Εχετε πάει στη Ζάκυνθο; Ισως οι περισσότεροι από σας να έχουν επισκεφτεί το ονειρεμένο νησί, το νησί του Σολωμού, του Κάλβου, του Ξενόπουλου, του Ρώμα, του Καρέρ και πολλών άλλων μεγάλων ανδρών αλλά και γυναικών φυσικά. Το νησί της «καρέτα-καρέτα», με τους κατάφυτους λόφους, τις πλαγιές με τα ελαιόδεντρα, τους κάμπους με τα σταφιδάμπελα και τα εσπεριδοειδή, τις υπέροχες τιρκουάζ παραλίες με τη λευκή ψιλή άμμο και τις απότομες κοφτές ακτές. Εμείς δεν είχαμε μέχρι τώρα την τύχη να βρεθούμε σε αυτόν τον ελληνικό παράδεισο, δεν είχαμε την ευκαιρία να μας κάνουν ή έστω να ακούσουμε μια ζακυνθινή καντάδα, παρά μονάχα από το ραδιόφωνο. Ολο λέμε: Την άλλη βδομάδα θα είμαστε εκεί. Οι βδομάδες πέρασαν, τα χρόνια πέρασαν κι αυτά, μεσήλικες πια γίναμε και το «φιόρε του λεβάντε» το έχουμε φανταστεί, όμως, αλίμονο, δεν το έχουμε δει. Ντροπή δεν είναι;

Σύμφωνα με την παράδοση, το νησί οφείλει το όνομά του στον πρώτο οικιστή του Ζάκυνθο, ο οποίος έφτασε εκεί από την Αρκαδία, στα 1500 π.Χ. Στην εποχή των κλασικών χρόνων η Ζάκυνθος γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη και ίδρυσε αποικίες. Λόγω της στρατηγικής της θέσης έγινε αντικείμενο διενέξεων μέχρι να υποταχτεί στους Ρωμαίους το 191 π.Χ. και στη διάρκεια των Βυζαντινών Χρόνων δέχτηκε πολλές επιθέσεις από τους πειρατές και τους Νορμανδούς. Στα τέλη του 12ου αιώνα περιήλθε στη δικαιοδοσία του κόμη Ορσίνι και από τα μέσα του 15ου αιώνα στους Βενετούς. Σε όλη τη διάρκεια των χρόνων που ακολούθησαν το νησί συνέδεσε την τύχη του με τα άλλα νησιά και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Επανάσταση του 1821.

Μεγάλη παράδοση έχει η Ζάκυνθος στην καλή μουσική, στο θέατρο και γενικά σε όλες τις μορφές της τέχνης. Λαός καλλιεργημένος, ευγενικός, διαφορετικός, θα λέγαμε, από τους υπόλοιπους. Μπορεί να μην έχουμε ακόμη πάει εκεί (τονίζουμε το «ακόμη» όχι τυχαία), είχαμε όμως την τύχη στο διάβα τη ζωής μας να συναντήσουμε, να γνωρίσουμε, να συναναστραφούμε με πολλούς Ζακυνθινούς. Και να είμαστε πια σε θέση να τους ξεχωρίζουμε αμέσως. Οι Ζακυνθινοί, εκτός από μια έμφυτη ευγένεια, θα λέγαμε, στους τρόπους, έχουν φαντασία, χιούμορ, καλαισθησία, παιδεία και υψηλό πολιτιστικό επίπεδο. Σωστή, αληθινή ευγενική συμπεριφορά, που τη διατηρούν, ευτυχώς, μέχρι σήμερα. Σήμερα, η ηχορύπανση που μας βομβαρδίζει από τη στιγμή που θα ξυπνήσουμε μέχρι την ώρα που θα βασιλέψουμε, μας έχει καταστρέψει σταδιακά την αισθητική μας.

Η πρωτεύουσα, που είναι και το λιμάνι του νησιού, απλώνεται στους πρόποδες του λόφου που είχε χτιστεί η πρώτη ακρόπολη, η Ψωψίς, και αργότερα η οχυρωμένη πόλη των Τόκων (1357-1478). Ο παραλιακός δρόμος, η Στράτα Μαρίνα, με τα φαρδιά πεζοδρόμια, συγκεντρώνει τη ζωή της πόλης και προσφέρεται για περίπατο. Υπομονή, και θα κάνουμε και εμείς σύντομα εκεί τον περίπατό μας. Το υποσχόμαστε στον εαυτό μας.

Για να γνωρίσουμε έναν τόπο, που μόνο έχουμε φανταστεί, ο πιο σίγουρος τρόπος είναι να διαβάσουμε ό,τι έχει γραφτεί για κείνον. Φυσικά, κάτι τέτοιο δεν είναι πάντα εφικτό: Μεγάλη διάθεση αλλά λίγος ο χρόνος, ποτέ δε φτάνει. Διαλέγουμε όμως ένα απόσπασμα από τον πρόλογο του Διονύση Α. Ζήβα στο βιβλίο του Ιωάννη Μ. Δεμέτη «Της Θάλασσας: Ζακυνθινές πινελιές σε γαλάζιες θύμησες» και τον αντιγράφουμε. Γράφει ο συγγραφέας: «Φαίνεται πως η ερωτική σχέση που συνδέει τη Ζάκυνθο με τους Ζακυνθινούς, σχέση παλαιότατη και πολλαπλά ομολογημένη, ούτε όρια έχει ούτε ακολουθεί κατ' ανάγκην κάποιους συγκεκριμένους κανόνες ή τρόπους έκφρασης. Ετσι η ποίηση και η μουσική, η τέχνη, το θέατρο και η λογοτεχνία, η επιστήμη η ίδια, έχουν δώσει συχνά ευκαιρίες αμέτρητες για να εκφραστεί αυτή η σχέση καθώς και η ένταση και η πολυμορφία της. Κι άλλο τόσο αμέτρητα είναι τα "προϊόντα" που εικονογραφούν και ομορφαίνουν αυτόν τον ατέλειωτο έρωτα για τον τόπο που γεννηθήκαμε».

Θα μεταφερθούμε λοιπόν στη Ζάκυνθο, την αλλοτινή αλλά και την τωρινή, για να ζήσουμε μια μικρή ερωτική-θαλασσινή ιστορία. Πάμε;