Χτες στον «Ριζοσπάστη» από αυτήν εδώ τη στήλη γράφαμε πως η προώθηση του «νέου σχολείου» πάει χέρι - χέρι με τη διοικητική μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη». Σήμερα, συνεχίζοντας στο ίδιο θέμα της εκπαίδευσης, θα αναφερθούμε στο πώς, με άξονα και τον «Καλλικράτη», διαμορφώνεται νέος χωροταξικός σχεδιασμός των Πανεπιστημίων και ΤΕΙ, ώστε πιο αποτελεσματικά και με όρους απελευθερωμένης αγοράς να λειτουργήσουν στο πλάι των στρατηγικών επιλογών του κεφαλαίου.

Με το Νόμο-Πλαίσιο της ΝΔ που θεμελίωσε το επιχειρηματικό Πανεπιστήμιο, το Νόμο του ΠΑΣΟΚ για την ψευτο-ανωτατοποίηση των ΤΕΙ, την ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής Οδηγίας 36/2005 που αναγνωρίζει τα κολέγια, τον επικείμενο Νόμο του ΠΑΣΟΚ (με άξονα την οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια) και το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων που περνά από τη Διά Βίου Μάθηση διαμορφώνεται ο «Ενιαίος Χώρος της Ανώτατης Εκπαίδευσης», με βάση τη στρατηγική της ΕΕ.

Στόχος να συμβάλει αποφασιστικά η τριτοβάθμια εκπαίδευση στην κερδοφορία και ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου, παράγοντας φτηνό επιστημονικό δυναμικό, εξειδικευμένο και ευέλικτο από κλάδο σε κλάδο και από χώρα σε χώρα, εκεί που το χρειάζεται το κεφάλαιο. Ταυτόχρονα, η τριτοβάθμια εκπαίδευση πρέπει να λειτουργήσει σε μια μεγάλη ενιαία αγορά εκπαιδευτικών και ερευνητικών προϊόντων, όπου το κεφάλαιο επενδύει, για το κέρδος, την αναπαραγωγή των αξιών του, της κυριαρχίας του.

• Σε αυτό το χώρο θα μοιράζονται διαβαθμισμένα πτυχία που αντιστοιχίζονται με το ξεθεμελίωμα των συλλογικών συμβάσεων, στις πολλές και διαφοροποιημένες σχέσεις εργασίας, το φτηνό εργατικό δυναμικό. Δε θα δίνονται ενιαία πτυχία, αλλά ατομικά «ανοιχτά» προγράμματα σπουδών ανάλογα με τις στοχεύσεις του κεφαλαίου, για να γίνεται ο απόφοιτος πιο «ανταγωνιστικός» στην αγορά εργασίας, θα πουλούν μεταπτυχιακά πακέτα αγοράς σε Ελληνες και ξένους φοιτητές με τσουχτερά δίδακτρα. Και, φυσικά, θα παρέχεται «αριστεία» για μια μικρή ελίτ, βάσει αξιολογήσεων με τα στάνταρ των επιχειρήσεων.
• Οι ίδιες οι επιχειρήσεις μπαίνουν ως επενδυτές - χορηγοί σε πανεπιστημιακές έδρες και προγράμματα έρευνας, θα ασκούν διδακτικό και ερευνητικό έργο.
• Η «διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια» φέρνει την άρση και των τελευταίων εμποδίων για τη δημιουργία της πανεπιστημιακής αγοράς (διοίκηση από τις επιχειρήσεις).
• Με το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων περιγράφονται τα προσόντα και οι δεξιότητες του κάθε αποφοίτου. Το πτυχίο δεν είναι η μοναδική προϋπόθεση για την πρόσβαση στο επάγγελμα. Απαιτούνται ήδη και θα γενικευτούν οι άδειες άσκησης επαγγέλματος με νέες εξετάσεις - ταξικά φίλτρα, σεμινάρια και πιστοποιητικά κατάρτισης. Οι επιχειρήσεις, χωρίς σπατάλη χρόνου και χρήματος, θα βρίσκουν το προσωπικό που έχουν ανάγκη.
• Εκπαιδευτικό και διοικητικό προσωπικό είναι ήδη σε μεγάλο ποσοστό συμβασιούχοι. Γενικεύονται οι ελαστικές εργασιακές σχέσεις και στα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ, θα έχουμε και απολύσεις με τα κλεισίματα σχολών, με τις παραπέρα περικοπές των κονδυλίων. Η μισθοδοσία, οι προσλήψεις, τα προγράμματα σπουδών θα καθορίζονται αποφασιστικά από τους manager των επιχειρήσεων, είτε άμεσα είτε έμμεσα.

