Αμείωτες παραμένουν οι αντιθέσεις ανάμεσα στους πόλους του ιμπεριαλιστικού συστήματος, ιδιαίτερα ανάμεσα σε ΗΠΑ και ΕΕ, σχετικά με το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουν οι καπιταλιστικές κυβερνήσεις για την έξοδο από την οικονομική κρίση, πάντα προς όφελος του κεφαλαίου.

Επί της ουσίας, η διαμάχη στην παρούσα φάση εντοπίζεται στο ψευτοδίλημμα «σταθεροποίηση ή ανάπτυξη», με τις μεν ΗΠΑ να επιμένουν ότι πρέπει να τονωθεί η αναπτυξιακή οδός, ενώ η ΕΕ, με πρωτεργάτη τη Γερμανία, θέτουν ως προτεραιότητα τη μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων.

Καθένα από τα ιμπεριαλιστικά κέντρα προτάσσει τις ανάγκες της δικής του αστικής τάξης, επιδιώκοντας να διατηρήσει ή να βελτιώσει τη θέση του στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, σε μια περίοδο ισχυρών ανακατατάξεων εν μέσω οικονομικής κρίσης. Σε κάθε περίπτωση, τα σκληρά αντιλαϊκά μέτρα παραμένουν κοινός τόπος για όλες τις καπιταλιστικές χώρες, ανεξάρτητα από τις επιμέρους διαφωνίες και τους ανταγωνισμούς.

Σε ό,τι αφορά την πολυδιαφημισμένη απόφαση για «μεταρρύθμιση» του χρηματοπιστωτικού συστήματος, πήρε «αναβολή» για την επόμενη Σύνοδο το Νοέμβρη, ενώ και αυτή που πάρθηκε το Σαββατοκύριακο, αποτελεί έναν ξεκάθαρο συμβιβασμό ανάμεσα στις αντίπαλες τακτικές: Προώθηση προγραμμάτων λιτότητας που να μην εμποδίζουν την ανάπτυξη και να είναι προσαρμοσμένα στην πολιτική κάθε χώρας. Δηλαδή, προγράμματα που να ευνοούν την κερδοφορία του κεφαλαίου, κύρια μειώνοντας την τιμή της εργατικής δύναμης και πετσοκόβοντας εργατικά και λαϊκά δικαιώματα.

Σύμφωνα με το γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων, το σχέδιο της απόφασης της G20 σημειώνει: «Για να είναι βιώσιμη η ανάκαμψη, οφείλουμε να συνεχίσουμε τα υπάρχοντα προγράμματα για την ανάκαμψη και να εργαζόμαστε ταυτοχρόνως για να δημιουργήσουμε τις συνθήκες μιας σταθερής ιδιωτικής ζήτησης (...) Παράλληλα, τα πρόσφατα γεγονότα υπογραμμίζουν τη σημασία των βιώσιμων δημοσιονομικών και την ανάγκη για τις χώρες μας να φτιάξουν αξιόπιστα προγράμματα δημοσιονομικής βιωσιμότητας, που θα είναι κατάλληλα κατανεμημένα και υπέρ της ανάπτυξης, που θα είναι διαφοροποιημένα και προσαρμοσμένα στις εθνικές καταστάσεις».

Σύμφωνα με δηλώσεις της Γερμανίδας καγκελαρίου, Ανγκελα Μέρκελ, στην τελική ανακοίνωση θα αναφέρεται ότι οι χώρες της G20 θα μειώσουν το δημοσιονομικό τους έλλειμμα στο μισό μέχρι το 2013, κάτι το οποίο η ίδια θεωρεί ως επιτυχία.

Πάντως, ο υπουργός οικονομικών της Βραζιλίας, Γκουίντο Μαντέγκα, επέμεινε ότι οι δημοσιονομικές προσαρμογές για να μειωθούν τα ελλείμματα «πρέπει να είναι ρεαλιστικές και να μην πνίγουν την ανάπτυξη» συμπληρώνοντας ότι αν αυτές οι οικονομικές πολιτικές «εφαρμοστούν στις αναπτυγμένες χώρες, είναι ακόμη χειρότερο, επειδή αυτές οι χώρες, αντί να τονώσουν την ανάπτυξη, δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στη δημοσιονομική προσαρμογή και, αν είναι εξαγωγείς, θα κάνουν αυτή την προσαρμογή σε βάρος μας».

Ο Γκ. Μαντέγκα, υποστήριξε ότι οι αναπτυγμένες χώρες που βρίσκονται σε κρίση σκοπεύουν έτσι «να καταλάβουν τις αναδυόμενες αγορές που έχουν ισχυρότερη ανάπτυξη».

