Την Παρασκευή 18 Μάη οι υπουργοί Παιδείας των Ευρωπαϊκών χωρών, συγκεντρώθηκαν στην Πράγα μαζί με εκπροσώπους Πανεπιστημίων και εμπειρογνώμονες και συζήτησαν για την αλλαγή του εκπαιδευτικού τοπίου στην ανώτατη εκπαίδευση στην Ευρώπη με την εφαρμογή ενιαίων πολιτικών. Αντικείμενο της συνάντησης είναι η πορεία εφαρμογής των (κατά τ' άλλα μη δεσμευτικών...) όρων της Μπολόνια και να προχωρήσουν ένα βήμα παραπέρα στην εκπλήρωση των επιταγών του πολυεθνικού κεφαλαίου για την ανώτατη εκπαίδευση.

Από την υπογραφή της διακήρυξης της Μπολόνια μέχρι τη σύνοδο της Πράγας, οι ευρωπαϊκές χώρες είχαν δεσμευτεί να αναλάβουν πρωτοβουλίες σε εθνικό και διακρατικό επίπεδο για την επεξεργασία της διακήρυξης, ώστε να φτάσουν στην Πράγα με συγκεκριμένες προτάσεις για την καλύτερη εφαρμογή των όρων της Μπολόνια. Οπως δηλώνεται στα κείμενα εργασίας τα οποία συνοδεύουν την επεξεργασία της διακήρυξης, από τη σύνοδο της Πράγας δεν αναμένεται μια νέα διακήρυξη αλλά η λήψη αποφάσεων για να προχωρήσει η δημιουργία του λεγόμενου ενιαίου ευρωπαϊκού εκπαιδευτικού χώρου σε ένα άλλο στάδιο.

Οι κατευθυντήριες γραμμές για τη δημιουργία του ενιαίου Ευρωπαϊκού χώρου, στο πλαίσιο της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης, καθώς κανένας δεν κρύβει ότι στόχος είναι η στενότερη πια σύνδεση της ανώτατης εκπαίδευσης με τις ανάγκες της αγοράς, είχαν χαραχτεί τρία χρόνια πριν, όταν υπογράφτηκε η διακήρυξη της Σορβόννης. Η διακήρυξη για «τον εναρμονισμό της δομής του Ευρωπαϊκού Συστήματος Ανώτατης Εκπαίδευσης» υπογράφτηκε στις 25 Μάη 1998 στη Σορβόννη από τους υπουργούς Παιδείας της Γαλλίας, Γερμανίας, Ιταλίας και Μεγ. Βρετανίας, χώρες, οι οποίες έχουν μακρά παράδοση στην «εισαγωγή» εκατοντάδων χιλιάδων φοιτητών από όλο τον κόσμο κάθε χρόνο και που φροντίζουν να διατηρήσουν οι ίδιες το επίπεδο σπουδών τους. Αυτές ήταν που πρωτοπαρουσίασαν την ιδέα ενός ενιαίου ευρωπαϊκού εκπαιδευτικού χώρου. «Προχωράμε σε μια εποχή μεγάλων αλλαγών στις συνθήκες εκπαίδευσης και απασχόλησης, σε μία διαφοροποίηση των κύκλων επαγγελματικής καριέρας, με την εκπαίδευση και την κατάρτιση διά βίου να γίνονται ξεκάθαρα υποχρέωση», ομολογείται εισαγωγικά στη διακήρυξη. Ανάμεσα στα όσα προβλέπει, είναι η δημιουργία ενός συστήματος δύο κύκλων σπουδών, προπτυχιακό και μεταπτυχιακό, που θα αναγνωρίζονται διεθνώς μέσα από ένα σύστημα πιστωτικών μονάδων και εξαμήνων. Και στο προπτυχιακό και στο μεταπτυχιακό επίπεδο, οι φοιτητές θα πρέπει, σύμφωνα με τη διακήρυξη, να ενθαρρύνονται να σπουδάζουν τουλάχιστον ένα εξάμηνο έξω από τη χώρα τους ενώ αντίστοιχα προβλέπονται και για το προσωπικό των Πανεπιστημίων.

Σταθμός στην επεξεργασία της διακήρυξης της Μπολόνια στο δρόμο προς την Πράγα, αποτελεί η συνάντηση των ευρωπαϊκών συστημάτων ανώτατης εκπαίδευσης που συνήλθε στη Σαλαμάνκα στις 29 και 30 Μάρτη του 2001 και επιχειρεί να κάνει τα συμπεράσματά της σημείο αναφοράς στη Σύνοδο της Πράγας. Αλλωστε, αρχικός στόχος της ήταν η κινητοποίηση των ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης να παίξουν ρόλο στη διαδικασία υλοποίησης της Μπολόνια. Οι ομάδες εργασίας που δούλεψαν σε αυτή τη συνάντηση η οποία όπως δηλώνουν οι ίδιοι οι διοργανωτές είχε πολιτικό στόχο, κατέληξαν σε 10 βασικές θέσεις, οι οποίες έρχονται να υποστηρίξουν το πνεύμα της Μπολόνια. Ανάμεσα στα συμπεράσματα που οι διοικήσεις των Πανεπιστημίων της Ευρώπης ζητούν να ληφθούν υπόψη στην Πράγα είναι η αυτονομία των πανεπιστημίων όχι μόνο στο σχεδιασμό των στόχων, των προγραμμάτων σπουδών, τη διαχείριση των ανθρώπινων πόρων, αλλά και αυτονομία στον εντοπισμό οικονομικών πόρων και την επιλογή εταίρων σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο στην έρευνα και τη διδασκαλία. Επίσης, η συνάντηση της Σαλαμάνκα ζητά ελαστικότητα των προγραμμάτων σπουδών και ανάπτυξη των ατομικών δεξιοτήτων των φοιτητών τους με στόχο την απασχολησιμότητά τους, κινητικότητα στον Ενιαίο Ευρωπαϊκό χώρο, καθιέρωση των κύκλων σπουδών και των πιστωτικών μονάδων όχι μόνο στην εκπαίδευση, αλλά και στην αγορά εργασίας, διασφάλιση και πιστοποίηση της ποιότητας μέσα από μία αξιολόγηση που θα προάγει κατ' αρχάς τον ανταγωνισμό και κινητικότητα φοιτητών και προσωπικού.