Associated Press

Ο Α. Γκρίνσπαν

Κατ' αρχήν η οικονομία που ασθμαίνει επικινδύνως, σημάδια ότι μπορεί να βρίσκεται και λίγο πριν από το έμφραγμα. Οι συνεχείς προεκλογικές και μετεκλογικές δηλώσεις - εμμονές όσον αφορά το φορολογικό σύστημα ακόμη και η «προσήλωση» του Προέδρου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας Αλαν Γκρίνσπαν, που περιέκοψε μόλις προχτές κατά μισή μονάδα τα επιτόκια, δε φαίνονται ικανά να αναχαιτίσουν έστω και μερικώς το ολοένα και πιο αρνητικό κλίμα που συσσωρεύεται όσον αφορά την οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ετσι, μία μόλις μέρα μετά την ανακοίνωση ότι ο δείκτης της βιομηχανικής δραστηριότητας της «National Association of Purchasing Managers» (NAPM) έπεσε στο 41,2%, το χαμηλότερο σημείο από το Μάρτη του 1991, όταν η χώρα έβγαινε από την τελευταία ύφεση, στοιχείο που υποδηλώνει σαφώς ότι το ένα πέμπτο του αμερικανικού ΑΕΠ, που αντιστοιχεί στη βιομηχανική παραγωγή, βρίσκεται σε ύφεση, ήραν και τα «μαντάτα» από το υπουργείο Εμπορίου, τα οποία καταδεικνύουν ότι η ανεργία πραγματοποίησε ένα επικίνδυνο άλμα.

Συγκεκριμένα, για το μήνα Ιανουάριο, η ανεργία έφτασε το 4,2%, το υψηλότερο επίπεδο εδώ και δεκάξι μήνες, οι μισθοί δεν αυξήθηκαν καθόλου, ενώ τα άλλα στοιχεία που δημοσιεύει η έκθεση του υπουργείου Εργασίας συγκλίνουν στην εκτίμηση για περαιτέρω εξασθένιση της αμερικανικής οικονομίας, που εκδηλώνεται με χιλιάδες απολύσεις κυρίως στην αυτοκινητοβιομηχανία, αλλά και σε άλλους κλάδους της βιομηχανίας.

Πάντως, «η αγορά εργασίας δεν έχει χάσει εντελώς τη σφριγηλότητά της», διαπίστωση που ακολουθεί την αύξηση του αριθμού των μισθολογίων τον πρώτο μήνα του τρέχοντος έτους, η οποία ήταν μεγαλύτερη της αναμενόμενης. Το 4,2% της ανεργίας για τον Ιανουάριο, σημαίνει αύξηση 0,2% από τον Δεκέμβρη, ενώ το Φθινόπωρο η ανεργία βρισκόταν στο 3,9%, στο χαμηλότερο ποσοστό της τριακονταετίας.

Ο μεταποιητικός τομέας έχει πληγεί περισσότερο απ' όλους, με απώλειες 65.000 θέσεων εργασίας τον περασμένο μήνα και συνολικά 250.000 από τον Ιούνιο. Αυτή η μεγάλη μείωση των θέσεων εργασίας αποδεικνύει ότι η αμερικανική βιομηχανία βρίσκεται ήδη σε ύφεση και μάλιστα ορισμένοι αναλυτές εκφράζουν φόβους ότι η αδυναμία αυτή μπορεί να επεκταθεί και να δώσει τέλος στη δεκαετή ανάπτυξη της χώρας.

Η σημαντική αύξηση του αριθμού των μισθολογίων, κατά 268.000 τον Ιανουάριο, παρά την αύξηση της ανεργίας, προέρχεται κυρίως από την αύξηση 145.000 θέσεων εργασίας στον κατασκευαστικό τομέα. Πάντως, ο μεγάλος πονοκέφαλος παραμένει η απώλεια 65.000 θέσεων εργασίας στον βιομηχανικό κλάδο τον περασμένο μήνα, η οποία είναι η μεγαλύτερη από τον Αύγουστο, όταν είχαν χαθεί 116.000 θέσεις εργασίας. Οι περισσότερες απολύσεις έγιναν στην πάλαι ποτέ κραταιά αυτοκινητοβιομηχανία, περίπου 38.000 καθώς οι επιχειρηματίες μείωσαν την παραγωγή για να αντιμετωπίσουν τις πεσμένες πωλήσεις. Κατά αυτόν τον τρόπο έχουν χαθεί για το τελευταίο εξάμηνο περισσότερες από 250.000 συνολικά, τη στιγμή που νέες απολύσεις κυοφορούνται στο μεταξύ, από την Daimler Chryslet που ανακοίνωσε ότι θα περικόψει 26.000 μισθολόγια, ενώ έχουν προηγηθεί παρόμοιες προειδοποιήσεις από τη General Motors και από την AOL Time Warner.

Αραβικοί γρίφοι...

