Πέρασαν οχτώ χρόνια από την ψήφιση του αρχαιολογικού νόμου (ν. 3028/2002) και από την προϋπόθεση, στο άρθρο 45, Υπουργικής Απόφασης για την ίδρυση, λειτουργία και αναγνώριση μουσείου. Κι όμως το αστικό κράτος δεν είχε και δεν έχει συγκεκριμένη πολιτική για τα μουσεία. Αντίθετα, από τον Οργανισμό του υπουργείου Πολιτισμού το 2003 (κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ), από το σχέδιο Οργανισμού του 2004 (κυβέρνηση ΝΔ), και από το νομικό καθεστώς λειτουργίας του νέου Μουσείου Ακρόπολης - που αποκόπηκε από την Αρχαιολογική Υπηρεσία στο όνομα της οικονομικής και λειτουργικής «αυτοτέλειας» - η πολιτική του δικομματισμού για τα δημόσια μουσεία είναι σαφής: Παράδοση στην ιδιωτικοοικονομική λειτουργία, δηλαδή στο κεφάλαιο.

Ετσι, η προχτεσινή συζήτηση στο Συμβούλιο Μουσείων του ΥΠΠΟ-Τ για το σχέδιο σχετικής Υπουργικής Απόφασης (συντάχθηκε επί υπουργίας Λιάπη) ήταν περισσότερο διαδικαστική, αλλά δεν απουσίαζαν μερικές αξιοσημείωτες επισημάνσεις.

Η γγ του ΥΠΠΟ-Τ και πρόεδρος του Συμβουλίου Μουσείων, Λ. Μενδώνη, εξέφρασε πάλι (σ.σ. στο πρόσφατο παρελθόν το είχε επαναλάβει στον Τύπο) την «προσωπική ευχή» της, να «ενοποιηθούν τα μουσεία» σε διοικητικό επίπεδο, δημιουργώντας έναν... «Καλλικράτη μουσείων»!!! Πρόκειται για «ευχή» που εντάσσεται στους γενικότερους αντιδραστικούς σχεδιασμούς του κράτους στον πολιτιστικό τομέα. Γιατί, όπως πρόσθεσε, η Αρχαιολογική Υπηρεσία πρέπει να «αποκτήσει» «ευελιξία», «πρέπει να μπούμε στη λογική» της εξοικονόμησης λειτουργικών εξόδων των μουσείων, με διαδικασίες που μπορούν να εξασφαλίσουν «μισές λειτουργικές δαπάνες».

Πρόκειται για εφαρμογή της γενικότερης πολιτικής του αστικού κράτους για ενοποιήσεις και συγχωνεύσεις δημόσιων οργανισμών, για μείωση των δημόσιων δαπανών προς όφελος του κεφαλαίου. Γι' αυτό, με τον Οργανισμό του 2003, αποκόπηκαν κρατικά μουσεία μας από τις «μητρικές» τους Εφορείες Αρχαιοτήτων, με τη «λογική» περί οικονομικής «ευελιξίας» και «αυτοτέλειας», δηλαδή προσανατολισμό τους προς την «αγορά» για να εξακολουθήσουν να υπάρχουν. Αλλωστε, το σχέδιο της Υπουργικής Απόφασης προβλέπει ότι ο εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας των δημόσιων μουσείων πρέπει να «αναφέρεται» και στις «πηγές χρηματοδότησης και διαδικασία ελέγχου της διαχείρισης των οικονομικών». Συνεπώς, τα κρατικά μουσεία εντέλλονται να αναζητούν και άλλες - πλην των κρατικών - «πηγές» χρηματοδότησης.

Επίσης, το σχέδιο ΥΑ προβλέπει την «ύπαρξη (...) κατάλληλου και επαρκούς επιστημονικού και λοιπού προσωπικού για την επίτευξη των σκοπών του μουσείου. Στο μουσείο θα πρέπει, πάντως, να υφίσταται το απαραίτητο για τη λειτουργία του φυλακτικό προσωπικό και προσωπικό καθαριότητας». Εκτός από το ότι (και) το προσωπικό των μουσείων βρίσκεται υπό εργασιακή και πολιτική ομηρία, υπάρχουν και άλλες «λύσεις» για το κράτος: Το μέλος του Συμβουλίου Μουσείων και διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη - Πλάκα, είπε στο συμβούλιο ότι το παράρτημα της Πινακοθήκης στο Ναύπλιο φυλάσσεται... με «χορηγία», χωρίς την οποία «θα είχε κλείσει»...

Χαρακτηριστική περίπτωση της απαξίωσης της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας από το κράτος προς όφελος του κεφαλαίου, αποτελούν οι χτεσινές ανακοινώσεις του ΥΠΠΟ-Τ για τις «ευγενικές χορηγίες» της «Αlpha Bank» και του Ιδρύματος Ωνάση προς την Εφορεία Αρχαιοπωλείων - Ιδιωτικών Αρχαιολογικών Συλλογών του ΥΠΠΟ-Τ, για τη συμμετοχή της στις «Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς»!

Η «Αlpha Bank» έδωσε 15.000 ευρώ και το Ιδρυμα 35.000 (σ.σ. «συγκλονιστικά» ποσά που «προφανώς» το ελληνικό κράτος «αδυνατεί» να εκταμιεύσει), ώστε η Εφορεία να οργανώσει την έκθεση «Βάσκανος οφθαλμός: Σύμβολα Μαγείας από Ιδιωτικές Αρχαιολογικές Συλλογές», τον περσινό Σεπτέμβρη. Σε τι χρειάστηκαν αυτά τα ποσά: Παραγωγή και διανομή αφισών, ενημερωτικοί εποπτικοί πίνακες, έκδοση και διανομή ενημερωτικού φυλλαδίου και ξενάγηση των επισκεπτών...

Το σοβαρότερο όμως είναι άλλο: H Eφορεία Aρχαιοπωλείων - Iδιωτικών Aρχαιολογικών Συλλογών είναι «Eιδική Περιφερειακή Yπηρεσία» του YΠΠΟ-Τ, αρμόδια «για την εποπτεία και τον έλεγχο των αρχαιοπωλείων και των ιδιωτικών συλλογών αρχαίων αντικειμένων σε όλη την ελληνική επικράτεια (...) Κύρια αρμοδιότητά της είναι η εποπτεία και ο έλεγχος του αρχαιολογικού υλικού που βρίσκεται σε χέρια ιδιωτών, συλλογέων, κατόχων, ή διακινείται από τα νόμιμα αρχαιοπωλεία σε όλη τη χώρα». Κι όμως, αυτή η κρατική υπηρεσία αφενός διοργανώνει ακόμη και εκθέσεις με αντικείμενα ιδιωτικών συλλογών («διαφημίζοντας» ουσιαστικά τους «συλλέκτες»), αφετέρου δέχεται «χορηγίες» από τους - κατά το νόμο - ελεγχόμενους από την ίδια...