Το ξεκαθάρισμα του τοπίου όσον αφορά το σε ποιους τελικά θα μοιράζονται τα κέρδη του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου φαντάζει πλέον πιο κοντά από ποτέ. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι τους τελευταίους μήνες συνεχώς αυξάνονται από τους διοικούντες του αθλήματος μέλη της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας ποδοσφαίρου σχετικά με τα οικονομικά ανοίγματα των ομάδων. Ακολουθώντας κατά πόδας τη γραμμή που έχει χαράξει ο πρόεδρος της ΟΥΕΦΑ από την αρχή της αγωνιστικής σεζόν Μισέλ Πλατινί, ένας ένας οι παράγοντες της Συνομοσπονδίας όπου σταθούν και όπου βρεθούν εκφράζουν την ανησυχία τους για τις μαύρες τρύπες των ομάδων. Την ίδια ώρα από την αρχή της αγωνιστικής σεζόν παρουσιάστηκαν από την ΟΥΕΦΑ το περίφημο Financial Fair Play (οικονομικό δίκαιο παιχνίδι στα ελληνικά) ενός καινούριου κανονισμού που θα συσχετίζεται με τα τακτοποιημένα οικονομικά των συλλόγων έτσι ώστε να μην αντιμετωπίσουν προβλήματα αποκλεισμού από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Παρ' όλα αυτά, τα πράγματα ...παραμοιάζουν καλά για να είναι ιδανικά...

Τι είναι το financial fair play

Η UEFA υποχρεώνει όλες τις ομάδες που θέλουν να συμμετέχουν στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, να τακτοποιήσουν τα οικονομικά τους με σκοπό σε πρώτη φάση τη σεζόν 2013 - 2014 το έλλειμμα να μην ξεπερνά τα 45 εκ. ευρώ. Σε δεύτερη φάση, τη σεζόν 2016 - 2017 οι σύλλογοι όχι απλά δε θα πρέπει να έχουν έλλειμμα, αλλά θα πρέπει να έχουν και κέρδη. Με λίγα λόγια, οι ομάδες δε θα μπορούν να ξοδεύουν περισσότερα από αυτά που εισπράττουν. Μοναδική εξαίρεση θα είναι οι επενδύσεις σε γήπεδα, προπονητικά και ακαδημίες.

Σύμφωνα λοιπόν με το FFPR (Financial Fair Play Rules) από αυτή τη σεζόν οι ομάδες θα πρέπει να ξεκινήσουν να τακτοποιούν τα οικονομικά τους. Τη σεζόν 2012-2013 η UEFA θα πάρει τους ισολογισμούς όλων των ομάδων και από το Μάιο του 2014 όποια ομάδα διαπιστωθεί ότι ξεπερνά σε έλλειμμα τα 45 εκατ. ευρώ, τότε θα τις υποβάλλονται σκληρές κυρώσεις (ίσως και αποκλεισμός), εκτός και αν οι ίδιοι οι επενδυτές καλύψουν μόνοι τους τη μαύρη τρύπα (όχι με δάνεια σε βάρος της ομάδας αλλά από την τσέπη τους).

Οταν λέμε έλλειμμα, εννοούμε φυσικά πως αν τα έξοδα είναι περισσότερα από τα έσοδα (εισιτήρια, τηλεοπτικά, χορηγίες κλπ), τότε αυτά δε θα πρέπει να είναι περισσότερα από 45 εκ. ευρώ.

Στην επόμενη τριετία (μέχρι το 2017) το έλλειμμα θα πρέπει να είναι κάτω από τα 30 εκ. ευρώ, με στόχο το Μάιο του 2017 οι ομάδες να μην παρουσιάζουν απώλειες.

Ολα αυτά θα ισχύουν αποκλειστικά για την Ευρώπη και όχι για το πρωτάθλημα της κάθε χώρας. Γι' αυτό κιόλας οι ομάδες έχουν πάρει το λεγόμενο licence της UEFA, με το οποίο ουσιαστικά λαμβάνουν μέρος στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Αν μια ομάδα δεν ακολουθήσει τις εντολές, τότε θα της αφαιρείται η άδεια.

