Η αβεβαιότητα και οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει η ΕΒΕ με την πιθανή αλλαγή του θεσμικού της πλαισίου είναι απλά το «κερασάκι στην τούρτα». Το κτίριο, οι εργαζόμενοι, οι θησαυροί που φυλάσσονται σ' αυτήν, έρχονται αντιμέτωποι καθημερινά, εδώ και χρόνια, με δεκάδες προβλήματα. Η έλλειψη χώρου και προσωπικού, τα πενιχρά οικονομικά, αλλά και οι ζημιές που προκάλεσε ο σεισμός του '99 είναι μερικά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθημερινά.

Οταν ξεκίνησαν οι εργασίες για την ανέγερση του κτιρίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης, το 1888, είχε ως προοπτική να συμπεριληφθούν περίπου 700.000 τόμοι βιβλίων. Αυτή τη στιγμή, στην Εθνική Βιβλιοθήκη φυλάσσονται τρία εκατομμύρια τόμοι βιβλίων και φυλάσσονται σε 25 χιλιόμετρα ράφια. Για να «ανακουφιστεί» προσωρινά η Βιβλιοθήκη, απαιτούνται τουλάχιστον 50 χιλιόμετρα ράφια. Και αν μιλήσουμε για τα επόμενα 50 χρόνια - «πρέπει να μιλάμε για τόσο μακριά», όπως επισήμαναν και οι εργαζόμενοι της ΕΒΕ - απαιτούνται το λιγότερο 100 χιλιόμετρα ράφια.

Αυτές οι εκατοντάδες χιλιάδες βιβλίων στοιβάζονται αυτή τη στιγμή σε όποιο χώρο του κτιρίου θεωρείται εκμεταλλεύσιμος, με αποτέλεσμα «το κτίριο, τα βιβλία να ασφυκτιούν». Οι διάδρομοι της Βιβλιοθήκης έχουν μετατραπεί σε γραφεία, για να εξυπηρετείται το αναγνωστικό κοινό.

Τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα επιδεινώθηκαν με τον καταστροφικό σεισμό του προηγούμενου Σεπτέμβρη και μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει καμία εργασία αποκατάστασης των ζημιών που προκάλεσε ο σεισμός. Δεκατέσσερις μήνες μετά, ο πέμπτος όροφος του κτιρίου, ο οποίος έχει υποστεί ζημιές, παραμένει κλειστός για το αναγνωστικό κοινό, με αποτέλεσμα να μην εξυπηρετούνται οι αναγνώστες βασικών επιστημών, όπως οικονομία, τεχνολογία, εκπαίδευση και άλλα. Ενώ το γραφείο, στο οποίο συναντήθηκε ο «Ρ» με τους εργαζόμενους της ΕΒΕ, μετά το σεισμό κρίθηκε επικίνδυνο...

«Αυτό είναι αποτέλεσμα της γραφειοκρατίας. Εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα, αν δεν πάρουν απόφαση τα υπουργεία Πολιτισμού και Παιδείας, ο ΟΣΚ και διάφοροι άλλοι φορείς που εμπλέκονται», τονίζουν οι εργαζόμενοι.

Ομως, τα προβλήματα που υπάρχουν στην ΕΒΕ δε σταματούν εκεί. Οπως μας ενημέρωσαν οι εργαζόμενοι, πριν μια εβδομάδα, μετρήθηκε υγρασία σε χώρους του υπογείου που έφτασε το 74%, με την πρώτη μεγάλη βροχή η υγρασία έφθασε το 94%, ενώ κάποιες φορές έχει μετρηθεί υγρασία μέχρι και 120%. Σε μια άλλη αίθουσα της Βιβλιοθήκης, οι εργαζόμενοι παλεύουν για την επισκευή και τη διόρθωση της οροφής, εδώ και μια δεκαετία, για την ώρα «τρέχουμε με τους κουβάδες, όπου στάζει και μαζεύουμε το νερό».