Οι εξελίξεις αυτές έρχονται να πατήσουν πάνω σε μια πραγματικότητα που ήδη έχει βαθύνει την επιχειρηματική λειτουργία των ΑΕΙ - ΤΕΙ. Οι κύκλοι σπουδών (προπτυχιακός - μεταπτυχιακά - διδακτορικό), δηλαδή η αποσύνδεση πτυχίου - επαγγέλματος εφαρμόζεται. Τα περισσότερα μεταπτυχιακά είναι ανταποδοτικά και έχουν χορηγούς. Η φοιτητική μέριμνα - σίτιση - στέγαση έχουν παραδοθεί σε εργολάβους (η φοιτητική λέσχη του ΑΠΘ κλείνει), η έρευνα γίνεται μέσω κοινοτικών προγραμμάτων και ΣΔΙΤ, καθηγητές που διδάσκουν και οι ίδιοι ασκούν επιχειρηματική δράση, ως σύμβουλοι και στελέχη επιχειρήσεων.

Στην κατεύθυνση της πρόσδεσης της Ανώτατης Εκπαίδευσης στις επιχειρήσεις, ΠΑΣΟΚ - ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ μέσω της Τοπικής Διοίκησης (ΤΔ) έχουν συμβάλει καθοριστικά. Εμφανίζονται πρόθυμοι να ιδρύσουν μαγαζιά «τριτοβάθμιας» εκπαίδευσης (όπως ο Δήμος Ηρακλείου), για να διευκολύνουν τις τοπικές επιχειρήσεις να εισβάλουν στο εμπόριο της εκπαίδευσης. Επεξεργάζονται τρόπους και προτείνουν λύσεις για να εξυπηρετηθούν οι στοχεύσεις του κεφαλαίου σε περιφερειακό επίπεδο. Είναι αυτές οι δυνάμεις που ηγήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια της λογικής «κάθε χωριό και πόλη με Πανεπιστήμιο και TEΙ» και σήμερα «με κραυγές και αγώνες» θα είναι αυτές που θα τα παραδώσουν στους σχεδιασμούς των επιχειρηματικών συμφερόντων σε κάθε περιοχή με το δίλημμα να μην κλείσουν.

Η ΤΔ θα παίξει ενεργό ρόλο στην υπηρέτηση των νέων πεδίων κερδοφορίας του κεφαλαίου (πράσινη ανάπτυξη, ενέργεια κλπ.), με πίεση για αλλαγές στα προγράμματα σπουδών, τμημάτων, σχολών, σεμινάρια, επιμόρφωση, μοιράζοντας «με το αζημίωτο» πιστοποιητικά.

Ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ έχει πρωταγωνιστήσει στην προώθηση της αυτοδιοίκησης των ΑΕΙ. Συνεργάζεται με τις δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές οργάνων σε ΑΕΙ - ΤΕΙ. Το αίτημα για «ελεύθερη πρόσβαση» με εξετάσεις στο πρώτο έτος είναι αποδοχή της Μπολόνιας από άλλο δρόμο. Συμφωνεί στο να έχει ευθύνη η ΤΔ στα ζητήματα οργάνωσης της Παιδείας αναδεικνύοντας και εδώ το ζήτημα της επαρκούς χρηματοδότησης.