Η περιοχή της Κασπίας αποτελεί το μαγνήτη για το παγκόσμιο πετρελαϊκό κύκλωμα, εξαιτίας των τεράστιων αποθεμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου, που έχουν ήδη διαπιστωθεί εκεί, αλλά και αυτών που εικάζεται ότι υπάρχουν. Η απαρχή της εκμετάλλευσης αυτού του τεράστιου πλούτου έχει προκαλέσει, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης, εντονότατο ανταγωνισμό, τόσο μεταξύ των κολοσσιαίων εταιριών πετρελαίου που μάχονται για την εξασφάλιση συμβολαίων, όσο και μεταξύ των κρατών που ανταγωνίζονται για να καθορίσουν τους δρόμους μεταφοράς του μαύρου χρυσού προς τις διεθνείς αγορές.

Το Αζερμπαϊτζάν, το Ιράν, το Καζαχστάν, η Ρωσία, το Τουρκμενιστάν και το Ουζμπεκιστάν, αποτελούν της χώρες που σχηματίζουν το περίγραμμα της λεκάνης της Κασπίας θάλασσας. Αυτές οι χώρες είναι, ήδη, μεγάλοι παραγωγοί στον τομέα της ενέργειας. Μια παραγωγή, που ολοένα προσελκύει τεράστιες ξένες επενδύσεις, που στόχο έχουν το αναμενόμενο τεράστιο κέρδος, εξαιτίας των ολοένα και αυξανόμενων αναγκών της παγκόσμιας αγοράς πετρελαίου. Στην Κασπία θάλασσα υπάρχουν έξι ξεχωριστά κοιτάσματα υδρογονανθράκων και πρέπει να σημειωθεί ότι δεν έχει αρχίσει η εκμετάλλευση για τα περισσότερα από τα αποθέματα της Κασπίας σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Πολλές περιοχές, μάλιστα, δεν έχουν ακόμη ερευνηθεί για να διαπιστωθεί η ύπαρξη ή όχι υδρογονανθράκων.

Τα περισσότερα από τα διαπιστωμένα αποθέματα του Αζερμπαϊτζάν, καθώς και το 40% των αποθεμάτων του Καζαχστάν και του Τουρκμενιστάν βρίσκονται μέσα στη θάλασσα, γεγονός που πολλαπλασιάζει το κόστος της εξόρυξης. Ομως, τα αποθέματα είναι τεράστια. Τα αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου υπολογίζονται ανάμεσα σε 20 και 35 δισεκατομμύρια βαρέλια. Το μέγεθος αυτό θα πρέπει να συγκριθεί με τα 22 δισ. βαρέλια των αποθεμάτων των ΗΠΑ και των 17 δισ. βαρελιών των αποθεμάτων της Βόρειας θάλασσας. Τα αποθέματα της Κασπίας σε φυσικό αέριο είναι περισσότερο εντυπωσιακά. Μάλιστα, το Καζαχστάν, το Τουρκμενιστάν και το Ουζμπεκιστάν συγκαταλέγονται μέσα στην πρώτη εικοσάδα των παραγωγών φυσικού αερίου. Τα συνολικά αποθέματα της Κασπίας υπολογίζονται ανάμεσα σε 236 έως 337 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια (tcf). Τα αποθέματα της βόρειας Αμερικής, αξίζει να σημειωθεί, φτάνουν τα 300 τρισ. κυβικά πόδια.

Αυτό όμως που σαγηνεύει, ακόμη περισσότερο από τον αποδεδειγμένο πλούτο, τους σύγχρονους χρυσοθήρες, είναι οι εκτιμήσεις για ενδεχόμενη ύπαρξη 235 δισ. βαρελιών επιπλέον. Ανάλογες εκτιμήσεις δημιουργούν προσδοκίες και για 328 tcf φυσικού αερίου.

Ολος αυτός ο πλούτος βρίσκεται σε χώρες απομονωμένες και μακριά από τις αγορές. Ετσι, λοιπόν, η απόσταση αυτών των χωρών από τις αγορές και οι ελλείψεις τους σε υποδομές για τη μεταφορά του πετρελαίου και του αερίου έχουν προσελκύσει στην περιοχή τις κατέχουσες την τεχνογνωσία, αλλά και το μονοπώλιο, μεγάλες εταιρίες πετρελαίου.

Η μεταφορά, ωστόσο, του πετρελαίου στις αγορές της Δύσης ή της Ανατολής δε γίνεται μόνο με οικονομικά κριτήρια. Ο σχεδιασμός των δρόμων που θα ακολουθήσουν οι πετρελαιαγωγοί γίνεται πάνω απ' όλα με πολιτικά κριτήρια. Ετσι, λοιπόν, στην προσπάθεια να εκμηδενιστεί η επιρροή της Ρωσίας στην περιοχή, αναζητούνται εναλλακτικοί δρόμοι, που θα παρακάμψουν το υπάρχον ρωσικό σύστημα μεταφοράς. Ανάλογη παράκαμψη επιβάλλουν τα αμερικανικά συμφέροντα και για το δίκτυο μεταφοράς του Ιράν. Αυτού του είδους οι πολιτικές ανάγκες έχουν ανοίξει τη συζήτηση για την κατασκευή των μεγαλύτερων στην ιστορία πετρελαιαγωγών για τη μεταφορά του μαύρου χρυσού στην Κίνα και την Ευρώπη, σηματοδοτώντας την έναρξη ενός οικονομικο-πολιτικού παιχνιδιού δίχως προηγούμενο.