Το πρωτότυπο βιβλίο του σκακιστή και παράγοντα Παναγή Α. Σκλαβούνου φιλοξενούμε σήμερα μέσα από το οποίο παρουσιάζονται οι μικρές ή μεγάλες ιστορίες Ελλήνων του 19ου αιώνα που ασχολήθηκαν με το σκάκι. Μεταξύ αυτών και κάποιοι γνωστοί διανοούμενοι. Ορισμένοι φιλοδόξησαν να αφήσουν το σημάδι τους στη διασκακιστική κοινότητα. Στη ζωή άλλων άφησε το σκάκι το δικό του σημάδι. Οπως στη ζωή του Λορέντζου Μαβίλη που αποφάσισε να ζήσει με αυστηρή συνέπεια προς τις αρχές και την εκπαίδευσή του.

Το σκάκι, που γεννήθηκε στην Ανατολή, φορτωμένο με θρύλους και προλήψεις, στη Δύση έχει γίνει πια σύμβολο επιδεξιότητας, σύνεσης και εξυπνάδας. Μια καθαρά πνευματική πρόκληση, ανεξάρτητη από την έλλειψη παράδοσης και υποδομών.

Στο διάγραμμα αυτού του κειμένου, η σύνθεση του C. Gilberg (1882) είναι αφιερωμένη στο μουσικοσυνθέτη της Επτανησιακής Σχολής Ιωσήφ Λιμπεράλη και έχει δύο λύσεις: Ματ σε (2) δύο αν παίζουν τα λευκά και ματ σε (2) αν παίζουν τα μαύρα. (Οι απαντήσεις στον επόμενο «Ρ»).

Στην Αθήνα το 1870 παιζόταν σκάκι σε 3 καφενεία: Στο «Αγωνιστών», που ήταν όλοι φουστανελοφόροι, στο «Ωραία Ελλάς», που υπερτερούσαν οι παντελονάδες και στο «Κοραής», όπου μεταξύ άλλων έπαιζαν και οι Γρηγόρης Ξενόπουλος και Παύλος Νιρβάνας. Και μια νίκη - μινιατούρα - του ποιητή Λορέντζου Μαβίλη επί του Γερμανού Schzoeter (Βαυαρία 7.8.1890) 1. ζ4 ε6 2. ε3 δ5 3. Ιζ3 Ιζ6 4. β3 β6 5. Αβ2 Αβ7 6. Αε2 Αε7 7. 0-0 Ιβδ7 8. Βε1 γ5 9. Ιγ3 0-0 10. Ιδ1 Ιε8 11. Βη3 Αζ6 12. Ιε5 Ιδ6 13. Βθ3 Ιζ5 14. Αδ3 Ιθ6 15. Ιζ2 Αε5 16. Ιε5 Βη5 17. Παε1 Ιε5 18. Αε5 Βε5 19. Ιη4 Βη5 20. Πζ4 ε5 21. Ιθ6+ και 1-0.