Ο τωρινός υπουργός Παιδείας σε ομιλία του προς τους νέους το καλοκαίρι, ισχυρίστηκε ότι σήμερα είναι προτιμότερο να φοιτήσεις σε ένα ΙΕΚ από το να σπουδάσεις γιατρός!!

Τα ίδια ισχυρίστηκαν και στην ημερίδα που οργάνωσε ο ΣΕΒ (Σύνδεσμος Βιομηχάνων Β. Ελλάδας), οι βιομήχανοι και ο υφυπουργός κ. Πετσάλνικος (Θεσσαλονίκη, 23.2.01).

Το πιο σημαντικό είναι ότι αυτό το επιχείρημα έχει απήχηση ιδιαίτερα σε γονείς και μαθητές των λαϊκών στρωμάτων (εργάτες, αγρότες, μικρομεσαίους της πόλης και της υπαίθρου). Είναι κοινό μυστικό εξάλλου, ότι αυτό το επιχείρημα σε αυτούς απευθύνεται. Η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών που φοιτούν στα ΤΕΕ και παλιότερα στα ΤΕΛ-ΤΕΣ, τέτοια κοινωνική προέλευση έχουν. Αυτοί είναι οι πρώτοι που φεύγουν από το Λύκειο κάτω από το βάρος των δυσκολιών που δημιουργεί η αντιεκπαιδευτική μεταρρύθμιση: πανελλαδικές εξετάσεις (ενίσχυση ταξικών φραγμών), κόστος παραπαιδείας.

Και πράγματι ο αριθμός των μαθητών που φοιτούν στα ΤΕΕ αυξήθηκε θεαματικά μέσα σε μια χρονιά. Ενδεικτικά αναφέρουμε την περίπτωση της Β` Δ/νσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Θεσ/νίκης (ΒΔ εργατικές συνοικίες - Δυτική Υπαιθρος γύρω από τη βιομηχανική ζώνη) όπου μέσα σε ένα χρόνο σχεδόν διπλασιάστηκε ο αριθμός των μαθητών των ΤΕΕ (+2.269) και αντίστοιχα μειώθηκε στα Λύκεια (-700).

Στη Δυτική Θεσσαλονίκη στήθηκαν άρον-άρον πέντε (5) ΤΕΕ, φυσικά χωρίς κτιριακές - εργαστηριακές προϋποθέσεις και διδακτικό προσωπικό (πλην ενός). Αραγε, οι παράγοντες του υπ. Παιδείας και οι όψιμοι οπαδοί της Τεχν. Επαγ. Εκπαίδευσης, θα έστελναν σε ένα τέτοιο σχολείο τα παιδιά τους; Εφτά Ενιαία Λύκεια στην ίδια περιοχή λόγω συρρίκνωσης του μαθητικού δυναμικού βαίνουν προς κατάργηση. Ανάλογη είναι η εξέλιξη σε όλη τη χώρα.

Ορισμένα ερωτήματα:

• Αν, λοιπόν, το επιχείρημα της κυβέρνησης ισχύει, τότε πώς συμβαίνει στις χώρες που η αναλογία Τεχνικής-Γενικής Εκπαίδευσης είναι «ιδανική» και λειτουργεί κάτω από ασύγκριτα καλύτερες συνθήκες πχ. Γερμανία (65% Τεχν.-35% Γεν.) να έχουμε τόση ανεργία (5 εκατομ.);
• Αν, ακόμη, το επιχείρημά τους ισχύει, γιατί η τεχνική επαγγελματική εξειδίκευση των νέων να γίνει μετά το Γυμνάσιο (ΤΕΕ, μετά-γυμνασιακό ΙΕΚ) και όχι μετά από 12χρονη βασική εκπαίδευση, όταν οι νέοι θα είναι πιο ώριμοι ψυχοκοινωνικά να προσανατολιστούν επαγγελματικά και η εξειδίκευση θα μπορεί να οικοδομηθεί πάνω σε στέρεες, γενικές γνώσεις;

Στις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες (Γερμανία - Αγγλία - Γαλλία) αυτά τα προγράμματα εφαρμόστηκαν προτού γίνουν μοναδικές κεντρικές επιλογές της ΕΕ, μετά το Μάαστριχτ. Η συντριπτική πλειοψηφία των ανέργων σε αυτές τις χώρες ανήκει σε αυτές τις κατηγορίες των «καταρτισμένων», εξειδικευμένων αποφοίτων αυτών των επαγγελματικών σχολών. Οι ανειδίκευτοι είχαν θιγεί λιγότερο από την ανεργία, καθώς καλύπτουν το μεγαλύτερο ποσοστό της μερικής απασχόλησης.

Τα προγράμματα κατάρτισης και επανακατάρτισης που εφαρμόστηκαν την πενταετία '95 - '99 στη Θεσσαλονίκη δεν είχαν κανένα θετικό αποτέλεσμα για την ειδίκευση και για την ανεργία. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα κοινής μελέτης του ΥΠΑΝ, Πανεπιστημίου Μακεδονίας, ΣΒΒΕ, ΜΑΚΙΝΕ (ΕΚΘ) και ιδιωτικών εταιριών (εφ. Θεσσαλονίκη 13/11/2000).

