Ακόμη μία ενάλια αρχαιολογική έρευνα στο Αιγαίο φέρει αμερικανική «σφραγίδα», την πολλοστή την τελευταία δεκαετία. Από 1 έως 18/10 ερευνήθηκε η περιοχή Αντικυθήρων από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων και το αμερικανικό ινστιτούτο «Woods Hole Oceanographic Institution» («WHOI»), παλιό «γνώριμο» της ευρύτερης γεωστρατηγικής «γειτονιάς» μας.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, η έρευνα αποσκοπούσε στην «υποβρύχια αρχαιολογική επισκόπηση του θαλάσσιου χώρου του νησιού, τον εντοπισμό ενάλιων αρχαιολογικών καταλοίπων», τον «επανεντοπισμό και την τεκμηρίωση της θέσης του γνωστού Ναυαγίου των Αντικυθήρων» και την «αξιολόγηση της αποκλειστικής χρήσης κλειστών καταδυτικών κυκλωμάτων στην υποβρύχια αρχαιολογική έρευνα».

Οπως διαπιστώθηκε, το Ναυάγιο των Αντικυθήρων... είναι ακόμη στη θέση του, ενώ στο βυθό υπάρχουν ολόκληροι και θραυσμένοι αμφορείς. Οι αρχαιολόγοι χαρακτηρίζουν «εντυπωσιακά και ενδεικτικά» του τρόπου βύθισης του πλοίου τα μολύβδινα μέλη άγκυρας (στύπος και σύνδεσμος), που ανελκύστηκαν. Εντοπίστηκε και νεότερο ναυάγιο, μάλλον σε μεγαλύτερο βάθος από την περιοχή που ερευνήθηκε.

Με τη χρήση της νέας τεχνολογίας, σε οκτώ εργάσιμες μέρες διερευνήθηκε η περίμετρος του νησιού (30 χλμ. περίπου) μέχρι την ισοβαθή των -40 μ. Με συμβατικές μορφές κατάδυσης η έρευνα θα απαιτούσε υπερ-δεκαπλάσιο χρόνο.

Η έρευνα στην περιοχή των Αντικυθήρων πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια τριετούς συμφωνίας συνεργασίας της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων και του «Woods Hole Oceanographic Institution» για τη χαρτογράφηση του θαλάσσιου πυθμένα στον ευρύτερο θαλάσσιο χώρο από τον όρμο Κίσσαμου στη δυτική Κρήτη μέχρι τα Αντικύθηρα. Δεν είναι όμως η πρώτη συνεργασία. Το 2008 (Αύγουστος) η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων συνεργάστηκε με το «Woods Hole» στη Χίο, όπως έγινε στη Χίο το 2005 και 2006 σε συνεργασία και με το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών.

Το «WHOI» αυτοπροβάλλεται ως το μεγαλύτερο, παγκοσμίως, μη κρατικό ωκεανογραφικό ινστιτούτο, που χρηματοδοτείται και από κρατικές πηγές των ΗΠΑ και από ιδιώτες. Η ίδρυσή του (1930) στηρίχτηκε στο Ιδρυμα Ροκφέλερ, ως «συμβολή» των ΗΠΑ στην παγκόσμια ωκεανογραφική έρευνα, γι' αυτό και στηρίζεται από ομοσπονδιακούς οργανισμούς. Εκτοτε, αποτελεί την «αιχμή» των ΗΠΑ στην ωκεανογραφική έρευνα. Μόνο σε αυτήν άραγε..;