«Τροχιοδεικτικές βολές» για τις νομοθετικές παρεμβάσεις που υπολείπονται, προκειμένου οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες να «πατήσουν» γερά το πόδι στο σύστημα της «κοινωνικής ασφάλισης», «ρίχνει» η μελέτη που παρουσίασαν στις 21 Μάη ο ΙΟΒΕ (ίδρυμα ερευνών του ΣΕΒ) και η «Βοston Consulting Group», σε εκδήλωση των επτά μεγαλύτερων Επιμελητηρίων (Ελληνοαμερικανικού, Ελληνογερμανικού, Ελληνοβρετανικού, Ελληνογαλλικού, Ελληνοϊταλικού, Ελληνο-Ολλανδικού και Ελληνοσουηδικού).

Η μελέτη εντοπίζει πέντε άξονες, πάνω στους οποίους χρειάζεται να παρέμβει το κράτος, προκειμένου να ενισχυθεί ο ρόλος των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης. Πρόκειται για το δεύτερο «πυλώνα» του συστήματος Ασφάλισης που προωθεί η ΕΕ και οι κυβερνήσεις στα κράτη - μέλη. Οι άλλοι δύο είναι ο κρατικός πυλώνας, που θα παρέχει συντάξεις - επιδόματα και η αμιγώς ιδιωτική ασφάλιση (τρίτος πυλώνας), που λειτουργεί με όρους ανταποδοτικότητας. Με τους ίδιους όρους λειτουργούν και τα επαγγελματικά ταμεία, που επί της ουσίας έρχονται να αντικαταστήσουν τη σημερινή επικουρική ασφάλιση.

Με αυτόν το στόχο, η κυβέρνηση οδηγεί συνειδητά σε οικονομική ασφυξία τα επικουρικά ταμεία, με τελευταίο παράδειγμα την Κοινή Υπουργική Απόφαση που εκδόθηκε την περασμένη βδομάδα, κατ' εφαρμογή του ν. 4254/2014. Ο νόμος αυτός, που συμπεριλήφθηκε στο πρόσφατο πολυνομοσχέδιο, καταργεί πάνω από 50 «κοινωνικούς πόρους» για 22 επικουρικά ταμεία, κλάδους και ταμεία εφάπαξ, χωρίς οι πόροι αυτοί να αντικαθίστανται από εργοδοτική εισφορά.

Με την εφαρμογή αυτής της διάταξης, τα Ταμεία θα έχουν απώλειες που ξεπερνούν τα 300 εκατομμύρια ευρώ σε ετήσια βάση, γεγονός που προετοιμάζει το έδαφος για νέες περικοπές σε συντάξεις, εφάπαξ και παροχές, σε βάρος των ασφαλισμένων, αφού πλέον δε θα μπορούν ν' αντεπεξέλθουν οικονομικά, καθώς δεν προβλέπεται η χρηματοδότησή τους από το κράτος ή τους εργοδότες.

Στη μελέτη που συνέταξαν, ο ΙΟΒΕ και η «Βοston Consulting Group» προτείνουν, μεταξύ άλλων, την ενίσχυση του δεύτερου και του τρίτου πυλώνα του ασφαλιστικού συστήματος. Επί της ουσίας, απαιτούν να έχουν εξασφαλισμένη πελατεία και κέρδη, χωρίς όμως να εγγυώνται την καταβολή και το ύψος των συντάξεων. Ειδικότερα, για την προώθηση του δεύτερου πυλώνα της Ασφάλισης, προτείνουν τη διευκόλυνση της ίδρυσης Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ, θεσμοθετήθηκαν με το Ν. 3029/2002), μέσω:

• Μείωσης του ελάχιστου απαιτούμενου αριθμού εργαζομένων ανά επιχείρηση για την ίδρυση ΤΕΑ, καθώς ο ισχύων νόμος εμποδίζει τη δημιουργία τους σε πολύ μικρές και μικρές εταιρείες.
• Παροχής φορολογικών κινήτρων στους εργοδότες για την ίδρυση ΤΕΑ.
• Απλοποίησης των υφιστάμενων γραφειοκρατικών διαδικασιών για τη δημιουργία τους.
• Νομοθέτησης ειδικού θεσμικού πλαισίου.
• Διερεύνησης του ενδεχομένου εξασφάλισης κρατικής συμμετοχής στα ΤΕΑ, με την επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών, ιδίως στα χαμηλά εισοδήματα, όπως γίνεται σε άλλες αγορές, με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα αυτά της Γερμανίας ή της Τσεχίας.