Δεν αρνείται κανείς την ανάγκη και στον καπιταλισμό να υπάρχει ένα εξορθολογισμός ανάμεσα στο τι αναπαράγει το εκπαιδευτικό σύστημα και τις παραγωγικές ανάγκες της χώρας. Αυτός ο εξορθολογισμός δεν υπήρχε πάντα στη χώρα μας. Σήμερα υπάρχει ο αυτόματος πιλότος της ΕΕ που χονδρικά επιδιώκει τη στροφή των νέων από το Λύκειο στα ΤΕΕ για την παραγωγή καταρτίσιμων - απασχολήσιμων, με βασικό προσανατολισμό τις ειδικότητες υπηρεσιών.

Αυτός ο εξορθολογισμός θα επενεργήσει θετικά σε ένα βαθμό απειροελάχιστο. Η ανεργία θα συνεχίσει να κυμαίνεται στα γνωστά υψηλά επίπεδα και θα αυξάνεται. Το παραπάνω ισχύει για τις αναπτυγμένες καπιταλιστικές οικονομίες. Ισχύει όμως πολύ περισσότερο για τη χώρα μας.

Η ανεργία είναι σύμφυτη με τον καπιταλισμό και αντικειμενικά αναπόφευκτη. Η καπιταλιστική οικονομία χρησιμοποιεί την ανεργία, για να συμπιέζει τους μισθούς. Η αναρχία παραγωγής, οι κυκλικές κρίσεις, οι ταχείες αναδιαρθρώσεις της παραγωγής (συγχωνεύσεις και καταστροφή ολόκληρων κλάδων σε μια χώρα, μεταφορά κεφαλαίων κλπ.), την αυξάνουν. Ολα αυτά σημαίνουν ότι εκατομμύρια εργαζομένων χάνουν τη δουλιά τους.

Οι παραπάνω επιπτώσεις είναι οξύτερες και πιο επώδυνες στους Ελληνες εργαζόμενους, γιατί η ελληνική οικονομία είναι εξαρτημένη και κατέχει ενδιάμεση θέση στην ιμπεριαλιστική αλυσίδα. Οι όποιοι σχεδιασμοί - προσανατολισμοί σε διάφορα επαγγέλματα και στις νέες τεχνολογίες (μέσω της κατάρτισης και επανακατάρτισης) οδηγούνται σε αδιέξοδα πολύ πιο γρήγορα από όσο στο παρελθόν. Εντονότερα θα είναι και τα προσωπικά αδιέξοδα των νέων που επένδυσαν στις ειδικότητες «υψηλής ζήτησης» όταν στην περίφημη «αγορά εργασίας» διαπιστώσουν ότι η ψευτοκατάρτιση των ΤΕΕ και των ΙΕΚ δεν έχει ουσιαστικό αντίκρισμα για τη μεγάλη πλειοψηφία των αποφοίτων, όταν διαπιστώσουν ότι το «χαρτί» που πήραν είναι διαβατήριο για μερική απασχόληση, με μερικές αποδοχές, για μερική ζωή. Και αυτό συμβαίνει διότι ουσιαστική επιδίωξή τους είναι: Η αύξηση της κερδοφορίας του κεφαλαίου με τη διαμόρφωση φθηνού και άμεσα αναλώσιμου εργατικού δυναμικού με πρόσχημα την ανταγωνιστικότητα και παραγωγικότητα της οικονομίας. Η ένταση της εκμετάλλευσης, η αφομοίωση από τους εργαζόμενους των προτύπων και των αξιών της καπιταλιστικής αγοράς, δηλαδή της ενσωμάτωσης της Εργατικής Τάξης. Ο έλεγχος και η απορρόφηση των κοινωνικών αντιδράσεων από τη διογκούμενη ανεργία. Η ευθύνη για τις σπουδές και την εργασία (ανεργία) να μετατοπιστεί από το σύστημα στο άτομο. Η καλλιέργεια ψευδαισθήσεων και αυταπατών για κοινωνική εξέλιξη.

Εξορθολογισμός και αντιστοιχία ανάμεσα στην εκπαίδευση και τις ανάγκες της παραγωγής, με τρόπο που να εξυπηρετεί τα λαϊκά συμφέροντα δεν μπορεί να υπάρξει στον καπιταλισμό. Αυτό είναι αυταπάτη. Γι' αυτό απαιτείται άλλο οικονομικό και κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο. Αυτό είναι ρεαλισμός. Στα πλαίσια μιας λαϊκής οικονομίας, είναι δυνατό να προγραμματίσεις την προοπτική των νέων και παλιών επαγγελμάτων, ώστε και αν κάποιοι χρειαστεί να αλλάξουν επάγγελμα, να μη χάνουν τη δουλιά τους...

Σε αυτό το πλαίσιο μπορούν όλοι οι εργαζόμενοι να έχουν σταθερή και μόνιμη δουλιά με επαρκείς αποδοχές που να καλύπτουν τις σύγχρονες ανάγκες. Αυτή η οικονομία και κοινωνία έχουν ανάγκη από ολόπλευρα αναπτυγμένες προσωπικότητες που συνδυάζουν υψηλό επίπεδο γενικών γνώσεων και επαγγελματική εξειδίκευση. Αυτούς τους σκοπούς μπορούν να υπηρετήσουν οι προτάσεις του ΚΚΕ για ενιαίο 12χρονο δωρεάν βασικό σχολείο, ενιαία ανώτατη εκπαίδευση και δημόσιες επαγγελματικές σχολές ενταγμένες στο εκπαιδευτικό σύστημα.