Ικανοποιημένος για την πολιτική που ακολουθεί η ελληνική κυβέρνηση εμφανίστηκε ο, μέχρι το ερχόμενο καλοκαίρι, πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Αθήνα Νίκολας Μπερνς. Ο Αμερικανός διπλωμάτης αναφέρθηκε στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, την τρομοκρατία και το Κυπριακό, μιλώντας στην Αστόρια, σε πανομογενειακή συγκέντρωση που οργάνωσε η Ομοσπονδία Ελληνικών Σωματείων Μείζονος Νέας Υόρκης.

Αναφερόμενος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ο Αμερικανός πρέσβης υπογράμμισε ότι προχωρούν προς τη σωστή κατεύθυνση τα τελευταία δύο χρόνια, αφότου ο Γ. Παπανδρέου εγκαινίασε μαζί με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Ισμαήλ Τζεμ, την πολιτική της προσέγγισης μεταξύ των δύο χωρών. Πέρσι ο τουρισμός μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας διπλασιάστηκε και οι ελληνικές τράπεζες έκαναν επενδύσεις σε τουρκικές επιχειρήσεις και τουρκικές τράπεζες που ξεπέρασαν το ένα δισ. δολ., ενώ παράλληλα αυξήθηκαν οι εμπορικές συναλλαγές ανάμεσα στις δύο χώρες.

Βέβαια, ο Ν. Μπερνς δεν μπήκε στον κόπο να σημειώσει ότι η Αγκυρα εξακολουθεί να παραμένει αμετακίνητη στις πάγιες θέσεις της, αμφισβητώντας ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Αλλωστε, αφού δεν ενοχλεί την ελληνική κυβέρνηση και τον υπουργό Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου, γιατί να ενοχλεί τον Αμερικανό πρεσβευτή!

Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο Ν. Μπερνς έδωσε μια «ειδυλλιακή» εικόνα για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, λέγοντας ότι «επισκέφθηκα τη Θράκη τον περασμένο μήνα, πήγα επίσης στην Κομοτηνή και στην Αλεξανδρούπολη και σε άλλες πολλές περιοχές. Ολοι οι πολιτικοί σ' αυτά τα μέρη έχουν προχωρήσει στην ανταλλαγή προγραμμάτων με τους Τούρκους ομολόγους τους, επιχειρηματίες και ακαδημαϊκούς. Οι Τούρκοι και οι Ελληνες γνωρίζονται τώρα μεταξύ τους».

Δεν ξεχνώ, τόνισε, ότι υπάρχουν ακόμη προβλήματα. Αλλά έχω τη γνώμη ότι πρόκειται για μια πολύ καλή εξέλιξη. Δεν πιστεύω ότι ο ελληνικός λαός θα είχε να ωφεληθεί αν επικρατούσε ένα ψυχροπολεμικό κλίμα με την Τουρκία. Δεν υποστηρίζω ότι πρέπει να ξεχάσετε όλα τα προβλήματα που έχετε ή να σταματήσετε να αναφέρεστε σ' αυτά. Υποστηρίζω απλώς, συνέχισε, ότι ο καλύτερος τρόπος για την επίλυση αυτών των προβλημάτων είναι ν' αρχίσουν οι δύο χώρες να τα συζητούν μεταξύ τους.

Εχουν ήδη υπογραφεί, επισήμανε, δεκάδες συμφωνίες μεταξύ των κυβερνήσεων της Ελλάδας και της Τουρκίας, που έχουν επικυρωθεί από τα Κοινοβούλιά τους και αφορούν περιβαλλοντικά θέματα συνεργασίας, συνεργασίας για την πάταξη της τρομοκρατίας, συνεργασίας σε θέματα εμπορίου και επενδύσεων. Εκείνο που απομένει τώρα, τόνισε, είναι ότι δεν έχει επιτευχθεί ακόμη η επίλυση των μεγάλων ζητημάτων που εκκρεμούν μεταξύ των δύο χωρών, οι διαφορές για το Αιγαίο, τα κυριαρχικά δικαιώματα επί ορισμένων από τα νησιά κι άλλα θέματα. Αλλά ελπίζω ότι η συνεχιζόμενη βελτίωση των σχέσεων, θα βοηθήσει τις δύο χώρες να επιλύσουν όλα τα προβλήματα στο μέλλον. Πρόκειται για πραγματικά προβλήματα, που πρέπει όντως να επιλυθούν, κατέληξε.

Ο Ν. Μπερνς χαρακτήρισε σαν εξαιρετικά δυσχερές και πολύπλοκο το κυπριακό πρόβλημα. Σε σχετική ερώτηση απέφυγε να τοποθετηθεί κατά πόσο η αμερικανική κυβέρνηση υποστηρίζει την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, έστω κι αν δεν έχει λυθεί το πολιτικό πρόβλημα. «Οι ΗΠΑ, ο ίδιος ο Πρόεδρος Μπους και το επιτελείο του επιδεικνύουν προσωπικό ενδιαφέρον για το πρόβλημα» υπογράμμισε, διαβεβαιώνοντας ότι υποστηρίζουν την υπό την αιγίδα του ΟΗΕ συνέχιση των συνομιλιών μεταξύ του Προέδρου Κληρίδη και του Ντενκτάς για την εξεύρεση μιας συμβιβαστικής λύσης. Αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος, η βία δεν πρόκειται να φέρει την ειρήνη στο νησί, η λύση θα βρεθεί μόνο με τη διπλωματία και τις διαπραγματεύσεις, υπογράμμισε. Θέλω πάντως να ξέρετε, κατέληξε, ότι υποστηρίζουμε τις διαπραγματεύσεις, ότι επιθυμούμε ειλικρινά να επικρατήσει η ειρήνη, το δίκαιο και η ενότητα στην Κύπρο. Δεν επιθυμούμε τη συνέχιση του «στάτους κβο», γιατί αυτό αντιβαίνει στα αμερικανικά εθνικά συμφέροντα.

Μιλώντας για τη βελτίωση των σχέσεων Ελλάδας - ΗΠΑ, ο Αμερικανός πρέσβης υπογράμμισε ότι σημειώθηκε σημαντική πρόοδος στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών «από την εποχή του Ρόναλντ Ρίγκαν και του Ανδρέα Παπανδρέου». Πρόσθεσε ότι «οι αμερικανικές εταιρίες επιστρέφουν τώρα στην Ελλάδα» κι έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην οικονομική ανάπτυξη και τον ηγετικό ρόλο της χώρας μας στην περιοχή των Βαλκανίων.

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στα προβλήματα των ναρκωτικών και της τρομοκρατίας, τονίζοντας ότι «υπάρχει στενή συνεργασία μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας» για την καταπολέμησή τους. Εκανε ειδική αναφορά στην πρόοδο που παρατηρείται από μέρους των ελληνικών αρχών για την εξιχνίαση της «17 Νοέμβρη». Τόνισε ότι «ενώ στο παρελθόν το θέμα της πάταξης της τρομοκρατίας, αποτελούσε σημείο τριβής μεταξύ των δύο χωρών, έχει σημειωθεί τον τελευταίο καιρό σημαντική βελτίωση». Υπογράμμισε ότι η ελληνική κυβέρνηση συνεργάζεται στενά με τις ΗΠΑ για τη λήψη αποτελεσματικών μέτρων κατά της τρομοκρατίας κι έφερε σαν απόδειξη της προόδου τα αναφερόμενα στην πρόσφατη έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.