Το «βούλιαγμα» του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων - Απαλλοτριώσεων του ΥΠΠΟ και τις κρατικές ευθύνες ανέδειξε η χτεσινή δημόσια συζήτηση για το παρόν και το μέλλον αυτού του βασικού οικονομικού «αιμοδότη» της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας -δηλαδή της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς του λαού- που οργάνωσε ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων.

Η πρόεδρος του ΣΕΑ, Δέσποινα Κουτσούμπα, επισήμανε ότι ο σκοπός του ΤΑΠΑ «δεν είναι απλώς οικονομικός», αλλά «σχετίζεται άμεσα με τη διαχείριση και την προστασία των μνημείων: με την εικόνα των αρχαιολογικών χώρων και την εξυπηρέτηση των επισκεπτών σε αυτούς, με την προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς, με την υποβοήθηση της έρευνας και της δημοσίευσης του τεράστιου επιστημονικού έργου των σωστικών και συστηματικών ανασκαφών που διεξάγει ο επιστημονικός γίγαντας -η Αρχαιολογική Υπηρεσία- από την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του ΥΠΠΟ με γνώμονα την προστασία του πολιτιστικού και αρχιτεκτονικού περιβάλλοντος (π.χ. μεσαιωνική πόλη Ρόδου)».

Η υποστηρικτική λειτουργία του ΤΑΠΑ υπονομεύθηκε από τη μείωση του τακτικού προϋπολογισμού, το «κούρεμα» των αποθεματικών του (32 εκατ. ευρώ) και απαγόρευση ΧΕΠ (Χρηματικό Ενταλμα Προπληρωμής) από 1/1/2013, με αποτέλεσμα, οι Εφορείες Αρχαιοτήτων, δηλαδή η «πρώτη γραμμή» άμυνας της πολιτιστικής κληρονομιάς, να μην έχουν ούτε βενζίνη για να κινηθούν.

Ο ΣΕΑ τάχθηκε κατά της ιδιωτικοποίησης του ΤΑΠΑ και κατέθεσε σειρά άμεσων μέτρων για τη λειτουργία του. Μεταξύ άλλων, «να καθοριστεί το ύψος της συνεισφοράς του Μουσείου Ακρόπολης στο ΤΑΠΑ, καθώς δεν έχει εκδοθεί η σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση που προβλεπόταν από το Ν. 3711/2008», «να επιστραφούν στην Αρχαιολογική Υπηρεσία όλοι οι πόροι του ΟΠΑΠ, που διατίθεντο στα μνημεία μέσω του Ειδικού Λογαριασμού, με τη θεσμοθέτηση ποσοστού επί των εσόδων του ΟΠΑΠ» και «να εξορθολογιστούν οι απαλλοτριώσεις και οι αποζημιώσεις για στέρηση χρήσης ακινήτων ή οικοπέδων».

Τη σημερινή κατάσταση στο ΤΑΠΑ και, κατ' επέκταση, στην Αρχαιολογική Υπηρεσία απέδωσαν ανάγλυφα τα στοιχεία που ανέφερε ο Π. Σταθουλόπουλος, πρόεδρος του συλλόγου εργαζομένων του ΤΑΠΑ: Μόνο για τις εγκεκριμένες απαλλοτριώσεις μέσα στην επόμενη τριετία το Ταμείο χρωστά 57 εκατ. ευρώ και το 2012 δόθηκαν μόλις 500 χιλιάδες ευρώ. Τα έσοδα του ΤΑΠΑ το 2012 ανήλθαν στα 52 εκατ. ευρώ (40 εκατ. από τα εισιτήρια των μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων και τα υπόλοιπα από λοιπά έσοδα: τέλη κινηματογράφησης, κ.λπ.), ενώ, από 1/1/2013 μέχρι σήμερα, οι Εφορείες Αρχαιοτήτων χρειάζονται άμεσα και συνολικά 11 εκατ. ευρώ.

Τον υπουργό Πολιτισμού εκπροσώπησε ο διευθυντής του γραφείου του, ο οποίος είπε ότι η ηγεσία του ΥΠΠΟ «έχει επιληφθεί» του θέματος των ΧΕΠ, για να μπορέσουν να εισπράξουν «κάτι» ...οι Εφορίες Αρχαιοτήτων, χωρίς βέβαια να πει τίποτε για το μέλλον.