ΑΓΚΥΡΑ.--

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η ενδοαστική αντιπαράθεση στην Τουρκία, αντανακλώντας εξελίξεις στο οικονομικό πεδίο και ενώ εκφράζονται ανησυχίες των αστών για τους ρυθμούς της καπιταλιστικής ανάπτυξης στη χώρα. Η υπόθεση διαφθοράς που αποκαλύφτηκε στις 17 Δεκέμβρη φαίνεται ότι στάθηκε απλά η αφορμή για να βγουν στην επιφάνεια ανταγωνισμοί και διαφοροποιήσεις μεταξύ μερίδων του κεφαλαίου σε μια χώρα που αποτελεί σημαντική δύναμη στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα και βρίσκεται σε κρίσιμο γεωστρατηγικό σημείο.

Ο Τούρκος πρωθυπουργός Ρ. Τ. Ερντογάν επέλεξε να κρατήσει υψηλούς τόνους και, στο τηλεοπτικό του διάγγελμα για τη νέα χρονιά, κάλεσε τον τουρκικό λαό σε συσπείρωση γύρω του στον αγώνα εναντίον της «συνωμοσίας» στοιχείων υποστηριζόμενων από το εξωτερικό τα οποία έχουν στοχοθετήσει «το ψωμί στο τραπέζι σας, τα χρήματα στην τσέπη σας, τον ιδρώτα του προσώπου σας».

«Κύκλοι, που νιώθουν άβολα για τις επιτυχίες της Τουρκίας, την αναπτυσσόμενη οικονομία της, την ενεργό εξωτερική πολιτική της, τα παγκόσμιας κλίμακας σχέδιά της, έστησαν μια νέα παγίδα στην Τουρκία», υποστήριξε ο Ερντογάν. Επιπλέον, ισχυρίστηκε ότι η έρευνα αυτή έχει στόχο να αμαυρώσει την «εικόνα της αδελφοσύνης», αναφερόμενος στις «ειρηνευτικές διαδικασίες» που ξεκίνησαν με τους Κούρδους. Πρόσθεσε ότι θα εντείνει τις προσπάθειες ώστε μέχρι το 2023 να «ανεβάσει» την Τουρκία στις 10 ισχυρότερες οικονομίες του πλανήτη.

Την κλιμάκωση της ενδοαστικής αντιπαράθεσης φανερώνουν οι υψηλοί τόνοι που υιοθετούν πλέον δημόσια όλα τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου, μετά και από τον ανασχηματισμό που έκανε ο Ερντογάν, επιδιώκοντας - όπως φάνηκε - να εξασφαλίσει ευνοϊκότερες γι' αυτόν ισορροπίες μέσα στο κόμμα του. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και αρμόδιος για οικονομικά ζητήματα Αλί Μπαμπατζάν, μιλώντας στο δίκτυο CNBC, χαρακτήρισε τις έρευνες που συνεχίζονται «απόπειρα μίνι πραξικοπήματος από ομάδες στη δικαιοσύνη και στην αστυνομία», αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι τις τελευταίες μέρες ξένοι επενδυτές τράβηξαν 238 εκατ. δολάρια από τη χώρα.

Στο μεταξύ, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς παραιτήθηκε ένας ακόμα βουλευτής (ο ένατος) του AKP ο Χασάν Χαμί Γιλντιρίμ, καθώς επιβεβαιώνεται συνεχώς ότι η αντιπαράθεση επεκτείνεται και μέσα το ίδιο το AKP. Αλλωστε, «φουντώνουν» τα σενάρια και για την επόμενη μέρα στο AKP, ενόψει και των προεδρικών εκλογών του καλοκαιριού για τις οποίες πολλοί εκτιμούν ότι η υποψηφιότητα Ερντογάν δεν είναι σίγουρη. Σ' αυτό το πλαίσιο έσπευσαν πολλοί να ερμηνεύσουν και το πρωτοχρονιάτικο μήνυμα του Τούρκου πρόεδρου (και συνιδρυτή του AKP) Α. Γκιουλ, εμφανίζοντάς το ως πιο «ενωτικό».

