Μέσα σε κλίμα βίας πραγματοποιούνται σήμερα προεδρικές, βουλευτικές και δημοτικές εκλογές στη Γουατεμάλα. Κατά μέσο όρο, στα πλαίσια του λεγόμενου βρώμικου πολέμου μεταξύ συμμοριών λαθρεμπόρων και αρχών ασφαλείας, καταγράφονται 15-20 δολοφονίες την ημέρα, ωστόσο η βία έχει και συγκαλυμμένο πολιτικό χαρακτήρα ενάντια σε λαϊκούς αγωνιστές.

Στις εκλογές παίρνουν μέρος 28 πολιτικά κόμματα και δέκα υποψήφιοι για την Προεδρία της χώρας, με εκλογικό σώμα 7,3 εκατ. ψηφοφόρων σε σύνολο 14 εκατομμυρίων κατοίκων. Οι ψηφοφόροι καλούνται να εκλέξουν εκτός από Πρόεδρο και Αντιπρόεδρο και 158 βουλευτές για το Κοινοβούλιο της χώρας, 20 βουλευτές για το Κεντροαμερικανικό Κοινοβούλιο και 333 δημοτικές αρχές.

Οι υποψήφιοι για την Προεδρία μιας χώρας όπου κυριαρχούν η φτώχεια και η βία είναι καταρχήν ο υποψήφιος του συντηρητικού «Πατριωτικού Κόμματος», ο στρατηγός ε.α. Οτο Πέρες Μολίνα, που ενώ κατηγορείται από υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ότι στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου (1960-1996) διέπραξε εγκλήματα, προηγείται με 44,8% σταθερά στις δημοσκοπήσεις και μάλιστα με μεγάλη διαφορά (22%) από τον αμέσως επόμενο τον επίσης δεξιό Μανουέλ Μπαλτισόν, υποψήφιο του κόμματος Δημοκρατική Ανανεωμένη Ελευθερία (LIDER) και τρίτος κατά σειρά με 12%, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, ο ακαδημαϊκός Εδουάρδο Σουχέρ του επίσης δεξιού κόμματος Δέσμευση, Ανανέωση, Τάξη (CREO). Στις σημερινές εκλογές δεν υπάρχει υποψήφιος του κυβερνώντος κόμματος Εθνική Ενότητα της Ελπίδας (UNE-Gana) μετά τη μανούβρα της πρώτης κυρίας Σάντρα Τόρες να χωρίσει τον σημερινό Πρόεδρο Αλβαρο Κολόμ ώστε να μπορέσει να είναι υποψήφια. Το Σύνταγμα της χώρας δεν επιτρέπει σε συγγενείς Προέδρων εν ενεργεία να θέσουν υποψηφιότητα σε εκλογές.

Δέκα ακόμα υποψήφιοι κατεβαίνουν στις σημερινές εκλογές, μεταξύ των οποίων και η Ριγκομπέρτα Μεντσού, με Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, υποψήφια του συνασπισμού αριστερών και κεντροαριστερών δυνάμεων «Ευρύ Μέτωπο», το οποίο ωστόσο συγκεντρώνει σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις γύρω στο 3%.

Στην προεκλογική εκστρατεία κυριάρχησε το ζήτημα της ασφάλειας, ως απάντηση στο τεράστιο κύμα εγκληματικότητας που σαρώνει τη χώρα. Ωστόσο, η ασφάλεια που προσφέρουν οι περισσότεροι υποψήφιοι για την Προεδρία της χώρας βασίζεται αποκλειστικά στη χρήση όπλων και βίαιης καταστολής. Και όμως, παρά το γεγονός ότι οι αρχές χρησιμοποιούσαν συστηματικά μέχρι και σήμερα όπλα και καταστολή, ωστόσο ο φαύλος κύκλος της βίας αυξανόταν και αυξάνεται συνεχώς. Αν και το θέμα της κοινωνικής βίας εμφανίζεται ως σημαντικό, ωστόσο οι συντηρητικές δυνάμεις το ανακινούν και το χρησιμοποιούν πολιτικά.

Ετσι, ο Μολίνα υπόσχεται χρήση του στρατού για «καταπολέμηση της βίας», ενώ έκανε έκκληση για επαναφορά «δυνάμεων καθηκόντων» (task-forces - παραστρατιωτικές ομάδες), μία τακτική που χρησιμοποίησε ο στρατός ενάντια στο αντάρτικο κίνημα τόσο στη Γουατεμάλα όπως και σε μεγάλο μέρος της Λατινικής Αμερικής στις δεκαετίες του '70, του '80 και του '90, με στόχο το τσάκισμα του λαϊκού κινήματος.

Τώρα, σύμφωνα με τον εκλογικό νόμο, θα υπάρξει και δεύτερος γύρος (στις 6 του Νοέμβρη) εφόσον κανένας από τους υποψηφίους δε συγκεντρώσει το 50%+1 των ψήφων.

Η πολύπαθη Γουατεμάλα, όμως, εκτός από τη βία και την κρατική καταστολή, πλήττεται και από εκτεταμένες ελλείψεις τροφίμων, που απειλούν να οδηγήσουν στην απόλυτη πείνα. Ολες οι προηγούμενες «δημοκρατικές» κυβερνήσεις της Γουατεμάλας, μετά τη λήξη του εμφυλίου πολέμου, το 1996, υπηρέτησαν πιστά τα συμφέροντα του κεφαλαίου. Οσο για το ζήτημα του λαθρεμπορίου ναρκωτικών, «ξαφνικά» αναδείχτηκε ως μείζον, καθώς οι ΗΠΑ έχουν ήδη δρομολογήσει το «Σχέδιο Κεντρική Αμερική», ένα σχέδιο ελέγχου και, εκ νέου, καθυπόταξης της κρίσιμης περιοχής της Κεντρικής Αμερικής με το «πολυφορεμένο» πρόσχημα του «πολέμου κατά των ναρκωτικών».