Ομως, πέρα από τα κτιριακά προβλήματα, οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν άλλο ένα μεγάλο και καίριο πρόβλημα: Την έλλειψη προσωπικού, αλλά και την επιμόρφωση των νυν υπαλλήλων της. Οι ανάγκες για την κάλυψη θέσεων και την καλύτερη λειτουργία των χώρων της ΕΒΕ απαιτούν τουλάχιστον 300 υπάλληλους. Αυτή τη στιγμή, υπάρχουν μόνο 80 υπάλληλοι, που ασχολούνται από την εξυπηρέτηση του κοινού μέχρι και τη γραφική και διοικητική δουλιά. Το Τμήμα Συντήρησης - του οποίου «η επέμβαση είναι ακαριαία σε οποιαδήποτε φθορά σημειωθεί σε κάποιο από τα 3 εκατομμύρια βιβλία από την υγρασία ή οποιοδήποτε άλλο λόγο», λειτουργεί μόνο με έξι ανθρώπους: Δύο βιβλιοδέτες, δύο συντηρητές, ένα φωτογράφο και τον προϊστάμενο του τμήματος!

Να σημειωθεί ότι η ΕΒ λειτουργεί με νόμο του 1943, ο οποίος - όπως είναι φυσικό - δεν προβλέπει επιμέρους ειδικότητες σαν αυτές των συντηρητών, χειριστών Η/Υ, βιβλιοθηκονόμων ακόμα και των λογιστών και οι εργαζόμενοι ζητούν να «αναπαλαιωθεί».

Ο τακτικός προϋπολογισμός, που προβλέπεται για την ΕΒΕ, είναι πενιχρός. Για το 2001, ο προϋπολογισμός αναλογεί σε 140 εκατομμύρια δραχμές, από τα οποία «περίπου τα 80 εκατομμύρια δίνονται σε ενοίκια για δύο άλλα κτίρια που έχουμε νοικιάσει ως αποθήκες για την κάλυψη αναγκών μας. Τα χρήματα που μένουν για άλλες πάγιες ανάγκες (ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ) είναι πολύ λίγα και ακόμα λιγότερα είναι αυτά που διατίθενται σε αγορές βιβλίων», λέει ο Γ. Παρλαβάτζας.

Και συνεχίζει: «Τα προβλήματα είναι χρόνια και έχουν τεθεί υπόψη του υπουργείου Παιδείας κατ' επανάληψη, χωρίς όμως να γίνει τίποτα. Επί μια πενταετία ήμασταν χωρίς τακτικό διευθυντή και η ΕΒΕ λειτουργούσε. Ενας αναπληρωτής διευθυντής δεν μπορεί να πάρει καίριες αποφάσεις. Πέντε χρόνια η Βιβλιοθήκη λειτουργεί με την ευσυνειδησία και την ευαισθησία των υπαλλήλων της. Το '98 η ΕΒΕ ήταν χωρίς τακτικό προϋπολογισμό, γιατί, ενώ είχε βγει από το κράτος, δεν υπήρχε διευθυντής και εφορευτικό συμβούλιο για να τον υπογράψει».

Η ανέγερση νέου κτιρίου, όπου θα στεγαστεί ένα μέρος της ΕΒΕ, αποτελεί πάγιο αίτημα του Συλλόγου Εργαζομένων της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Να σημειωθεί ότι πριν δύο χρόνια παραχωρήθηκε στην ΕΒΕ, έκταση 51 στρεμμάτων στην Πανεπιστημιούπολη για την ανέγερση νέου κτιρίου. «Ελπίζουμε αυτή τη φορά οι διαδικασίες για την ανέγερση ενός νέου και σύγχρονου κτιρίου να προχωρήσουν σύντομα και να μη σκαλώσουν σε κάποιο υπουργικό συρτάρι», εύχονται οι εργαζόμενοι.