Επίσης, ΙΟΒΕ και «Boston Consulting Group» προτείνουν η υφιστάμενη επικουρική ασφάλιση να μπορεί να μετασχηματιστεί σε επαγγελματική, με «ανοικτές επιλογές» ως προς το βαθμό της υποχρεωτικότητας στη συμμετοχή. Ο τρίτος πυλώνας Ασφάλισης (ιδιωτικός) θεωρούν σκόπιμο να παραμείνει «προαιρετικός», ωστόσο χαρακτηρίζουν αναγκαίο να διασαφηνιστεί ο θεσμικός ρόλος των ασφαλιστικών εταιρειών, οι οποίες θα πρέπει να έχουν πλήρη ελευθερία συμμετοχής στα σχήματα του δεύτερου πυλώνα.

Θυμίζουμε ότι στις αρχές του Μάη, η Ενωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος (ΕΑΕΕ), στην ετήσια έκθεσή της, εστίαζε κι αυτή το ενδιαφέρον της στο λεγόμενο «δεύτερο πυλώνα», ζητώντας από την κυβέρνηση να προχωρήσει στις κατάλληλες νομοθετικές παρεμβάσεις.

Σύμφωνα με την έκθεση, «το βασικότερο θέμα που απασχόλησε τον κλάδο Ζωής εντός του 2013 ήταν η ειδική πρόβλεψη εντός του "Μνημονίου ΙΙ", σύμφωνα με την οποία θα έπρεπε να εξετασθεί από την ΤτΕ μέχρι το Μάρτιο του 2013 η δυνατότητα των ασφαλιστικών επιχειρήσεων να διαδραματίσουν ευρύτερο ρόλο στο Συνταξιοδοτικό Σύστημα. Σύμφωνα, με τις απαιτήσεις του εν λόγω εδαφίου του "Μνημονίου ΙΙ", θα πρέπει σε διάστημα 15 μηνών από τον Μάρτιο του 2013, ήτοι μέχρι τον Ιούνιο του 2014, να προετοιμαστεί και ολοκληρωθεί το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο για τη δημιουργία Δεύτερου Πυλώνα συμπληρωματικών συντάξεων».

Ανεξάρτητα από τη μορφή που θα πάρει η εμπλοκή των ασφαλιστικών εταιρειών στη δημόσια Κοινωνική Ασφάλιση, το σίγουρο είναι ότι πλέον έχουν ανοίξει διάπλατα οι πόρτες προς αυτήν την κατεύθυνση.

Χαρακτηριστική γι' αυτό είναι η τοποθέτηση που έκανε ο διοικητής του ΙΚΑ Ρ. Σπυρόπουλος τον περασμένο Νοέμβρη σε ημερίδα του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, με θέμα τη «Συνεργασία Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα για την προαγωγή της απασχόλησης και της Ασφάλισης». Ο Ρ. Σπυρόπουλος είχε ζητήσει τον εκσυγχρονισμό του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου για τα Επαγγελματικά Ταμεία και μάλιστα «με φορολογικά κίνητρα που θα ευνοούν την ίδρυσή τους».

Ειδικότερα, στη θέση των διάσπαρτων μικρών επαγγελματικών ταμείων ανά κλάδο, ακόμα και επιχείρηση, που προέβλεπε ο νόμος 3029/2002, τα οποία δεν ευδοκίμησαν, ο Ρ. Σπυρόπουλος πρότεινε την ίδρυση ενός Εθνικού Επαγγελματικού Ταμείου, που μπορεί να θεσμοθετηθεί και μέσα από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας και θα καλύπτει το μισό περίπου εκατομμύριο μισθωτών, οι οποίοι αμείβονται με βάση την ΕΓΣΣΕ. Στην ίδια ημερίδα, υπέρ της συνεργασίας ιδιωτικού και δημόσιου στον τομέα της Ασφάλισης, είχε ταχθεί και ο σημερινός υπουργός Εργασίας.

Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση προχωρά ήδη στη μείωση των επικουρικών συντάξεων, αλλά και της κύριας σύνταξης, αλλάζοντας προς το χειρότερο τον τρόπο υπολογισμού της. Επίσης, η κυβέρνηση μειώνει παραπέρα κάθε χρόνο την κρατική χρηματοδότηση προς την Κοινωνική Ασφάλιση και με τον τρόπο αυτό δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε οι ιδιωτικές εταιρείες να αναδειχτούν σε κυρίαρχους παίχτες στο νέο σύστημα της Ασφάλισης, όπου ο ασφαλισμένος θα ξέρει μόνο πόσα θα πληρώνει, αλλά δεν θα ξέρει αν θα πάρει σύνταξη, ούτε και το ύψος της.

Ενδεικτικά, από 12,6 δισ. ευρώ το 2013, η κρατική χρηματοδότηση προς τα Ταμεία μειώθηκε στα 10,5 δισ. για φέτος και στα 9,7 δισ. ευρώ το 2015 και το 2016. Συνολικά, η μείωση της κρατικής χρηματοδότησης την τριετία 2014 - 2016 θα ανέλθει στα 3,7 δισ. ευρώ!