Τη συρρίκνωση του συγκοινωνιακού έργου, τη μείωση προσωπικού και μισθών, την παραπέρα εντατικοποίηση της δουλειάς, στοιχεία που συνυπάρχουν με την επιβάρυνση της λαϊκής οικογένειας, μέσω της αύξησης της τιμής των εισιτηρίων και την απογείωση της ταλαιπωρίας, είχε αναδείξει πρόσφατα και ο «Ριζοσπάστης» σε εκτενές ρεπορτάζ για την κατάσταση που επικρατεί στις αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας (μπλε λεωφορεία, τρόλεϊ, ηλεκτρικός, μετρό και τραμ).

Οι αστικές συγκοινωνίες λειτουργούν με καθαρά ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και όχι βέβαια για την εξυπηρέτηση των πραγματικών αναγκών των εργαζομένων και του λαού. Χαρακτηριστικός είναι ο νόμος 3920/2011, με τον οποίο δημιουργήθηκαν οι ανώνυμες εταιρείες «Οδικές Συγκοινωνίες» (ΟΣΥ) και «Σταθερές Συγκοινωνίες» (ΣΤΑΣΥ), που ανήκουν στον Ομιλο ΟΑΣΑ (Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών). Η ΟΣΥ αποτελεί προϊόν της συγχώνευσης ΕΘΕΛ (μπλε λεωφορεία) και ΗΛΠΑΠ (τρόλεϊ) και η ΣΤΑΣΥ της συγχώνευσης ΑΜΕΛ (μετρό), ΗΣΑΠ (ηλεκτρικός) και ΤΡΑΜ.

Σύμφωνα με το νόμο, οι νέες εταιρείες, που «συντονίζονται και ελέγχονται από τον ΟΑΣΑ», «αποτελούν Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου που υπηρετούν σκοπούς κοινής ωφέλειας, λειτουργούν με βάση τους κανόνες ιδιωτικής οικονομίας» (άρθρο 4). Με άλλα λόγια, λειτουργούν με βάση το κέρδος, στη λογική του κόστους - οφέλους για τον ιδιοκτήτη, ο οποίος, στην προκειμένη περίπτωση είναι το κράτος.

Για τους εργαζόμενους στις αστικές συγκοινωνίες, ο στόχος της μείωσης του λεγόμενου «λειτουργικού κόστους» από τη διοίκηση και το κράτος μεταφράζεται σε μείωση προσωπικού, μέσω συνταξιοδοτήσεων και μετακινήσεων, και σε μείωση των μισθών, που φθάνει στο 45% μετά το 2009. Συγκεκριμένα, το 2011 ο κατώτατος μισθός ήταν 751 ευρώ και σήμερα είναι 586 ευρώ για τους εργαζόμενους άνω των 25 ετών (μείωση 22%) και 510 ευρώ για τους εργαζόμενους έως 25 ετών (μείωση 32%)!

Με βάση τα στοιχεία του ΟΑΣΑ, το προσωπικό στο σύνολο του Οργανισμού (λεωφορεία, τρόλεϊ, ηλεκτρικός, μετρό και τραμ) το 2009 ήταν 11.857 εργαζόμενοι και το 2014 μόλις που έφθανε τους 7.949 εργαζόμενους. Δηλαδή, την περίοδο 2009 - 2014, μέσα σε πέντε χρόνια, το προσωπικό μειώθηκε κατά 33%! Αντίστοιχα, μειώθηκε η αναλογία τεχνιτών/οχημάτων, με αποτέλεσμα την ελλειπή συντήρηση αυτών που κυκλοφορούν.

Η μείωση του προσωπικού οδήγησε και στη μείωση του έργου, αυξάνοντας την ταλαιπωρία για τους επιβάτες. Ενδεικτικά, κατά την περίοδο 2009 - 2014, τα λεωφορεία που κυκλοφορούν και οι βάρδιες που γίνονται καθημερινά μειώθηκαν κατά 33% και 29%, αντίστοιχα. Δηλαδή, κυκλοφορούν λιγότερα λεωφορεία σε λιγότερο χρόνο. Επίσης, τα τρόλεϊ που κυκλοφορούν και οι βάρδιες που γίνονται καθημερινά, μειώθηκαν κατά 33% και 40%, αντίστοιχα. Το δίκτυο στα λεωφορεία μειώθηκε κατά 8% (500 χιλιόμετρα) και στα τρόλεϊ κατά 9% (36 χιλιόμετρα). Τέλος, στα λεωφορεία και τα τρόλεϊ αθροιστικά, το παραγόμενο έργο (οχηματοχιλιόμετρα) μειώθηκε κατά 25%.

Η λειτουργία των αστικών συγκοινωνιών με γνώμονα το κέρδος ευθύνεται και για την αύξηση της τιμής των εισιτηρίων. Ενδεικτικά, το 2008 καθιερώθηκε το ενιαίο εισιτήριο, το οποίο κόστιζε 0,80 ευρώ. Το 2016 το εισιτήριο έχει ανέλθει στα 1,4 ευρώ, αύξηση 75%! Στόχος του κράτους είναι οι αστικές συγκοινωνίες να χρηματοδοτούνται εξολοκλήρου από δικά τους έσοδα και αυτό εκφράζεται στην τιμολογιακή πολιτική του ΟΑΣΑ. Την ίδια ώρα, η κρατική χρηματοδότηση μειώνεται συνεχώς. Για παράδειγμα, το 2009 έφθανε σχεδόν τα 200 εκατομμύρια και το 2014 μειώθηκε κατά 50%, μόλις στα 100 εκατομμύρια...