Από την πλευρά του, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τίμοθι Γκάιτνερ, άσκησε κριτική σε ΕΕ και Ιαπωνία σημειώνοντας, «δεν πιστεύω ότι έχουμε δει ακόμα από την πλευρά αυτών των χωρών ένα σύνολο πολιτικών που θα έδινε σε όλο τον κόσμο ένα αίσθημα ασφάλειας, ότι θα δούμε μια πιο ισχυρή ανάπτυξη που θα οφειλόταν στην εσωτερική ζήτηση στις χώρες αυτές στο μέλλον».

Ακόμα, συμπλήρωσε ότι «αυτό που είναι πολύ ενθαρρυντικό στη μορφή αυτής της ανάκαμψης μέχρι στιγμής, είναι ότι οι ΗΠΑ είδαν μια ανάπτυξη που οφειλόταν περισσότερο στην επένδυση παρά στην κατανάλωση» και υπογράμμισε: «Οι πληγές της κρίσης εξακολουθούν να μην έχουν επουλωθεί. Ως εκ τούτου, η σύνοδος αυτή θα πρέπει να αφορά ουσιαστικά την ανάπτυξη».

Την ίδια στιγμή που ο Τ. Γκάιτνερ ουσιαστικά προειδοποιεί για δεύτερη οικονομική κρίση, ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα, δηλώνει ότι «με τη δουλειά μας εντός της G20 καταφέραμε να σταθεροποιήσουμε την παγκόσμια οικονομία (...) Ομως προφανώς έχουμε ακόμα πολλές προκλήσεις που πρέπει να προσεγγίσουμε».

Οσο για την επιβολή ειδικού φόρου στις τράπεζες - θέμα το οποίο θέτουν Γερμανία, Γαλλία, Μεγ. Βρετανία - η G20 φαίνεται ότι κατέληξε σε έναν ακόμα ηχηρό συμβιβασμό και έτσι συμφώνησε μεν να επιτρέψει την επιβολή σχετικού φόρου σε όσες χώρες το επιθυμούν, χωρίς όμως να επιβάλλει έναν παγκόσμιο φόρο στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές.

Να θυμίσουμε ότι ο ειδικός φόρος στις τράπεζες προβάλλεται ως δήθεν μέτρο «ισότιμης κατανομής» του βάρους της κρίσης και δεν είναι τυχαίο ότι προβάλλεται ιδιαίτερα σε κράτη τα οποία στήριξαν με πολλές δεκάδες δισ. ευρώ το χρηματοπιστωτικό τους σύστημα προκειμένου να ανακάμψει από την κρίση. Σε κάθε περίπτωση, το όποιο κόστος για τα τραπεζικά μεγαθήρια είναι βέβαιο ότι θα μετακυληθεί στο λαό, με επιβάρυνση του κόστους των συναλλαγών.

Σε ανακοίνωση της G20 αναφέρεται σχετικά ότι «ο χρηματοπιστωτικός τομέας πρέπει να συμβάλλει δίκαια και ουσιαστικά ώστε να πληρώσει για τα όποια βάρη σχετίζονται με κρατικές παρεμβάσεις (...) Υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία πολιτικών προσέγγισης προς αυτόν το στόχο». Αυτός ο συμβιβασμός ήταν «το περισσότερο που θα μπορούσαμε να επιτύχουμε εδώ», δήλωσε σχετικά η Α. Μέρκελ.

Σύμφωνα με το σχέδιο απόφασης, η G20 σημειώνει πως «οι αναδυόμενες οικονομίες με πλεόνασμα (εμπορικό και κεφαλαίου) θα προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις προσαρμοσμένες στις εθνικές συνθήκες για να ενισχύσουν την κοινωνική προστασία, να αυξήσουν τις επενδύσεις στην υποδομή και να βελτιώσουν την ευελιξία της ισοτιμίας τους».

Πρόκειται για μια απόφαση - προτροπή προς την Κίνα, ευθυγραμμισμένη με την πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στο γουάν, η οποία μάλιστα έρχεται μόλις μια βδομάδα αφότου η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας ανακοίνωσε ότι θα αφήσει το γουάν να κινηθεί πιο ελαστικά έναντι του δολαρίου.

Από την πλευρά του, ο Κινέζος Πρόεδρος Χου Τζιντάο, τόνισε: «Οφείλουμε να ενεργήσουμε προσεκτικά και επαρκώς όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα, το ρυθμό και την ένταση της διακοπής των διαφόρων μέτρων ανάκαμψης και να σταθεροποιήσουμε την ορμή της ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας (...) Οφείλουμε να πάρουμε συγκεκριμένα μέτρα για να απορρίψουμε οποιαδήποτε μορφή προστατευτισμού και να αγωνιστούμε και να υποστηρίξουμε χωρίς αμφιβολίες τις ελεύθερες συναλλαγές».

