Σήμερα στην «Ανάλυση της παρτίδας» φιλοξενούμε το διεθνή μετρ και συγγραφέα Ηλία Κουρκουνάκη, ο οποίος μας θυμίζει ένα σχόλιο του Σ. Ταρτακόβερ λίγο πριν το επικό ματς του 1927. «Μπορεί ο Καπαμπλάνκα να έχει τον τίτλο και ο Λάσκερ τα αποτελέσματα, αλλά μόνο ο Αλιέχιν διαθέτει το στιλ ενός παγκόσμιου πρωταθλητή». Η παρατήρησή του αφορά στον τρόπο με τον οποίο κέρδιζε ισχυρότατους αντιπάλους, δηλαδή σα να βρισκόταν τουλάχιστον μια κλάση πάνω από αυτούς.

Αλεξάντερ Αλιέχιν - Γκέζα Μαρόκζι

Κάρλσμπαντ 1923

Η ακόλουθη παρτίδα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του στιλ του Αλιέχιν στο οποίο αναφερόταν ο Ταρτακόβερ. Χωρίς καμιά προκατάληψη σχετικά με τις γενικές αρχές της κλασικής στρατηγικής, δε διστάζει να τις παραβιάσει αφού πρώτα έχει διαπράξει ανάλογο ατόπημα ο αντίπαλός του. Μ' αυτή τη μέθοδο, αξιοποιεί λάθη που άλλοι παίκτες θα άφηναν ανεκμετάλλευτα και έτσι αποκαλύπτει το βάθος κατανόησης και την ευχέρεια που είχε να μετατρέπει μια φαινομενικά στατική διάταξη σε δυναμική. 1. δ4 Ιζ6 2. γ4 ε6 3. Ιζ3 δ5 4. Ιγ3 Αε7 5. Αη5 0-0 6. ε3 Ιε4. Η λεγόμενη Αμυνα Λάσκερ στο ορθόδοξο Γκαμπί της βασίλισσας, πρωτοδοκιμάστηκε σε αγώνες υψηλού επιπέδου από τον τότε παγκόσμιο πρωταθλητή εναντίον του Αμερικανού Μάρσαλ στο ματς για τον τίτλο του 1907. Η βασική της ιδέα είναι να απελευθερωθούν τα μαύρα με αλλαγές κομματιών, προτού καν ολοκληρωθεί η φάση του ανοίγματος. Η πρακτική των κορυφαίων σκακιστών έχει οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι πιο ακριβής είναι η σειρά κινήσεων 6... θ6 7. Αθ4 Ιε4, ώστε τα μαύρα να έχουν «δωρεάν» την κίνηση... θ7-θ6 (το ίδιο ισχύει και για την πιο δημοφιλή βαριάντα Ταρτακόβερ). Το μόνο πρόβλημα τότε είναι ότι πρέπει να βρίσκονται σε ετοιμότητα για την υποβαριάντα 7. Αζ6. 7. Αε7 Βε7 8. Ββ3. Αλλη μια βασική συνέχεια εδώ είναι 8. γδ5 Ιγ3 9. βγ3 εδ5 10. Ββ3 Πδ8 11. γ4, ώστε τα λευκά να αποκτήσουν κεντρική πλειονότητα πιονιών. Επειδή όμως σ' αυτή την περίπτωση τα μαύρα βρίσκουν εύκολα ικανοποιητικές θέσεις για τα κομμάτια τους, ο Αλιέχιν προτιμά να διατηρήσει την ένταση.

Αργότερα πάντως δήλωσε ότι θα προτιμούσε να είχε παίξει 8. Βγ2 αυξάνοντας την πίεση στον Ιππο ε4, μια και τώρα ο Μαρόκζι μπορεί να ενισχύσει το κέντρο με 8...γ6. 8...Ιγ3 9. Βγ3. Η συνέχεια 9. βγ3 Πδ8 πιθανότατα θα οδηγήσει στη βαριάντα που προαναφέρθηκε με απλή αναστροφή στη σειρά κινήσεων. Οταν κάποτε ρώτησαν τον Αλιέχιν γιατί δεν παίζει σύμφωνα με την καθιερωμένη θεωρία, απάντησε «μα θεωρία γίνονται αυτά που παίζω εγώ»! 9... γ6 εξαιτίας της αδυναμίας του Στρ. γ7 δεν μπορεί να παιχτεί αμέσως το 9... Ιδ7 (10. γδ5), ενώ μετά από 9... γ5 10. γδ5 γδ4 11. Ιδ4 εδ5, τα λευκά αποκτούν μια ευνοϊκή θέση με το απομονωμένο «δ5» του μαύρου κι έτσι κυριαρχούν στο κέντρο. 10. Αδ3 Ιδ7 11. 0-0 (βλέπε διάγραμμα). 11... ζ5 Αυτή η κίνηση εγκαθιδρύει το σχηματισμό stonewall, ο οποίος προκύπτει συνήθως μέσω της Ολλανδικής Αμυνας (1. δ4 ζ5). Εδώ αποτελεί υποδεέστερη επιλογή, επειδή έχουν ήδη αλλαχτεί οι μαυροτετράγωνοι αξιωματικοί και οι «τρύπες» των μαύρων καλύπτονται δυσκολότερα. Ειδικότερα, όποτε ο Ιδ7 μετακινηθεί για να ελευθερώσει τον Αγ8, ο Ιζ3 θα μπορεί να καταλαμβάνει ανενόχλητος το ισχυρό τετράγωνο «ε5». 12. Παγ1 συνεχίζοντας την ανάπτυξη. Η σωστή συνέχεια τώρα είναι 12... Ιζ6 13. Ιε5 Αδ7 με υπεροχή των λευκών, αλλά... 12... η5. Ακατανόητη επιλογή για έναν τόσο ισχυρό παίκτη όπως ο Μαρόκζι.

(Συνεχίζεται)