ΣΑΝ ΦΡΑΝΣΙΣΚΟ-ΣΑΚΡΑΜΕΝΤΟ.-

Μία ακόμη μέρα «απόλυτου σκότους» για περισσότερους από δύο εκατομμύρια κατοίκους της μεγαλύτερης Πολιτείας των ΗΠΑ, καθώς σπίτια, επιχειρήσεις, οργανισμοί και βιομηχανίες επλήγησαν και πάλι για τρίτη συνεχόμενη μέρα από τις αλλεπάλληλες και πολύωρες διακοπές ηλεκτροδότησης, εξαιτίας της αυξανόμενης ενεργειακής κρίσης που μαστίζει την Καλιφόρνια.

Και ενώ η οργή και η αγανάκτηση των κατοίκων αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο πολιτειακοί αξιωματούχοι, αλλά και ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ, λογομαχούν ή και προσπαθούν να προσφέρουν λύσεις για να διασωθεί η πολιτεία και κυρίως να λυθεί ο γόρδιος δεσμός, όπως έχει εξελιχτεί, της ενεργειακής κρίσης. Την ίδια στιγμή οι δύο μεγαλύτερες εταιρίες κοινής ωφέλειας της πολιτείας, η « Pacific Gas & Electric» και η « SouthernCalifornia Edison», βρέθηκαν ακόμη ένα βήμα πιο κοντά στο να κηρύξουν πτώχευση, αφού η αυξανόμενη ζήτηση του κοινού και η αδυναμία να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες σε συνδυασμό με την αύξηση της τιμής αγοράς των πρώτων υλών και της καταστροφικής ακολουθούμενης πολιτικής της απορύθμισης της αγοράς, τις έχει οδηγήσει στο χείλος της χρεοκοπίας και του οριστικού κλεισίματος.

Αξιωματούχοι του ενεργειακού τομέα της πολιτείας εξέφρασαν χθες την πεποίθηση ότι η κατάσταση ενδέχεται να βελτιωθεί κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, ωστόσο ελάχιστοι πραγματικά πιστεύουν ότι η πιο πολυπληθής και πλούσια πολιτείας βρίσκεται έστω και σχετικά κοντά στην εξεύρεση μίας προσωρινής λύσης της ενεργειακής κρίσης που πια έχει ξεφύγει από τα στενά όρια της «παροχής ηλεκτρικού», αλλά έχει λάβει διαστάσεις μείζονος οικονομικής και πολιτικής κρίσης.

Τα προβλήματα και το αδιέξοδο έχουν εγείρει πολλές αμφιβολίες αλλά και αμφισβητήσεις στους κατοίκους και καταναλωτές για τα αποτελέσματα που μπορεί να έχει το νέο, ιδιωτικό πλαίσιο λειτουργίας των εταιριών παραγωγής ενέργειας. Αυτή είναι και η πιο επικίνδυνη διάσταση της ενεργειακής κρίσης που διέρχεται η Πολιτεία, η πρώτη που έχει εφαρμόσει «πιλοτικά» τη νέα νομοθεσία και η οποία αποδείχτηκε όχι μόνο ανεπαρκής αλλά και «επικίνδυνη». Συνεπώς δεν ήταν μόνο οι διακοπές στην ηλεκτροδότηση που έπληξαν τη βόρεια και κεντρική Καλιφόρνια, αλλά η ίδια η κρίση που έκανε τον κυβερνήτη Γκρέι Ντέιβις να την αντιμετωπίσει κηρύσσοντας την περιοχή σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης αλλά και το νέο πρόεδρο Τζορτζ Ουόκερ Μπους, να παρέμβει δηλώνοντας ότι θα αντιμετωπίσει την ενεργειακή κρίση ως θέμα προτεραιότητας.

Παράλληλα, προκαλώντας όμως τις ανησυχίες των περιβαλλοντολόγων, ο Μπους δήλωσε ότι το νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος είναι υπερβολικά αυστηρό στην Καλιφόρνια και πρέπει να αλλάξει, για να αυξηθεί η παραγωγή ενέργειας, αφού όπως πιστεύει η κρίση μπορεί να επιλυθεί επιτρέποντας την αναζήτηση κοιτασμάτων σε αμφιλεγόμενες περιοχές, όπως η τούνδρα στην Αλάσκα. «Ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλίσουμε ενεργειακή ανεξαρτησία είναι η αύξηση της άντλησης πετρελαίου», δήλωσε χθες με βεβαιότητα ο Μπους.

