Οι Θέσεις της ΚΕ για το 19ο Συνέδριο του Κόμματος αντανακλούν την ωρίμανση του Κόμματος, «κουμπώνουν» με τις εξελίξεις, τα σύγχρονα δεδομένα και προσανατολίζουν σωστά το Κόμμα. Ενσωματώνουν γόνιμα προηγούμενες επεξεργασίες, αξιοποιούν για τη διαμόρφωση της στρατηγικής τα συμπεράσματα που προκύπτουν από εξελίξεις στο διεθνές πεδίο, φυσικά την πείρα από την ίδια τη δράση του Κόμματός μας.

Σε μια περίοδο που επιβεβαιώνονται περίτρανα τα ιστορικά ξεπερασμένα όρια του καπιταλισμού, το ΚΚΕ οφείλει να εξοπλιστεί με στρατηγική που θα ανταποκρίνεται στην ανάγκη ανατροπής του. Το πρόγραμμα είναι «ευαγγέλιο» για όσο καιρό βρίσκεται σε αρμονία με τα δεδομένα με βάση τα οποία διαμορφώθηκε, τα προηγούμενα προγράμματα του Κόμματος άλλαξαν υπό το φως νέων δεδομένων, νέων συνθηκών, νέων επεξεργασιών, ωρίμανσης του Κόμματος. Σήμερα απαιτείται ένα πρόγραμμα που θα μας βοηθήσει να αρθούμε στο ύψος των αναγκών, των απαιτήσεων, των σύνθετων καθηκόντων που η πραγματικότητα θέτει ενώπιόν μας και το σχέδιο προγράμματος πιστεύω ότι υπηρετεί αυτό το στόχο.

Δε συμφωνώ με την κριτική που ασκείται ότι το προηγούμενο πρόγραμμα εγκαταλείφθηκε δίχως να υλοποιηθεί. Αυτό συνέβη με όλα τα προηγούμενα προγράμματα του Κόμματος. Αλλαξαν, εκσυγχρονίστηκαν, όταν αυτό απαίτησαν οι νέες συνθήκες που διαμορφώθηκαν, όταν η συλλογική σκέψη του Κόμματος έκανε ένα βήμα μπροστά και απ' τη νέα θέση μπορούσε να διακρίνει ζητήματα δυσδιάκριτα ως τότε που απαιτούσαν νέες απαντήσεις, δοσμένες πάντα απ' τη σκοπιά της κοσμοθεωρίας μας.

Στην προβληματική που αναπτύσσεται γύρω απ' τις Θέσεις της ΚΕ για το 19ο Συνέδριο ανακύπτουν ζητήματα που θα έπρεπε -κατά την ταπεινή μου γνώμη- να είναι λυμένα. Λέγοντας ιμπεριαλισμός εννοούμε μονοπωλιακός καπιταλισμός ή μία - δύο ισχυρότερες οικονομικά, πολιτικά, στρατιωτικά χώρες; Θεωρώ ότι η απάντηση που δίνει κανείς σ' αυτό το ερώτημα είναι κρίσιμη καθώς είναι φανερό σε ποια κατεύθυνση οδηγεί η μία και σε ποια η άλλη.

Οταν αναφερόμαστε στο μονοπώλιο, το οριοθετούμε αυστηρά σαν το απόλυτο κακό, το μόνο αντίπαλο, σε αντίθεση με τμήματα της αστικής τάξης που μπορεί να είναι και δυνάμει σύμμαχοι σε ορισμένα ζητήματα; Οποιοσδήποτε εργάτης σε μια επιχείρηση που μακράν απέχει απ' το να χαρακτηριστεί μονοπώλιο, αλλά που στηρίζεται στην εκμετάλλευση μισθωτής εργασίας, που ενδεχομένως «τρέφεται» από ισχυρότερες επιχειρήσεις του κλάδου όπου δραστηριοποιείται, είναι σε θέση να διαβεβαιώσει ότι δεν υστερεί καθόλου σε επιθετικότητα, το αντίθετο συμβαίνει. Ο αντίλογος ότι δεν είναι όλα τα τμήματα της αστικής τάξης το ίδιο, είναι δεκτός αν εννοεί ότι δεν έχουν όλα τα τμήματα της αστικής τάξης τις ίδιες βλέψεις ως προς τα ιδιαίτερα συμφέροντά τους, δε βλέπουν όλα προς την ίδια κατεύθυνση ως προς τη διασφάλισή τους. Γι' αυτό και ο ανταγωνισμός ανάμεσά τους. Είναι όμως όλα, δίχως εξαίρεση, το ίδιο απέναντι στην εργατική τάξη, στα φτωχά λαϊκά στρώματα. Είναι αντίπαλος ανεξάρτητα απ' τις διαφορές και τις αντιθέσεις μεταξύ τους.