Εκ πρώτης όψεως αυτό μπορεί να φαίνεται ιδανικό μέτρο και προκειμένου να μπει ένα φρένο στην ανεξέλεγκτη δράση των επιχειρηματιών και των πολυεθνικών που βρίσκονται πίσω από τους συλλόγους - ιδιαιτέρως τους λεγόμενους ισχυρούς οι οποίοι είναι και πιο χρεωμένοι - ωστόσο η πιθανότητα να δούμε κάποιες από αυτές τις ομάδες να παίρνει τον δρόμο της εξόδου από κάποια ευρωπαϊκή διοργάνωση μάλλον ανάγεται στην σφαίρα του απίθανου. Και βέβαια δεν είναι καθόλου τυχαίο που σύλλογοι με μεγάλα οικονομικά ανοίγματα (Ρεάλ Μαδρίτης, Μάντσεστερ Σίτι, Ιντερ) ήταν από τους πρώτους που συμφώνησαν με τον καινούριο κανονισμό. Οπως επίσης, θα ήταν τουλάχιστον αφελέστατο να πιστέψει κανείς ότι οι συγκεκριμένες ομάδες που αποτελούν τη λεγόμενη ελίτ του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου με τον άκρατο ανταγωνισμό που υπάρχει μεταξύ τους θα λειτουργήσουν προσεκτικά σε ένα τομέα, για παράδειγμα τη μεταγραφική τους ενίσχυση. Είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο ότι εάν οι συγκεκριμένοι συμφώνησαν με τα όσα ονειρεύεται ότι θα συμβούν η ΟΥΕΦΑ, το έκαναν πάνω απ' όλα για δικό τους όφελος. Μετά από μια μακρά περίοδο ανεξέλεγκτου ανταγωνισμού εκείνο που είναι εμφανές είναι ότι ακόμα και οι συγκεκριμένοι αντίπαλοι δεν μπορούν πλέον να λειτουργούν υπό το υπάρχον καθεστώς. Ενα λίφτινγκ στο σημερινό χωρίς όρια στάτους κβο πάνω απ' όλα θα συμφέρει και τους ίδιους. Και βέβαια, ακόμα και οι μαύρες τρύπες που υπάρχουν αυτή την στιγμή στα ταμεία είναι δεδομένο ότι μια μερίδα ομάδων με τους πολλούς χορηγούς που διαθέτουν, τις πολυεθνικές που υπάρχουν από πίσω, θα μπορέσουν να καλύψουν το άνοιγμα.

Ωστόσο, εάν για τους ισχυρούς ισχύει το «ούτε γάτα ούτε ζημία» για τα καινούρια δεδομένα δεν ισχύει το ίδιο και για τους υπόλοιπους που αποτελούν την πλειοψηφία. Με τα καινούρια δεδομένα το σίγουρο είναι ότι αρκετές ομάδες ούτε θα μπορέσουν να καλύψουν τα ανοίγματά τους. Ιδιαίτερα αυτές που δε στηρίζονται σε κάποια πολυεθνική αλλά βρίσκονται στο έλεος κάποιων επιχειρηματιών που υπάγονται στη λεγόμενη μικρομεσαία αγορά, είναι πιθανό να βαδίζουν σε τεντωμένο σκοινί με ορατό το ενδεχόμενο αποπομπής τους. Κάτι που φυσικά θα μειώσει τα μέλη της αγοράς στην οποία μοιράζεται το χρήμα. Προφανώς ο στόχος δεν είναι άλλος από την επιβίωση των λίγων και εκλεκτών προκειμένου τα οφέλη να μεγιστοποιηθούν. Αλλωστε, σε ένα άκρως εμπορευματοποιημένο ποδόσφαιρο που αποτελεί το πλέον εκμεταλλεύσιμο προϊόν δεν μπορούν να έχουν όλοι λόγο (έστω και τον ελάχιστο) στα κέρδη. Εκείνο που πραγματικά θέλει η ΟΥΕΦΑ είναι η όσο το δυνατόν καλύτερη προστασία του προϊόντος της από τα κακώς κείμενα και φυσικά η αντίστοιχη καλύτερη διαχείριση. Αλλωστε, το γεγονός ότι υποτίθεται... κόπτεται για τα οικονομικά των ομάδων το γεγονός ότι τα όποια μέτρα έχουν ισχύ μόνο για τις δικές της διοργανώσεις και όχι για το πρωτάθλημα δείχνει ποιο είναι το πραγματικό ενδιαφέρον. Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τα στοιχεία, αυτή τη στιγμή υπολογίζεται ότι τα χρέη των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων ξεπερνούν (το κάθε ένα) το ποσό των 5,5 δισ. ευρώ.