Το 2000 για την Παιδεία ξεκίνησε με την ανακοίνωση ενός πορίσματος για την εφαρμογή της μεταρρύθμισης (του περιβόητου πορίσματος της Επιτροπής Καζάζη) και κλείνει με ένα υπό ψήφιση νομοσχέδιο που εισάγει νέα δεδομένα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ομως, παρά τις προσπάθειες να εμφανιστεί το αντίθετο, κανένα από εκείνα τα στοιχεία της «μεταρρύθμισης» που της προσδίδουν τον τίτλο αντιεκπαιδευτική δε θίχτηκε όλο αυτό το διάστημα. Μέσα σε αυτή τη χρονιά, το υπουργείο Παιδείας επιδόθηκε σε κινήσεις τακτικής για την αντιμετώπιση της αγανάκτησης του λαού που είδε τα παιδιά του να διώκονται από το λύκειο και να σπρώχνονται προς τη μισοκατάρτιση των ΤΕΕ, που είδε τα φροντιστήρια να αναδεικνύονται σε μηχανισμό οικονομικής αφαίμαξης και το περιεχόμενο του λυκείου κάθε άλλο παρά αναβαθμισμένο να είναι.

Ο μεγάλος σταθμός του 2000 ήταν ο ένας μήνας εξετάσεων για τους μαθητές της Β' και της Γ' Λυκείου, που ξεκίνησαν στις 13 του Μάη για τους αποφοίτους με το σύστημα των δεσμών και ολοκληρώθηκαν στις 6 του Ιούνη. Ηταν η πρώτη φορά πλήρους εφαρμογής της μεταρρύθμισης με εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με το απολυτήριο του λυκείου και η αποτίμηση είναι αναπόφευκτη: 50.565 μαθητές εγκατέλειψαν το λύκειο, και με ποσοστό 42,6% η μαθητική διαρροή πενταπλασιάζεται σε σχέση με τη σχολική χρονιά 1996-'97, πριν δηλαδή την εφαρμογή της μεταρρύθμισης.

Τελικά, μετά την αποψίλωση του λυκείου, από τους μαθητές που κατόρθωσαν ανάμεσα στις εξεταστικές «συμπληγάδες» να το τελειώσουν, το 86,5% εισήχθησαν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι βάσεις ωστόσο για τις πανεπιστημιακές σχολές μεγάλης ζήτησης έφτασαν στα ύψη, με αποτέλεσμα μαθητές με άριστες επιδόσεις να μην εισαχθούν, ενώ αντίθετα σε ορισμένα ΤΕΙ, η βάση εισαγωγής ήταν εντυπωσιακά χαμηλή. Αποκαλύφθηκε έτσι η απάτη της ελεύθερης πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, καθώς ταξικοί φραγμοί αναδεικνύονται πιο έντονα πια και ανάμεσα στους επιτυχόντες στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Η αγανάκτηση που προκάλεσε αυτή η αποτίμηση της εξεταστικής σφαγής ανάγκασε το υπουργείο Παιδείας να προχωρήσει στην ανακοίνωση βελτιωτικών ρυθμίσεων, οι οποίες αποτελούν φτιασιδώματα στο αποκρουστικό πρόσωπο της μεταρρύθμισης. Οι ρυθμίσεις αυτές εντάχθηκαν στο νομοσχέδιο το οποίο παρουσιάστηκε λίγο πριν τις γιορτές. Ανάμεσα στις αλλαγές που περιλαμβάνει, είναι η μείωση της συμμετοχής του προφορικού βαθμού στην εξαγωγή του μέσου όρου από 50% που ίσχυε μέχρι σήμερα σε 30% για τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα τα οποία μειώνονται σε 9 για κάθε τάξη. Στους απόφοιτους του ενιαίου λυκείου, εκτός του απολυτηρίου, θα χορηγείται και «βεβαίωση» πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με το βαθμό του αποφοίτου για την πρόσβαση στα ΑΕΙ και ΤΕΙ. Σε ό,τι αφορά την πρόσβαση των αποφοίτων των ΤΕΕ στα ΤΕΙ, με το σχέδιο νόμου καταργείται το προπαρασκευαστικό εξάμηνο και η εισαγωγή στα ΤΕΙ θα γίνεται με πανελλαδικές εξετάσεις σε τρία μαθήματα, εκ των οποίων το ένα μπορεί να είναι μάθημα ειδικότητας, ενώ το υπουργείο υπόσχεται εισαγωγή και στα Πανεπιστήμια.

Ενδεικτικό της επικοινωνιακής πολιτικής, την οποία έκανε «σημαία» η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, ήταν η στάση απέναντι στις εκπαιδευτικές ομοσπονδίες. Παρά τις συνεχείς επικλήσεις του διαλόγου, τελικά κανένα από τα πάγια αιτήματα της ΟΛΜΕ και της ΔΟΕ δεν ικανοποιήθηκαν. Αντίθετα, το υπουργείο Παιδείας προχώρησε και στο δεύτερο διαγωνισμό του ΑΣΕΠ για πρόσληψη εκπαιδευτικών σε νέα, βελτιωμένη και εμπλουτισμένη ταξικά εκδοχή. Οι εκπαιδευτικοί διαγωνίστηκαν για κλειστό αριθμό θέσεων, ενώ για την πρόσληψή τους προστέθηκαν και άλλα ταξικά κριτήρια, καθώς στο μέσο όρο της βαθμολογίας των εκπαιδευτικών προστίθενται ο βαθμός του πτυχίου και ειδικότερα οι μονάδες πάνω από το βαθμό 5, μεταπτυχιακά και διδακτορικό και η προϋπηρεσία.

Για το επόμενο διάστημα, το υπουργείο Παιδείας αναμένεται να συνεχίσει την αντιδραστική αναδιάρθρωση του εκπαιδευτικού συστήματος με ρυθμίσεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το νομοσχέδιο για τα μεταπτυχιακά, το οποίο υποβαθμίζει τις προπτυχιακές σπουδές και απαξιώνει τα πτυχία, είναι στις προτεραιότητες του υπουργείου για την επόμενη χρονιά, ενώ αναμένεται και η λεγόμενη «ανωτατοποίηση» των ΤΕΙ, την οποία το υπουργείο Παιδείας έχει δηλώσει πως θα προωθήσει με σχετικό νομοσχέδιο. Το σίγουρο είναι πως τα αγωνιστικά βήματα που ξεκίνησαν, τόσο από τους μαθητές των ενιαίων λυκείων και των ΤΕΕ που αντιστέκονται στο μέλλον που τους ετοιμάζουν, όσο και από τους φοιτητές και σπουδαστές που βλέπουν τις σπουδές και τα πτυχία τους να υποβαθμίζονται, θα συνεχιστούν και θα ενταθούν.