ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ - ΤΕΧΕΡΑΝΗ.--

Το ενδεχόμενο επανεξέτασης των σχέσεων της χώρας με τη Διεθνή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας θα συζητήσει το κοινοβούλιο του Ιράν, όπως ανακοίνωσε ο επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και Ασφάλειας. Ο Αλαγιντίν Μπορουτζερού συνέδεσε τη συζήτηση με την υιοθέτηση των νέων κυρώσεων σε βάρος του Ιράν με αφορμή το πυρηνικό του πρόγραμμα, χωρίς, όμως, να διευκρινίσει σε τι ακριβώς θα συνίσταται η αλλαγή αυτή, πέραν ίσως από το να τεθούν όρια στους ελέγχους των επιθεωρητών της Επιτροπής.

Ο επικεφαλής του Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, Αλί Ακμπάρ Σαλεχί, ο οποίος είναι και πρέσβης του Ιράν στη ΔΕΑΕ, αποπειράθηκε να υποβαθμίσει τις όποιες συνέπειες, λέγοντας ότι «θα εξεταστούν τα νέα δεδομένα». Επανέλαβε, όμως, ότι η Τεχεράνη δεν πρόκειται ν' ανακόψει τη διαδικασία εμπλουτισμού ουρανίου.

Από την άλλη, Μόσχα και Πεκίνο, που ψήφισαν τις νέες κυρώσεις μετά από βδομάδες διαβουλεύσεων οι οποίες απέφεραν «άμβλυνση» σημείων του αρχικού κειμένου, επανήλθαν, χτες, στο ζήτημα υπεραμυνόμενοι της στάσης τους, αλλά και των συμφερόντων τους. Ρώσοι αξιωματούχοι καθιστούσαν σαφές ότι οι νέες κυρώσεις δεν αφορούν την πώληση των αντιαεροπορικών πυραυλικών συστημάτων «S300» στο Ιράν, καθώς ο συγκεκριμένος τύπος όπλου δε συμπεριλαμβάνεται στη «Συνθήκη του ΟΗΕ για τα συμβατικά όπλα», η οποία και αναφέρεται στην απόφαση.

Το Πεκίνο, παράλληλα, δήλωνε πως «θέλησε να δείξει ότι η Κίνα έχει αρχές απαράβατες όσον αφορά συγκεκριμένα ζητήματα». Εσπευδε, όμως, να συμπληρώσει ότι η απόφαση «δεν πρέπει να εμποδίσει την ενίσχυση της διπλωματίας και του διαλόγου» και ότι «διασφαλίζει τις καλές σχέσεις, σε όλους τους τομείς, της Κίνας με το Ιράν». Η τελευταία αυτή αναφορά, πέραν της διπλωματίας, είναι ξεκάθαρο ότι αφορά στις διμερείς εμπορικές συναλλαγές που το 2009 άγγιξαν τα 36,5 δισ. δολάρια, τις κινεζικές επενδύσεις στο Ιράν, καθώς και την κάλυψη του 11% των κινεζικών ενεργειακών αναγκών από το Ιράν. Εκφράζοντας, πάντως, δυσαρέσκεια, ο Ιρανός Πρόεδρος Αχμαντινετζάντ δε μετέβη στη σύνοδο κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης στο Ουζμπεκιστάν, όπου βρίσκεται ο Κινέζος ομόλογός του.

Τέλος, στο ζήτημα αναφέρθηκε και η πακιστανική κυβέρνηση, υπογραμμίζοντας ότι οι κυρώσεις δεν επηρεάζουν διόλου τα σχέδια κατασκευής αγωγού, αξίας 7,6 δισ. δολαρίων, που θα μεταφέρει προς το Πακιστάν φυσικό αέριο. Ολες οι προαναφερόμενες «εξαιρέσεις», που είναι και οι πλέον εμφανείς, έχουν πυροδοτήσει σειρά αντιδράσεων εντός ΗΠΑ με τον Πρόεδρο Ομπάμα να δέχεται επικρίσεις τόσο από τον προεδρικό αντίπαλό του, Ρεπουμπλικανό γερουσιαστή Μακ Κέιν, όσο και από τον πρώην Αμερικανό εκπρόσωπο στον ΟΗΕ, Τζο Μπόλτον, που χαρακτήριζαν «διπλωματική κακοδιαχείριση, αν όχι γκάφα» τις υποχωρήσεις του Λευκού Οίκου ως προς το περιεχόμενο του ψηφίσματος.

Παρά την κριτική, η αμερικανική ηγεσία επέμεινε, χτες, ότι οι νέες κυρώσεις «και δίνουν σαφές μήνυμα συμμόρφωσης στο Ιράν, και αφήνουν την πόρτα του διαλόγου ανοιχτή για να επιτευχθεί διπλωματική λύση», συμπληρώνοντας με νόημα ότι «μπορεί κάλλιστα η απόφαση 1929 να χρησιμοποιηθεί ως πλαίσιο εξειδίκευσης και περαιτέρω κυρώσεων από ξεχωριστές ηγεσίες». Στην κατεύθυνση αυτή θα κινηθεί η ΕΕ άφηναν να εννοηθεί διπλωματικές πηγές και ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Ουίλιαμ Χέιγκ. Ικανοποίηση για τις κυρώσεις εξέφρασε το Ισραήλ.

Αντίθετα, για «λάθος», που δε θα μπορούσε να υποστηριχθεί από την Αγκυρα γιατί «η ιστορία δε θα μπορούσε να της το συγχωρήσει», έκανε λόγο ο Τούρκος πρωθυπουργός Ερντογάν, επαναλαμβάνοντας ότι «η απομόνωση του Ιράν δεν είναι λύση». Ο υπουργός Εξωτερικών Νταβούτογλου προσέθετε ότι οι κυρώσεις «έχουν άμεση επίπτωση και στην Τουρκία που είναι γείτονας και εταίρος του Ιράν και διατηρεί εμπορικές σχέσεις ύψους 10 δισ. δολαρίων», αλλά και ενεργειακές και άλλες διμερείς συμφωνίες.

Για «λάθος» έκανε λόγο και ο Βραζιλιάνος Πρόεδρος Λούλα, τονίζοντας ότι «χάθηκε μια ιστορική ευκαιρία η διεθνής κοινότητα να διαπραγματευτεί ήρεμα μια διπλωματική λύση». Υπενθυμίζεται ότι Τουρκία και Βραζιλία καταψήφισαν τις κυρώσεις στο Συμβούλιο Ασφαλείας.