Μάλλον δε φαίνεται πιθανό, σύμφωνα με τα παραπάνω τουλάχιστον, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος να βρήκε τη λύση, η οποία θα επιτρέψει στους κατοίκους της Καλιφόρνια να έχουν ηλεκτρικό. «Για τον μέσο Τζο και Τζέιν, το να σβήνουν τα φώτα είναι σαφές δείγμα της αποτυχίας των νέων διατάξεων για τις εταιρίες παραγωγής ενέργειας στην Καλιφόρνια», δήλωσε και ο Τζέραλντ Κίναν, στέλεχος της μεγαλύτερης εταιρίας του κλάδου- της PricewaterhouseCoopers, θέτοντας το δάκτυλο επί των τύπων των ήλων.

Αυτή ακριβώς είναι και η ανησυχία των κατοίκων όπως καταγράφεται σε δημοσκόπηση που διενεργήθηκε από το Ινστιτούτο «Public Policy» της Καλιφόρνια και όπου οι μισοί κάτοικοι της πολιτείας επιρρίπτουν ευθύνες για το χάος που παρατηρείται στην ηλεκτροδότηση στις ενέργειες για την εισαγωγή νέων διατάξεων λειτουργίας της βιομηχανίας παραγωγής ενέργειας, που προωθούνται από το 1996. Στόχος του νέου πλαισίου λειτουργίας της βιομηχανίας παραγωγής ενέργειας ήταν η αύξηση του ανταγωνισμού, αλλά το αποτέλεσμα ήταν να εγκλωβιστούν οι εταιρίες στις έντονες διακυμάνσεις των τιμών του πετρελαίου.

Ο κυβερνήτης της πολιτείας αναγνωρίζει τώρα ότι οι ρυθμίσεις που έγιναν οδήγησαν σε μία «επικίνδυνη» αποτυχία. Το βέβαιο είναι ότι οι εταιρίες παραγωγής ενέργειας δεν αναπτύχθηκαν με ρυθμούς ανάλογους με την ανάπτυξη της πολιτείας, που είναι η πλουσιότερη και πολυπληθέστερη στις ΗΠΑ. Την τελευταία δεκαετία δεν έγινε σχεδόν καμία νέα μονάδα παραγωγής ενέργειας, εξαιτίας της αβεβαιότητας που υπήρχε στο νομικό πλαίσιο λειτουργίας των εταιριών, των -αρχικά- χαμηλών τιμών της ενέργειας και της αυστηρής νομοθεσίας για την προστασία του περιβάλλοντος.

Πριν από τη ραγδαία αύξηση της ζήτησης, γίνονταν προβλέψεις για υπερεπάρκεια ενέργειας και χαμηλές τιμές. Αρα, δεν κρινόταν συμφέρουσα μία επένδυση στον τομέα της παραγωγής ενέργειας. Ετσι οι κρατικές εταιρίες έσπευσαν να πουλήσουν σε ιδιώτες τις εγκαταστάσεις τους, εξασφαλίζοντας τιμές που θεωρούνταν «αστρονομικές», όπως σημειώνει η Σούζαν Σνάιντερ, σύμβουλος σε θέματα ενεργειακής πολιτικής. Οι περισσότερες εγκαταστάσεις των υπηρεσιών κοινής ωφελείας κατέληξαν στα χέρια πέντε-έξι ιδιωτικών εταιριών.

«Φυσικά, αυτό κάνει τους πολίτες καχύποπτους», τονίζει η Σνάιντερ. Αντί όμως της υπερεπάρκειας και των χαμηλών τιμών, ακολούθησε η ραγδαία άνοδος της τιμής της ενέργειας, η αύξηση της τιμής του πετρελαίου και οι ιδιωτικές εταιρίες βρέθηκαν να κάθονται πάνω σε ένα χρυσωρυχείο.

Ακολούθησε το 1996 η δημιουργία νέου νομοθετικού πλαισίου, που υποχρέωνε τις υπηρεσίες κοινής ωφελείας να πουλούν και να αγοράζουν ενέργεια μέσω ενός «χρηματιστηρίου ενέργειας». Επίσης, απαγορεύτηκε στις δημόσιες εταιρίες να υπογράφουν συμβόλαια προμηθειών μακράς διαρκείας και να μετακυλίουν την αύξηση του κόστους παραγωγής στους καταναλωτές. Ετσι, σήμερα, οι δύο μεγαλύτερες κρατικές εταιρίες, η Pacific Gas και η Electric, θυγατρική της PG&E Corp. και της Southern California Edison, βρίσκονται στο χείλος της χρεοκοπίας.