιολόγοι, με ομόφωνες αποφάσεις των γενικών τους συνελεύσεων, εξέφρασαν την «αντίθεσή τους «στην παραχώρηση αρμοδιοτήτων διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς» στους ΟΤΑ, σημειώνοντας ότι τα στοιχεία που την συναποτελούν «αποτελούν δημόσια περιουσία αναπαλλοτρίωτη και εκτός συναλλαγής». Ετσι, «ο μόνος φορέας που μπορεί και πρέπει να είναι αρμόδιος για το έργο της προστασίας του συνόλου της μνημειακής κληρονομιάς είναι η Αρχαιολογική Υπηρεσία». Ειδικά για το ρόλο της ΤΑ, σημείωναν ότι οι δήμοι δεν έχουν εξειδικευμένη επιστημονική και τεχνική γνώση και εμπειρία «για την επίλυση των προβλημάτων που σχετίζονται με τη διαχείριση της μνημειακής κληρονομιάς (...) κατά συνέπεια η παραχώρηση σε αυτούς των αρμοδιοτήτων της προστασίας των μουσείων, μνημείων και αρχαιολογικών χώρων θα έχει απολύτως καταστροφικά αποτελέσματα για τα ίδια τα μνημεία».

Η «ευρωλιγούρα» των «γαλαζοπράσινων» και λοιπών «πολύχρωμων» αιρετών δε σταματά μόνο στην υιοθέτηση της αντιδραστικής λογικής της ΕΕ. Τον περασμένο Απρίλη, ο νομάρχης Αθηνών, Γ. Σγουρός, «πανηγύριζε» για την ομόφωνη υπερψήφιση από την Επιτροπή Περιφερειών της ΕΕ στις Βρυξέλλες του προγράμματος «Media Mundus», που επιχειρεί να ενισχύσει τα ευρω-ενωσιακά μονοπώλια του οπτικοακουστικού τομέα με «συνεργασίες» με τρίτες, εκτός ΕΕ, χώρες. Ο «πράσινος» νομάρχης, ως τακτικό μέλος της Επιτροπής Περιφερειών και αντιπρόεδρος της ελληνικής αντιπροσωπείας, έβαλε την «υπογραφή» του κάτω από την ενδυνάμωση της «ανταγωνιστικότητας» - δηλαδή της αύξησης της κερδοφορίας - του ευρωενωσιακού οπτικοακουστικού κεφαλαίου, εις βάρος φυσικά των δημιουργών και του κινηματογράφου ως τέχνης. Φυσικά, υιοθέτησε πλήρως τα αντιδραστικά ιδεολογήματα της ΕΕ περί «ισχυρής ευρωπαϊκής ταυτότητας», σημειώνοντας τον «καθοριστικό ρόλο» των τοπικών και περιφερειακών αρχών «τόσο στην προσέλκυση μεγαλύτερου νεανικού κοινού σε προβολές οπτικοακουστικών έργων που προωθούν την πολιτισμική πολυμορφία και τον πλουραλισμό, όσο και στη δημιουργία μιας ισχυρής ευρωπαϊκής ταυτότητας, ενισχύοντας σημαντικά και την τοπική οικονομία»! Παραδεχόμενος ότι το πρόγραμμα «επιχειρεί να τονώσει την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα του συγκεκριμένου κλάδου».

Ολα αυτά είναι συνέπεια μιας μακρόχρονης εμπορευματικής «μετάλλαξης» του πολιτισμού από την ΤΑ. Στη διαδικασία αυτή, οι δημοτικοί πολιτιστικοί οργανισμοί και τα δημοτικά πνευματικά ιδρύματα μετατράπηκαν σε δημοτικές επιχειρήσεις που λειτουργούν με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και λεηλατούν τις τσέπες των εργαζομένων. Εφαρμόστηκαν οι «ελαστικές» σχέσεις εργασίας στο καλλιτεχνικό δυναμικό των δήμων. Τα καλοκαιρινά δημοτικά φεστιβάλ έχουν «εξορίσει» την τοπική δημιουργία. Οι δημοτικοί κινηματογράφοι φτάνουν ακόμη να γίνονται και «παραρτήματα» των πολυεθνικών του οπτικοακουστικού τομέα.

Για τις προοδευτικές δυνάμεις της ΤΑ, όπως η ΝΑΣ, ο πολιτισμός «είναι λαϊκό δικαίωμα, κοινωνικό αγαθό και όχι εμπόρευμα» και λένε «όχι στη σύμπραξη της ΤΑ με μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα» και «στην άμεση είτε συγκαλυμμένη ιδιωτικοποίηση δημοσίων πολιτιστικών φορέων». Ειδικά για την πολιτιστική κληρονομιά, απαιτούν την προστασία της χωρίς καμία ανοιχτή ή συγκαλυμμένη «επιχειρηματική» δράση.