Τέλος, ο Ιάπωνας πρωθυπουργός, Ναότο Καν, πρότεινε να προσκαλείται στις συνόδους της G8 «κατά περίπτωση» και η Κίνα, «ώστε να ενθαρρυνθεί το Πεκίνο και να αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη συναίσθηση των ευθυνών του».

Εκφραση της κλιμακούμενης ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας, αλλά και των ανταγωνισμών που οξύνονται, αποτελεί και το σημείο του ανακοινωθέντος της Συνόδου που αφορά στη ΛΔ Κορέας και το Ιράν. «Εκφράζουμε τη λύπη μας για το περιστατικό της 26ης Μαρτίου που προκάλεσε το ναυάγιο του πλοίου "Cheonan" και το θάνατο 46 ανθρώπων» σημειώνεται, αποδίδοντας αυθαίρετα την ευθύνη στη ΛΔ Κορέας, σύμφωνα με το πόρισμα επιτροπής «ξένων ειδικών» που ελέγχουν οι ιμπεριαλιστές. Η Ρωσία για δικούς τους λόγους εξέφρασε επιφυλάξεις.

Αναφορικά με το Ιράν, επανέλαβαν εν πολλοίς τις «ανησυχίες» που είχαν διατυπώσει και στην περσινή Σύνοδο στην Ιταλία και κάλεσαν την κυβέρνηση του Ιράν να προσέλθει σε έναν «ειλικρινή διάλογο» για το πυρηνικό πρόγραμμα και να προβεί σε περισσότερες ενέργειες αναφορικά με το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Για τον αποκλεισμό της Γάζας από το Ισραήλ, οι G20 αναλώνονται σε ανέξοδα ευχολόγια για τερματισμό του και αρκούνται να εκφράσουν υποκριτικά τη «βαθύτατη λύπη» για την ισραηλινή επίθεση κατά της νηοπομπής ανθρωπιστικής βοήθειας. Στην ατζέντα βρέθηκε και το θέμα της στρατηγικής που θα ακολουθηθεί στο Αφγανιστάν. Οπως σημειώνεται, η σύνοδος της Καμπούλ, τον Ιούλη θα αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα για το στόχο υποτίθεται να ενισχυθούν οι δυνάμεις ασφαλείας του Αφγανιστάν.

Σε ό,τι αφορά την ελληνική οικονομία, συρρίκνωση κατά 4% και βελτίωση της οικονομίας μετά το 2012 προβλέπει ο Πόουλ Τόμσεν, επικεφαλής της αποστολής του ΔΝΤ στην Ελλάδα σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Βήμα».

Ο Π. Τόμσεν υπεραμύνεται του μνημονίου και της γενικότερης πολιτικής της κυβέρνησης, διευκρινίζοντας ότι αποτελεί προϊόν σχεδιασμού της κυβέρνησης από κοινού με την τρόικα. Βαδίζοντας την πεπατημένη του μονοδρόμου και προκαλώντας τον κοινό νου, υποστηρίζει: «Αντιλαμβανόμαστε πλήρως ότι η ανάληψη των μέτρων που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα της κυβέρνησης είναι δύσκολη, αλλά δεν μπορούμε να αποκαλέσουμε τα μέτρα άδικα».

Την αξιοπιστία του ευρώ υπέδειξε για ακόμα μια φορά η Γαλλίδα υπουργός Οικονομικών Κριστίν Λαγκάρντ, μιλώντας στο «BBC». Αναφερόμενη στην Ελλάδα και στα σενάρια ότι εντός 18 μηνών δε θα καταφέρει να αποπληρώσει τα δάνειά της, σημείωσε ότι «αυτοί οι 18 μήνες που αναφέρονται για την Ελλάδα δεν είναι τίποτα διότι το σχέδιο που έχουμε θέσει σε εφαρμογή για την Ελλάδα είναι πενταετές με περίοδο χάριτος τριών ετών κατά την οποία δε θα πληρώνουν τίποτα. Στη συνέχεια για τα επόμενα δύο χρόνια θα υπάρχουν 24 μηνιαίες καταβολές. Ας σταματήσουμε λοιπόν να λέμε ό,τι να 'ναι για αυτούς τους 18 μήνες».

Τέλος, με την ιδιότητα του προέδρου της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, ο Γ. Παπανδρέου απέστειλε μήνυμα στη συνεδρίαση των G20, με το οποίο κοινοποιεί ψήφισμα της τελευταίας συνόδου των σοσιαλδημοκρατών για την παγκόσμια οικονομία. Οι προτάσεις που κατατίθενται συνοψίζονται στη «φορολόγηση των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών» και το «στενότερο συντονισμό και περισσότερο εναρμονισμένες πολιτικές για τη στήριξη της παγκόσμιας οικονομικής διακυβέρνησης».