Παπαγεωργίου Βασίλης

Ηρεμία φάνηκε να επικρατεί το περασμένο 24ωρο στο Τέτοβο, όπου άρχισε η σταδιακή επιστροφή των περίπου 30.000 κατοίκων που είχαν εγκαταλείψει την πόλη τις τελευταίες δυόμισι με τρεις βδομάδες... Η κυβέρνηση των Σκοπίων, μάλλον αισθητά ικανοποιημένη από την πορεία των «επιτυχημένων», όπως δηλώνει η ίδια, «εκκαθαριστικών επιχειρήσεων» έναντι των Αλβανών αυτονομιστών στο βορρά της ΠΓΔΜ, δέχτηκε μέσα στο τελευταίο 48ωρο αφ' ενός τα επαινετικά σχόλια των Τζωρτζ Ρόμπερτσον (ΓΓ του ΝΑΤΟ) και του Χαβιέ Σολάνα, (επικεφαλής της ΕΕ για εξωτερική πολιτική και ασφάλεια) για τον τρόπο που χειρίστηκε την κρίση, και αφ' ετέρου την ακόλουθη «συμβουλή»: «παρήλθε η ώρα των συγκρούσεων. Ηρθε η ώρα του πολιτικού διαλόγου»...

Εντούτοις, στέλεχος των Αλβανών αυτονομιστών που δρουν στην ΠΓΔΜ, μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο ισχυρίστηκε πως οι αντάρτες δεν έχουν εγκαταλείψει τις θέσεις τους και πως «επειδή ο πόλεμος σταματάει για μια μέρα δε σημαίνει ότι τελείωσε».

Ομως, αν στο Τέτοβο επικρατούσε ηρεμία, στην κοιλάδα του Πρέσεβο οι αυτονομιστές Αλβανοί εξαπέλυαν σειρά επιθέσεων κατά των γιουγκοσλαβικών δυνάμεων... Εν μέσω τέτοιων πυρών αναφέρθηκε πως βρέθηκε και ολιγομελής ομάδα παρατηρητών της ΕΕ...

Ολοκληρώθηκε η επιχείρηση των κυβερνητικών δυνάμεων της ΠΓΔΜ, καθώς τα Σκόπια ανακοίνωσαν πως ελέγχουν και πάλι το συντριπτικό αριθμό των περιοχών που ήλεγχαν οι Αλβανοί αυτονομιστές αντάρτες από τις αρχές του μήνα. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Αμυνας, Γκεόργκι Τρενταφίλοφ, μιλώντας αργά προχτές το βράδυ για την πορεία των επιχειρήσεων των κυβερνητικών δυνάμεων επιβεβαίωσε πως «μειώθηκε η ένταση της επιχείρησης», πως «οι αντάρτες βρίσκονται σε πλήρη σύγχυση και μετρούν πολλούς τραυματίες» και ότι θα «οι τρομοκράτες θα πρέπει να ενώσουν πάλι τις δυνάμεις τους για να αντιμετωπίσουν τις δικές μας»...

Νωρίς το πρωί, ο εκπρόσωπος της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Κρις Γιανόφσκι ανακοίνωνε πως άρχισε να σημειώνεται κύμα επιστροφής μερικών εκατοντάδων κατοίκων του Τέτοβο και μεθοριακών χωριών της ΠΓΔΜ, οι οποίοι (περίπου 30.000) είχαν εγκαταλείψει τις εστίες τους από την έναρξη των συγκρούσεων. Ο Γιανόφσκι δεν μπόρεσε να εκτιμήσει τον ακριβή αριθμό όσων επιστρέφουν, ούτε εάν η τάση επιστροφής θα είναι μόνιμη στην παρούσα χρονική περίοδο, λέγοντας πως «αυτό θα εξαρτηθεί από την πορεία των μελλοντικών εξελίξεων»...

Παράλληλα, στο μέτωπο των Αλβανών αυτονομιστών δεν εκπέμπονταν σαφή μηνύματα. «Διοικητής» του «Απελευθερωτικού Στρατού» στο Λίπκοβο της ΠΓΔΜ δήλωνε χτες το απόγευμα στο «Γαλλικό Πρακτορείο»: «Ο «ΟΥΤΣΕΚΑ» είναι έτοιμος να απαντήσει σε νέες επιθέσεις.. Κρατάμε τις θέσεις μας και περιμένουμε. Είμαστε έτοιμοι να αμυνθούμε...Σήμερα είναι λίγο πιο ήσυχα, αλλά επειδή ο πόλεμος σταματάει για μια μέρα δε σημαίνει ότι τελείωσε».