Αραγε τι μπορεί να κάνει ο Τζορτζ Ουόκερ Μπους τη στιγμή που η συντριπτική πλειοψηφία των οικονομολόγων συμφωνεί ότι η αμερικανική οικονομία εισέρχεται σε πεδίο ύφεσης;

Μμμ... άγνωστες οι βουλές και πολύ περισσότερο οι χειρισμοί.

Από την άλλη πλευρά, ακόμη ένα ζήτημα ενέσκηψε και μάλιστα εκεί που δεν το περίμενε. Η απόφαση του σκοτσέζικου δικαστηρίου όσον αφορά την υπόθεση του Λόκερμπι. Από τη μία οι συγγενείς των θυμάτων που ζητούν αποζημίωση από τη Λιβύη, αίτημα που η Λιβύη χαρακτήρισε «ρατσιστικό». Πώς σκέφτεται να ασκήσει πιέσεις και πόσο μακριά μπορεί να φτάσει; Οι επιλογές του έτσι κι αλλιώς φαίνονται να είναι περιορισμένες.

Προς το παρόν βαδίζει εκ του ασφαλούς ακολουθώντας την πολιτική Κλίντον επί του θέματος και κρίνοντας από τις δηλώσεις του Ρίτσαρντ Μπούτσερ, ο οποίος απλά αρνήθηκε να σχολιάσει και απλά παρέμεινε προσηλωμένος στο γεγονός ότι «δε θα πρέπει να τερματιστούν οι κυρώσεις του ΟΗΕ κατά της Λιβύης -που έχουν προσωρινώς ανασταλεί- μέχρι τη στιγμή που θα εκπληρώσει ολοκληρωτικά όλες τις προϋποθέσεις που έχει θέσει το Συμβούλιο Ασφαλείας», δηλαδή τον τερματισμό της υποστήριξης προς την τρομοκρατία, την ανάληψη της ευθύνης για το Λόκερμπι και την παροχή όλων των πληροφοριών όσον αφορά τις συνθήκες, καθώς και την αποζημίωση των θυμάτων. Σύμφωνα με αυτές τις δηλώσεις, οι κυρώσεις τουλάχιστον εκ μέρους των ΗΠΑ θα παραμείνουν.

Η μέχρι στιγμής τακτική παραπέμπει και στις προχτεσινές διαβεβαιώσεις τους υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ για μια ισορροπημένη αμερικανική εξωτερική πολιτική.

Οπως δήλωσε προχθές ο Κόλιν Πάουελ, «νομίζω ότι πρέπει να προσέξουμε πολύ τα τεκταινόμενα στη Μέση Ανατολή και την πορεία της ειρηνευτικής διαδικασίας και τι θα συμβεί τις επόμενες ημέρες, και στη συνέχεια να παρακολουθήσουμε τις εκλογές στο Ισραήλ». «Βεβαίως πρέπει να παρακολουθήσουμε και τον Κόλπο και κυρίως το Ιράκ... Αυτά τα δύο μού έρχονται αμέσως στο μυαλό», πρόσθεσε απαντώντας σε ερώτηση για το ποιες περιοχές πρέπει να προσεχτούν από τη νέα αμερικανική κυβέρνηση και σε ποιες περιπτώσεις η πολιτική των ΗΠΑ θα πρέπει να προχωρήσει περαιτέρω.

Σε συνεννόηση με την προηγούμενη κυβέρνηση του τέως Προέδρου Μπιλ Κλίντον η κυβέρνηση Μπους μέχρι στιγμής παρέμεινε μακράν των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων στη Μέση Ανατολή και ο Πάουελ δήλωσε σχετικά ότι θα αναμένει τα αποτελέσματα των ισραηλινών εκλογών της 6ης Φεβρουαρίου και μετά θα ασχοληθεί με το θέμα των διαπραγματεύσεων μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων.

Αναφορικά με το Ιράκ, μια περιοχή όπου ο κ. Πάουελ έχει μεγάλη πείρα, αφού υπηρέτησε ως επικεφαλής των αμερικανικών δυνάμεων στη διάρκεια του πολέμου του Κόλπου, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών τόνισε ότι η διεθνής κοινότητα και τα Ηνωμένα Εθνη θα πρέπει να υπενθυμίσουν στο Ιράκ τις δεσμεύσεις του να εγκαταλείψει τα όπλα μαζικής καταστροφής, όπως είχε υποσχεθεί κατά το τέλος του πολέμου στον Κόλπο.

Εγινε γνωστό στο μεταξύ ότι ο Μπους και οι σύμβουλοί του για θέματα εθνικής ασφαλείας είχαν μια σύσκεψη για το ζήτημα του Ιράκ την Τρίτη στο Λευκό Οίκο. Στη συνάντηση μετείχαν ο αντιπρόεδρος Ντικ Τσέινι, ο υπουργός Αμυνας ΝτόναλντΡάμσφελντ, ο Κόλιν Πάουελ, ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών, Τζορτζ Τένετ και η σύμβουλος για θέματα εθνικής Ασφαλείας, Κοντολίζα Ράις.