Ρεπορτάζ αναφέρουν ότι παρέμβαση έκανε και ο πρόεδρος της Τούρκικης Ενωσης Επιχειρηματιών και Βιομηχάνων (TUSIAD) Μουχαρέμ Γιλμάζ, εκφράζοντας την προσδοκία για «βελτίωση της δημοκρατίας, η χώρα να πληροί τους διεθνείς κανόνες που διέπουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι αρχές να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την ανωτερότητα του νόμου και την ανεξαρτησία των δικαστών, παρά το γεγονός ότι φέτος είναι χρονιά εκλογών στη χώρα».

Να σημειωθεί ότι στις 31 Δεκέμβρη ο πρώην ηγέτης των Ενόπλων Δυνάμεων Ιλκέρ Μπασμπούγ (ένας από τους καταδικασμένους της υπόθεσης «Εργκένεγκον» για συνωμοσία κατά του κράτους) υπέβαλε αίτηση αποφυλάκισης, αξιοποιώντας τις καταγγελίες περί ύπαρξης «παρακράτους» (σ.σ. αναφέρονται στο «κίνημα» του ισλαμιστή και επιχειρηματία Φ. Γκιουλέν). Παρόμοιο αίτημα κατέθεσε και ο Τσετίν Ντογκάν (που είχε καταδικαστεί για συνωμοσία στο πλαίσιο της υπόθεσης «Βαριοπούλα»).

Επίσης τη Δευτέρα σημειώθηκαν διαμαρτυρίες στο μετρό της Ινσταμπούλ για το ξυλοδαρμό από φύλακες ενός 20χρονου που δεν είχε εισιτήριο. Το περιστατικό κινητοποίησε κάποιες δεκάδες ανθρώπων που πρόβαλλαν συνθήματα κατά της κρατικής βίας και της διαφθοράς και συμβολικά δεν ακύρωναν εισιτήρια.

Στο μεταξύ, σε χτεσινή συνέντευξη Τύπου ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας και Φυσικών Πόρων Τανέρ Γιλντίζ δήλωσε ότι τη νέα χρονιά θα ενισχυθούν οι έρευνες για ενεργειακούς πόρους (ενδεικτικά ανέφερε ότι δημιουργήθηκαν 137 νέοι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας). Ανέφερε ότι το 2013 δραστηριοποιήθηκαν στη χώρα 50 εταιρείες εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου, παράγοντας συνολικά 2,4 εκατ. τόνους.

Ο Γιλντίζ αναφέρθηκε ακόμα και στην παραγωγή βορίου, του οποίου η παραγωγή αυξήθηκε το 2013 σε 1,8 εκατομμύρια τόνους από 436.000 το 2002. Το βόριο είναι ορυκτό που βρίσκει εφαρμογές στην υαλουργία, στην παρασκευή απορρυπαντικών, εντομοκτόνων, αλλά και δομικών υλικών που χρησιμοποιούνται σε κλάδους όπως η αεροναυπηγική. Εκτιμάται ότι η Τουρκία συγκεντρώνει σήμερα το 73% των παγκόσμιων αποθεμάτων βορίου.

Τέλος, σημειώθηκε ότι η BOTAS («Turkey's Petroleum Pipeline Cooperation») θα αναλάβει το 2014 ένα διεθνές έργο, λεπτομέρειες του οποίου θα γίνουν σύντομα γνωστές.

Στο πλαίσιο της «κινητικότητας» που υπάρχει και γύρω από την επίλυση του Κυπριακού, ο Τούρκος αξιωματούχος είπε ότι το τουρκικό ερευνητικό πλοίο «Μπαρμπαρός» θα συνεχίσει τις έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο, υποστηρίζοντας ότι «δεν προτιμάμε τη διερεύνηση στη διαφιλονικούμενη μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων ζώνη. Ωστόσο αυτό απαιτεί αμοιβαία κατανόηση και ευγένεια». Οπως το πετρέλαιο που εξορύσσεται στο Ιράκ ανήκει σε όλο το Ιράκ, το ίδιο πρέπει να συμβεί και στην Κύπρο επισήμανε, συμπληρώνοντας ότι μέσα στο 2014 πρέπει να κατακτηθεί μια εποικοδομητική κατάσταση στο Κυπριακό. «Εισπράττουμε θετικά μηνύματα από την ελληνοκυπριακή και την ελληνική πλευρά», ισχυρίστηκε.