Πέμπτη 30 Αυγούστου 2012
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 20
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΠΙΤΕΡ ΓΟΥΕΪΡ
Το τελευταίο κύμα

Ο Πίτερ Γουέιρ αφηγείται ένα συμβατικό μύθο με συμβατικό τέλος χτίζοντας με μαεστρία, είναι αλήθεια, μια ατμοσφαιρική ταινία μυστηρίου με ύφος θρίλερ. Ωστόσο, προς απογοήτευσή μας, δε συμβαίνει τίποτα, λόγω ακινησίας αντιθέσεων και αντιφάσεων, παρότι σε επίπεδο επιφάνειας, καταγράφεται κάποιο λανθάνον είδος «σύγκρουσης» δυο αντιθετικών πολιτισμών της Αυστραλίας, που εξαναγκάζονται σε συμβίωση. Του μυστικιστικού, των ιθαγενών Αβοριγίνων που αριθμεί πάνω από 50.000 χρόνια παρουσίας στον τόπο και του καινούριου, των ορθολογιστικού των Ευρωπαίων αποικιοκρατών. Πέρα από το επιφανειακό όμως «φαίνεσθαι» της ταινίας, το «είναι» της, προϊδεάζει ότι η προαναφερθείσα «σύγκρουση» λειτουργεί μόνο υποβοηθητικά της «εσωτερικής» διαμάχης του δικηγόρου Μπάρτον που ήρθε στην επιφάνεια μετά την τυχαία συνάντησή του με τα σκοτεινά και ερεβώδη μυστικιστικά σύμβολα και τελετουργικά του πανάρχαιου πολιτισμού των Αβοριγίνων.

Η «συνάντηση» του δικηγόρου με τους Αβοριγίνες, αφυπνίζει και θρέφει τις καλά προφυλαγμένες από τη μικροαστική του καθημερινότητα δικές του τάσεις προς τον μυστικισμό. Ο Μπάρτον αναλαμβάνει την υπεράσπιση ενώπιον του δικαστηρίου πέντε ιθαγενών Αβοριγίνων που κατηγορούνται ότι δολοφόνησαν ένα δικό τους, μετά από καβγά, σε ένα μπαρ. Ο δικηγόρος υποπτεύεται εξαρχής πως ο φόνος έχει να κάνει με τελετουργίες τιμωρίας της φυλής. Τίποτα δεν είναι ικανό να τον μετατοπίσει απ' αυτήν του τη θέση ούτε καν η έλλειψη στοιχειωδών αποδεικτικών στοιχείων. Αντίθετα, όσο πάει και παρασύρεται στην όχθη των απόκρυφων του μυστικισμού κι αρχίζει να στροβιλίζεται και να βυθίζεται όλο και πιο βαθιά στη δίνη του.

Από παιδί ο Μπάρτον μοιάζει να μεγάλωσε σε περιβάλλον που είχε σχέση με την «πίστη». Ο πατριός του δεν είναι τυχαία ιερέας. Πίστευε και μη ερεύνα, σε αντιδιαστολή με την «απόδειξη» της επιστήμης. Τον Μπάρτον κυνηγούσαν από μικρό τα όνειρα και οι εφιάλτες ξαναπήραν να εισβάλλουν τώρα, σε γραμμική αφηγηματική διάταξη και να αναμειγνύονται με την πραγματικότητα, τόσο που να μη ξεχωρίζει τις παραισθήσεις από την πραγματικότητα. Την πραγματικότητά του Μπάρτον, που ήδη, είναι χωμένη στους μύθους των Αβοριγίνων και το σύστημα προσλαμβανουσών που αποκαλείται «χρόνος των ονείρων». Δηλαδή, μία, κατά Μπάρτον, ερμηνεία της πραγματικότητας! Για παράδειγμα: Η ανοιχτή βρύση της μπανιέρας που... σίγουρα δεν άνοιξε από μόνη της. Η μητέρα ρωτά τα κοριτσάκια: ξεχάσατε μήπως τη βρύση ανοιχτή; Οχι, απαντούν αυτά. Και ο πατέρας, ο Μπάρτον, δένει την παιχνιδιάρικη απάντηση των μικρών κοριτσιών σκοινί κορδόνι και, έχοντας την προδιάθεση να πιστέψει σε σκοτεινές, μυστικιστικές δυνάμεις, ερμηνεύει το γεγονός της πλημμύρας αναλόγως... Εξάλλου, η ταινία, από την πρώτη ήδη σεκάνς, συστηματικά καλλιεργεί μια φλου αίσθηση ύπαρξης κάποιου «άλλου κόσμου». Στην εισαγωγική σεκάνς, βλέπουμε κάπου στην Αυστραλία, μια ηλιόλουστη καλοκαιρινή μέρα μεσημέρι, να αρχίζουν μπουμπουνητά και μια ανεξήγητη καταιγιστική χαλαζόπτωση την οποία ακολουθούν εκτεταμένες, ισχυρότατες νεροποντές. Γεγονός που σχολιάζεται: «Αυτά δε γίνονται τέτοια εποχή!».

Το στοιχείο του νερού στην ταινία, είτε με τη μορφή λασπόνερων με βατράχια και υγροποιημένων επικίνδυνων απόβλητων στο γενικό σύστημα αποχέτευσης, είτε σαν βρύσες που στάζουν μυστηριωδώς αφού κανείς δεν άνοιξε, παραμένει, αφ' ενός, δυσοίωνο σύμβολο και, αφ' ετέρου, αμετάβλητο σκηνογραφικό στοιχείο του background, καθ' όλη τη διάρκεια της ταινίας, προετοιμάζοντας τη «λύση» του τέλους. Το τεράστιο κύμα που θα σβήσει τη ζωή, που θα 'ναι τσουνάμι φυσικό ή τσουνάμι από την καπιταλιστική, ανεύθυνη εκμετάλλευση των πόρων, στοιχείο στο οποίο «στέκεται» η ταινία, αλλά το προσπερνά αθόρυβα...

Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ταινία μιλά για τον Μπράντον και γι' αυτόν μόνο. Είναι ένα μεγάλο πάτσγουορκ. Μια συρραφή υποκειμενικών του πλάνων. Σαν περαιτέρω μάλιστα απόδειξη θα μπορούσε να αναφερθεί η «ορθολογική» απόφαση της συζύγου, να απομακρύνει πρώτα τα παιδιά και να φύγει μετά η ίδια από κοντά του. Πιασάρικη αφήγηση για μια τζούφια θεματική...

Παίζουν: Ρίτσαρντ Τσάμπερλεν, Ολίβια Χάμνετ, Φρέντρικ Πάρσλοου, Ντέιβιντ Γκαλπίλιλ, κ.ά.

Παραγωγή: Αυστραλία (1977).


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