Ο ίδιος, που αυτοαποκαλείται με το ψευδώνυμο «Ινδιάνος», εξέφρασε επιφυλάξεις για το ενδεχόμενο έναρξης ευρέος διαλόγου για την εξεύρεση πολιτικής λύσης στην κρίση, λέγοντας πως ο «διάλογος στην ΠΓΔΜ δεν έχει αρχίσει ακόμη» πως «όλα θα εξαρτηθούν από τη στάση του στρατού της Μακεδονίας». Ο «Ινδιάνος» υπερασπίστηκε, τέλος, τις επιθέσεις της οργάνωσής του, λέγοντας πως στη σύγκρουση αυτή οι αντάρτες του «Απελευθερωτικού Στρατού «δεν είναι οι επιτιθέμενοι, αλλά οι υπερασπιστές των συμφερόντων ενός ελεύθερου λαού που διεκδικεί τα δικαιώματά του»

«Παρήλθαν οι συγκρούσεις. Ηρθε η ώρα του διαλόγου» Σ' αυτό το μοτίβο κυμάνθηκαν οι συναντήσεις των Τζ. Ρόμπερτσον (ΓΓ του ΝΑΤΟ) και του Χαβιέ Σολάνα (επικεφαλής της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας) με την ηγεσία της ΠΓΔΜ και αρχηγούς κομμάτων των Αλβανών στη χώρα...

Ο Πρόεδρος της ΠΓΔΜ, Μπόρις Τραϊκόφσκι, δε φάνηκε να εισπράττει αρνητικά τα μηνύματα των Δυτικών αξιωματούχων περί «διαλόγου». Εντούτοις, επέσειε την προσοχή στο γεγονός πως όσες αλλαγές και βελτιώσεις γίνουν για την αποκλιμάκωση της έντασης θα πρέπει να αφορούν «όλους τους πολίτες της Μακεδονίας». Οπως δήλωσε ο Τραϊκόφσκι μετά τις συναντήσεις που είχε με τους Χ. Σολάνα και Τζ. Ρόμπερτσον: «Ολοι οι πολίτες της Μακεδονίας έχουν το δικαίωμα για μια καλύτερη ζωή... Ετσι θα πρέπει να ξεκινήσουμε ριζικές μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο ενός πολιτικού διαλόγου»... Σύμφωνα με τον Τραϊκόφσκι αυτός ο ευρύς πολιτικός διάλογος «μεταξύ των κομμάτων» θα περιλάβει τις ανάγκες και τις απαιτήσεις όλων των πολιτών, Αλβανών Τσιγγάνων, Σέρβων και Σλαβομακεδόνων», καθώς στόχος του θα είναι η προάσπιση «των ατομικών δικαιωμάτων των πολιτών και όχι των δικαιωμάτων συγκεκριμένων ομάδων».

Οι Ρόμπερτσον και Σολάνα από την πλευρά τους δεν παρέλειψαν κατά τη συνάντησή τους με τον Πρόεδρο Τραϊκόφσκι να εκφράσουν τη «βασική» υποστήριξη ΝΑΤΟ και ΕΕ για τη στάση που επέδειξε η κυβέρνηση στο χειρισμό της κρίσης, τονίζοντας παράλληλα πως θα πρέπει η κυβέρνηση να πιέσει το στρατό να δείξει ανοχή και να κατευθύνει τις προσπάθειες προς την εξεύρεση «ειρηνικού τρόπου επίλυσης της κρίσης».

«Θα προτιμούσα να είμαι ωμός: Πιστεύω πως υπάρχουν δύο επιλογές για το λαό αυτής της χώρας: μία ενωμένη Μακεδονία ή ένα ακόμη βαλκανικό λουτρό αίματος», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ρόμπερτσον, εκφράζοντας την ελπίδα πως τα Σκόπια θα επιλέξουν τελικώς «το δρόμο της ενότητας, καθώς εμείς υποστηρίζουμε την εδαφική κυριαρχία και ενότητα της Μακεδονίας και απορρίπτουμε την τρομοκρατία». Και ο Ρόμπερτσον κατέληξε λέγοντας:«Η Μακεδονία απολαμβάνει τη σταθερή υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας, προκειμένου ν α δράση κατά αυτών που χρησιμοποιούν τις σφαίρες από τις κάλπες»(...)

Κάτι ανάλογο δήλωσε νωρίτερα χτες το απόγευμα και ο Χ.Σολάνα στο Τέτοβο, όπου εμφανίστηκε να βαδίζει... χέρι-χέρι με τον Αρμπέν Τζαφέρι (ηγέτης του Δημοκρατικού Κόμματος Αλβανών που συμμετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό).«Πρέπει να επιτύχετε μία λύση σ' αυτά τα προβλήματα, όχι με τα όπλα, αλλά με διαπραγματεύσεις και με συμμετοχή στην πολιτική διαδικασία... Πιστεύουμε ότι τελείωσαν οι μάχες. Στον 21ο αιώνα η βία δεν έχει θέση... Ολα τα προβλήματα πρέπει να λύνονται με διάλογο και πολιτικά μέσα... Αυτό είναι Ευρώπη...», δήλωσε ο Σολάνα, αποφεύγοντας στη συνέχεια να σχολιάσει όσα δήλωσε πρότερα ο Τζαφέρι.

