Στα χρόνια που πέρασαν από το 18ο Συνέδριο υπήρξαν σημαντικές εξελίξεις τόσο στο επίπεδο της οικονομίας και της πολιτικής, όσο και στην ταξική πάλη, στην παρέμβαση του Κόμματος σε αυτήν, αλλά και στις επεξεργασίες μας.

Οι αποφάσεις του 18ου Συνεδρίου, βοήθησαν στο ανέβασμα του ιδεολογικοπολιτικού επιπέδου στο Κόμμα και τον περίγυρο, στο βαθμό που αφομοιώθηκαν και μπήκαν στη ζωή. Επίσης τεράστιας σημασίας ήταν η απόφαση για τη δουλειά στην εργατική τάξη, η στοχοπροσήλωση και η αναδιάταξη των κομματικών δυνάμεων για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος.

Το Κόμμα μας 94 χρόνια παλεύει για το σοσιαλισμό. Υπήρξαν διάφοροι περίοδοι στην ιστορία του, ο στρατηγικός του στόχος κι ο χαρακτήρας του όμως ποτέ δεν άλλαξαν. Υιοθετήθηκαν στόχοι, γραμμές πάλης, στρατηγικοί δρόμοι, θεωρίες (λανθασμένες κατά τη γνώμη μου), αλλά ο στρατηγικός στόχος παρέμενε πάντα σταθερός σε πείσμα πολλών.

Βασικό κριτήριο για τη δράση ενός ΚΚ είναι το κατά πόσο μπορεί να μπολιάζει την εργατική τάξη με την κοσμοθεωρία του. Να κερδίζει, να καθοδηγεί και να οργανώνει πρωτοπόρα τμήματά της στον αγώνα για το σοσιαλισμό. Παράλληλα να κερδίζει συμμάχους ή να ουδετεροποιεί κομμάτια από άλλα λαϊκά στρώματα στο πλευρό της εργατικής τάξης. Σε συνθήκες μη όξυνσης της ταξικής πάλης (τελευταία 20ετία), που στο κίνημα κυριαρχούν ρεφορμιστικές δυνάμεις, στόχος είναι η σκληρή οργανωτική δουλειά για το κέρδισμα των συνειδήσεων. Το κέρδισμα όμως δεν μπορεί να γίνεται γενικά κι αόριστα ή η στρατηγική του Κόμματος να πηγαίνει πίσω, μπροστά στη γενική πολιτική αντιπαράθεση πάνω σε επιμέρους προβλήματα ή ζητήματα. Ούτε μπορεί ένα ΚΚ να καθορίζει την πολιτική του, το πρόγραμμά του και τη στρατηγική του από το συσχετισμό δυνάμεων. Αν γινόταν αυτό θα σήμαινε αυτόματα τη μη αναγκαιότητα ύπαρξης ΚΚ. Αλλωστε το μπόλιασμα της εργατικής τάξης με την κοσμοθεωρία του Μαρξισμού - Λενινισμού έρχεται απ' έξω, από το κόμμα της κι όχι από τους υλικούς όρους της ζωής της, από την εκμετάλλευση αυτή καθ' αυτή.

Οι Θέσεις και το Σχέδιο Προγράμματος βάζουν ολόπλευρα και σωστά το ζήτημα της πρωτοπόρας - κινητήριας δύναμης, της συμμαχίας σε κοινωνικό και όχι προγραμματικό - πολιτικό επίπεδο, που σε δοσμένες συνθήκες θα μετατραπεί σε επαναστατικό μέτωπο με στόχο την εγκαθίδρυση της εργατικής εξουσίας.

Αλλωστε μπορεί ένα ΚΚ να καθοδηγεί την τάξη για κάτι άλλο πέραν αυτού του σκοπού; Μπορεί να υποτάσσει τη στρατηγική του ή την πάλη της τάξης στην αναγκαιότητα της συμμαχίας, να ζητά δηλαδή από αυτήν να βάλει άλλους ενδιάμεσους στόχους, υπό την πίεση στρωμάτων που έχουν συμφέροντα (σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό) από τις σημερινές σχέσεις παραγωγής; Η απάντηση είναι όχι. Οπου έγινε αυτό, λύθηκε άμεσα το «ποιος-ποιον» κι όχι προς όφελος του εργατικού κινήματος.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι η αστική τάξη και τα επιτελεία της, τα αστικά ΜΜΕ χύνουν κουβάδες δάκρυα για τη «μεσαία τάξη» όπως την ονομάζουν. Ενισχύουν τα αντιδραστικά χαρακτηριστικά στρωμάτων που είχαν (ή και έχουν) συμφέρον και από τη βάση (οικονομία) αλλά και από το εποικοδόμημα (κράτος) του καπιταλισμού και έχουν το βλέμμα στραμμένο 3 χρόνια πίσω. Πιέζουν στη γραμμή του συμβιβασμού, της άμεσης λύσης μέσω του κοινοβουλίου, δεν συμμετέχουν και δεν πιστεύουν στο κίνημα. Την ίδια ώρα η εργατική τάξη (που μέρος της είναι οι 1,5 εκατομμύρια άνεργοι) στενάζει. Αστικά μέσα, μικροαστικά στρώματα, πολιτικές δυνάμεις που σ' αυτές εντάσσεται κι ο ΣΥΡΙΖΑ συντονισμένοι σαν ορχήστρα ζητάνε από την εργατική τάξη, από το κόμμα της να τραβήξουν άλλη ρότα. Να αφήσει στην άκρη την ταξική πάλη μπροστά στην κοινοβουλευτική αντιπαράθεση και τις εκλογικές αναμετρήσεις, να στηρίξει από τη μια τις καπιταλιστικές σχέσεις κι από την άλλη να φέρει ένα «προσοσιαλιστικό» εποικοδόμημα. Κομμάτια της εργατικής τάξης, των φτωχών λαϊκών στρωμάτων είναι λογικό να πιστεύουν ότι αυτή είναι η λύση, το Κόμμα όμως οφείλει με βάση την κοσμοθεωρία του, το Μαρξισμό - Λενινισμό να μην αποσπάται από την πίεση αυτή.

