«...Επίσης, αντιλήφθηκε ότι η θέση επιτρέπει να επιτεθεί κανείς μόνο όταν ήδη υπάρχει κάποιο σαφές πλεονέκτημα, στοιχείο που ο Στάινιτς ανέδειξε σε βασικό κανόνα στρατηγικής. Με άλλα λόγια, δεν μπορούμε να κάνουμε ό,τι θέλουμε στη σκακιέρα, αλλά είμαστε υποχρεωμένοι να υποταχθούμε στις αντικειμενικές προδιαγραφές και ανάγκες της θέσης.

Μια τέτοια σκέψη ήταν επαναστατική για το σκάκι της εποχής εκείνης, καθώς τοποθετούσε τη λογική σε ανώτερο επίπεδο από την υποκειμενική θέληση των ανθρώπων. Βασιζόταν στην ιδέα ότι το ανθρώπινο γένος δεν μπορεί να υπερνικήσει τη φύση, αλλά έχει τη δυνατότητα να εκμεταλλευτεί τις πηγές της με συστηματική μελέτη και σκληρή δουλειά. Δηλαδή, όσα ακριβώς συνιστούσε η ανάπτυξη των επιστημών που πραγματοποιούνταν την ίδια χρονική περίοδο.

Το ίδιο σκεπτικό οδήγησε στη διατύπωση του σωστού σχεδίου για την κάθε παράταξη στην αρχή της παρτίδας. Αν και καμιά πλευρά δεν παρουσιάζει σοβαρές αδυναμίες στη διάταξή της, είναι παράλογο να ξεκινήσει κανείς την επίθεση πρόωρα.

Η αρχική θέση είναι ισορροπημένη εκτός από το μικρό προβάδισμα του λευκού με την πρώτη κίνηση. Ο Στάινιτς ξεκίνησε τη θεωρία του με το αξίωμα ότι η «τέλεια» παρτίδα πρέπει να τελειώσει ισόπαλη. Συνεπώς, κάθε ισορροπημένη θέση πρέπει να οδηγήσει με σωστό παιχνίδι σε άλλη ισορροπημένη θέση, έστω κι αν τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της αλλάξουν μορφή. Αυτή η τοποθέτηση δεν σημαίνει ότι κάθε παρτίδα πρέπει να λήξει ισόπαλη, αλλά ούτε ότι το σκάκι χάνει το ενδιαφέρον του. Αντίθετα, προσφέρει μια νέα ώθηση στην εξέλιξή του, επειδή υποχρεώνει τους αντιπάλους να παίζουν όσο το δυνατόν αντικειμενικά. Ο Στάινιτς ανακάλυψε ότι σχεδόν σε κάθε θέση και οι δύο αντίπαλοι διαθέτουν θετικά και αρνητικά στοιχεία στη διάταξή τους. Προκειμένου να κατανοήσουμε την κατάσταση που επικρατεί στη σκακιέρα, χρειάζεται πρώτα να περιγράψουμε σωστά όλα τα δεδομένα και να τα συγκρίνουμε μεταξύ τους, ώστε στη συνέχεια να αποφασίσουμε τι ακριβώς πρέπει να γίνει. Η δυσκολία έγκειται στον εντοπισμό των χαρακτηριστικών μιας θέσης που μπορούν να θεωρηθούν πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματα». (Συνεχίζεται)

****

Παρτίδα Στάινιτς - Τσιγκόριν

Πώς συνέχισαν τα λευκά;