Ο Τζαφέρι, μιλώντας σε δημοσιογράφους, είχε προτείνει «διάλογο που θα αποσκοπούσε στην αλλαγή του Συντάγματος, με στόχο ένα πολυ-εθνικό κράτος με αναλογική εκπροσώπηση σε πολιτικούς φορείς». Και ο Τζαφέρι κατέληξε λέγοντας επί λέξει:«Δεν μπορούμε να αλλάξουμε την πραγματικότητα... Δεν μπορούμε να εκκαθαρίσουμε το έδαφος. Το μόνο πράγμα που μπορούμε να αλλάξουμε είναι η βασική ιδέα του κράτους»... Τέλος, αναφερόμενος στην επίσκεψη Σολάνα στο Τέτοβο είπε πως «την ειρήνη δεν την έφεραν ούτε τα ρώσικα και τα ουκρανικά ελικόπτερα, ούτε τα ελληνικά και τα βουλγαρικά τανκς... αλλά η Ευρώπη».

Στις μεθοριακές με την ΠΓΔΜ περιοχές του Κοσσυφοπεδίου, Γερμανοί στρατιώτες της «ΚΦΟΡ» ανακοίνωσαν πως συνέλαβαν περίπου 30 Αλβανούς. Οι Γερμανοί εξέφρασαν την πεποίθηση πως οι συλληφθέντες ήταν μέλη του «Απελευθερωτικού Στρατού» που εισήλθαν στο Κοσσυφοπέδιο από την ΠΓΔΜ με πολιτική αμφίεση... Την ίδια στιγμή, η πολυεθνική δύναμη της «ΚΦΟΡ» επιχειρούσε να ενισχύσει περαιτέρω τις δυνάμεις της κυρίως στα σύνορα Κοσσυφοπεδίου με την ΠΓΔΜ, ενώ παρακολουθούσε με σχετική... ανησυχία την έναρξη επιθέσεων Αλβανών αυτονομιστών στη σερβική κοιλάδα του Πρέσεβο.

Σύμφωνα με το σερβικό κέντρο Τύπου στο Μπουγιάνοβατς, Αλβανοί αυτονομιστές άνοιξαν νωρίς χτες το πρωί πυρ με όλμους, αυτόματα πυροβόλα όπλα, εκτοξευτήρες ρουκέτας σε στρατηγικής σημασίας φυλάκιο της σερβικής αστυνομίας στο Τσεράβαζκα (κοντά στο Πρέσεβο), το οποίο βρίσκεται εντός της- έως πρότινος- «ουδέτερης ζώνης» των πέντε χιλιομέτρων... Οπως γνωστοποιήθηκε οι Σέρβοι αστυνομικοί ανταπάντησαν στα πυρά, καθώς «οι εκρήξεις στο Πρέσεβο ακούγονταν σε απόσταση 25 χλμ, εντός της πόλης Μπουγιάνοβατς»..

Επιπλέον, σύμφωνα πάντα με το σερβικό κέντρο Τύπου από νωρίς το πρωί της Δευτέρας έως τουλάχιστον χτες το απόγευμα οι αντάρτες εξαπέλυαν τακτικές επιθέσεις κατά σερβικών θέσεων κοντά στο Μπουγιάνοβατς. Επιθέσεις αυτονομιστών κατά σερβικών θέσεων αναφέρθηκαν κοντά στην πόλη Μέντβεγια.

Δεν ανακοινώθηκαν θύματα ή τραυματισμοί από το νέο κύμα επιθέσεων των αυτονομιστών, παρά μόνον πως χτες το πρωί τα μέλη μιας μικρής ομάδας παρατηρητών της ΕΕ «βρέθηκαν εν μέσω πυρών που εκτοξεύονταν από τα πυροβόλα Αλβανών αυτονομιστών».

Πάντως, σύμφωνα με δήλωση ανώνυμου Σέρβου αστυνομικού αξιωματούχου στο πρακτορείο «Ασοσιέιτεντ Πρες», κατά τις χτεσινές συγκρούσεις κοντά στο φυλάκιο Τσεράβαζκα σκοτώθηκαν δύο Αλβανοί αυτονομιστές εκ των οποίων ο ένας λεγόταν «Μιέκρα» και ήταν «τοπικός διοικητής των αυτονομιστών». Εντούτοις, οι Αλβανοί αυτονομιστές αποποιήθηκαν την ευθύνη των συγκρούσεων που σημειώνονται εδώ και ένα 48ωρο σε Πρέσεβο και Μπουγιάνοβατς λέγοντας πως είναι προβοκάτσιες της σερβικής κυβέρνησης, με σκοπό το σαμποτάρισμα των ενδεχόμενων συνομιλιών για την εξεύρεση πολιτικής λύσης στο ζήτημα...