Πολύς λόγος γίνεται από διάφορους για την πολιτική επιρροή του Κόμματος, τις εκλογές, το όπως λένε «μη κέρδισμα των μαζών». Πέρα από την απλή - λογική απάντηση ότι το ΚΚΕ ποτέ δεν είχε γενική εκλογική απήχηση άρα δε γίνεται πάντα να τα λέει λάθος (είτε τώρα, είτε με τα «στάδια», είτε με πολιτικές συμμαχίες π.χ. Συνασπισμός, είτε ακόμα και με αυτοδιάλυση των οργανώσεών του), χρειάζεται μελέτη για να βαθαίνει η κουβέντα και να αναλύονται τα συμπεράσματα.

Κατ' αρχάς οι εκλογική επιρροή δεν έχει καμία σχέση με τη συνολική επιρροή ενός ΚΚ ούτε με το αν η γραμμή του είναι σωστή. Αλλιώς να πούμε ότι η Οκτωβριανή Επανάσταση απέτυχε αφού 2 μήνες μετά οι μπολσεβίκοι είχαν εκλογική ήττα.

Αφετηρία αποτελεί ο ίδιος ο ρόλος του Κόμματος ως κόμμα της εργατικής τάξης με σκοπό να την οδηγήσει στην επαναστατική κατάκτηση της εξουσίας σε επαναστατικές συνθήκες. Τέτοιες συνθήκες μετά την ήττα του ΔΣΕ, δεν έχουν υπάρξει στην Ελλάδα. Οποιος πιστεύει ότι σε καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, που συνεπάγονται αστική εξουσία, μπορεί έστω και πολιτικά να κερδηθεί η συνείδηση, όχι γενικά του λαού, αλλά και μόνο της πλειοψηφίας της εργατικής τάξης, φέρνει το μαρξισμό τούμπα, υποτάσσει το κοινωνικό Είναι στην κοινωνική συνείδηση, τον υλισμό στον ιδεαλισμό.

Οι Θέσεις σωστά επεξεργάζονται τις συνθήκες βαθαίνοντας προηγούμενες επεξεργασίες και στρέφουν την προσοχή στο βασικό καθήκον. Την ιδεολογικοπολιτική δουλειά στην εργατική τάξη, στους χώρους δουλειάς, στην προετοιμασία ενός πρωτοπόρου κομματιού της που μαζί με άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα, σε δοσμένες συνθήκες θα βάλουν στην ημερήσια διάταξη το ζήτημα της εξουσίας.

Για όλους τους παραπάνω λόγους χρειάζεται η επιμονή στη δουλειά με κοινωνικοταξικά κριτήρια (έτσι θα έρθει και η μεταβολή στην κοινωνική και ηλικιακή σύνθεση του Κόμματος).

Οι κοινοβουλευτικές αυταπάτες και η μη αμφισβήτηση του αστικού δημοκρατικού πολιτεύματος και σε μεγάλο κομμάτι επιρροής και ψηφοφόρων μας είναι η απαρχή της καλόπιστης και μη κριτικής. Αποκορύφωμα και ώθηση ήταν το αποτέλεσμα των εκλογών και το ζήτημα της συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ και της «κυβέρνησης της αριστεράς»

Προβάλλεται η άποψη ότι το Κόμμα έπρεπε να βάλει τη δική του ατζέντα, το πρόγραμμά του ως πρόγραμμα «εξουσίας» (διακυβέρνησης εννοούν) για να αποκαλύψει το ΣΥΡΙΖΑ. Η άποψη αυτή είναι λάθος. Το να προτείνει το Κόμμα πρόγραμμα κοινοβουλευτικής διακυβέρνησης με οποιονδήποτε προσανατολισμό σημαίνει από τη μία υιοθέτηση της θεωρίας των σταδίων (θα μιλάγαμε για «Λαϊκή» κυβέρνηση με καπιταλιστική εξουσία, θεσμούς, οικονομία) ή από την άλλη ότι με την ανάληψη κυβέρνησης (κι όχι κατάληψη της εξουσίας) θα οδηγήσει σε όξυνση της ταξικής πάλης και θα δημιουργήσει επαναστατική κατάσταση η οποία όμως προκύπτει από τις αντικειμενικές συνθήκες κι όχι από τη θέληση της πρωτοπορίας. Η στάση της ΚΕ και του Κόμματος απέναντι στο ζήτημα αυτό ήταν σωστή και θα επαληθευτεί. Κατά τη γνώμη μου πρέπει να γίνει περαιτέρω ανάλυση της στάσης αυτής, στην Απόφαση του Συνεδρίου πάνω στο κομμάτι αυτό.