Οταν μιλάμε για κυβέρνηση όπως κι αν αυτή χαρακτηριστεί, αριστερή, δημοκρατική, αντιιμπεριαλιστική, λαϊκής σωτηρίας κ.ά., εννοούμε στο έδαφος της αστικής εξουσίας και με την Ελλάδα βαθιά ενσωματωμένη σε ιμπεριαλιστικές ενώσεις και οργανισμούς όπως η ΕΕ και το ΝΑΤΟ; Αυτός είναι ο βέβαιος δρόμος για το πέρασμα του ΚΚ στην ανυπαρξία ως τέτοιου. Για την ένταξή του στο μπλοκ των δυνάμεων της αστικής διαχείρισης. Η εμπειρία το αποδεικνύει, πέρα και έξω από προθέσεις. Και μάλιστα σε περιόδους πολύ πιο ευνοϊκές για το κομμουνιστικό και κατ' επέκταση το εργατικό λαϊκό κίνημα. Μια τέτοια επιλογή θα έκανε το ΚΚΕ τον ιδανικό αυτόχειρα. Πέραν της μοιραίας εγκατάλειψης της στρατηγικής του, θα αποτελούσε κατραπακιά για το εργατικό λαϊκό κίνημα που θα έκανε χρόνια να σηκώσει κεφάλι. Οι κοινοβουλευτικές αυταπάτες θα απογειώνονταν και ταυτόχρονα η λογική της ανάθεσης που σκόπιμα και συστηματικά καλλιεργήθηκε στο λαό και απ' την οποία το κίνημα υποφέρει.

Εκτός αυτού όμως ακόμα και η σκέψη για συνεργασία με πολιτικές δυνάμεις αυτόματα γεννάει το ερώτημα; Με ποιες; Υπάρχει σήμερα έστω και μία που θα μπορούσε να συμπορευτεί με το ΚΚΕ ή το ΚΚΕ να συνεργαστεί μαζί της; Αν είμαστε ειλικρινείς μία απάντηση θα δώσουμε στο ερώτημα αυτό. Και θα είναι ένα κατηγορηματικό όχι. Αν σκεφτόμαστε υποθετικά, για το ενδεχόμενο ύπαρξης τέτοιων δυνάμεων στο μέλλον, είναι προφανές ότι δεν ταιριάζει σε κομμουνιστές η διαμόρφωση της στάσης τους στο σήμερα με γνώμονα μια υπόθεση εργασίας που πιθανόν να μην επαληθευτεί ποτέ. Ακόμα όμως κι αν υπήρχαν και πάλι στις κοινωνικές δυνάμεις θα έπρεπε να επικεντρώσουμε. Είναι τα πόδια που θα μας πάνε εκεί που θέλουμε, χωρίς αυτά δεν μπορούμε να κάνουμε ρούπι.

Εδώ είμαστε λοιπόν. Στο μέσο μιας βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης. Οπου όλοι μάχονται με όλους, μονοπώλια με μονοπώλια, αστικά κράτη με άλλα αστικά κράτη και ταυτόχρονα όλοι μαζί μάχονται εναντίον του λαού. Η δική τους πρόταση για το αύριο είναι ξεκάθαρη. Η δική μας πρέπει να είναι το ίδιο καθαρή. Ακόμα κι αν στην παρούσα φάση η εργατική τάξη, τα φτωχά λαϊκά στρώματα, δεν είναι αποφασισμένα να την υιοθετήσουν. Τα σφυριά όλα να χτυπάνε για τη σφυρηλάτηση της συμμαχίας τους, γιατί αυτή και μόνο μπορεί να αντιπαρατεθεί νικηφόρα με την αστική εξουσία. Για την ανάπτυξη της αντικαπιταλιστικής πάλης που θα έχει καθαρή την προοπτική της οικοδόμησης της λαϊκής εξουσίας.

Μέσα στο κίνημα σε κάθε μάχη που δίνεται και τέτοιες μάχες δίνονται καθημερινά, ακατάπαυστα για την υπεράσπιση και του ελάχιστου που κατακτήθηκε με την πρωτοπόρα δράση των κομμουνιστών και άλλων αγωνιστών, ζυμώνουμε την πρότασή μας, δείχνουμε την κατεύθυνση που πρέπει να πάρει η πάλη και την προοπτική που πρέπει να έχει για να λυθεί οριστικά και αυτό το συγκεκριμένο πρόβλημα και όλα τα άλλα.

Πάνω σ' αυτό μπορούμε να συζητήσουμε πολύ, ακόμα και να διαφωνήσουμε για τον τρόπο που θα προσεγγίσουμε, θα πείσουμε κάθε έναν που έχει θέση στη λαϊκή συμμαχία. Για το πώς θα εμπνεύσουμε στο λαό πίστη στη δύναμή του, πώς θα αναζωογονήσουμε την ελπίδα για μια άλλη προοπτική, για το πώς η δράση μας θα απαλλαγεί από αδυναμίες, για το πώς θα απαγκιστρωθούμε από τρόπους δουλειάς που δεν αποδίδουν και θα περάσουμε σε ένα άλλο επίπεδο παρέμβασης, πιο αποτελεσματικής, ιδεολογικής και πολιτικής. Η συζήτηση αυτή όμως για να έχει νόημα πρέπει να εκκινά απ' την παραδοχή ότι ανήκουμε σε Κόμμα επαναστατικό, ότι στόχος μας είναι η συντριβή του καπιταλισμού, όχι η διαχείρισή του.

Τέλος, επειδή σε τέτοιες συνθήκες ο χρόνος αποκτά πυκνότητα, επειδή οι εξελίξεις μπορεί να είναι ραγδαίες και ενδεχομένως εξαιρετικά επικίνδυνες για το σύνολο του λαού, είναι αναγκαίο το Κόμμα να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα, όσα περνάνε απ' το χέρι του, ώστε να πετύχουμε το μέγιστο δυνατό βαθμό ετοιμότητας απέναντι σε κάθε ενδεχόμενο. Σε μια τέτοια περίπτωση πολλά θα κριθούν απ' τη δική μας αντίδραση, το περιεχόμενό της και την αμεσότητά της.