«Το μελάνι της σουπιάς» | ΑΠΟ ΜΕΡΑ ΣΕ ΜΕΡΑ

ΑΠΟ ΜΕΡΑ ΣΕ ΜΕΡΑ

«Το μελάνι της σουπιάς»

Επαναστάτης» χωρίς ούτε να το θέλει, ούτε να το ξέρει. Το ήθελαν όμως και το ήξεραν εκείνες οι πολιτικές ηγεσίες που στόχο ζωής τους έχουν κάνει άλλο να είναι και άλλο να φαίνονται. Πού αλλού θα μπορούσαν να βρουν, για παράδειγμα, σύνθημα - σύμβολο - στόχο σαν το «φόρο Τόμπιν» να το πετάξουν όπως το μελάνι της σουπιάς στο λαϊκό κίνημα; Πού θα μπορούσαν να βρουν άλλη περίπτωση που να συνδυάζει την αυταπάτη ότι νοιάζεται για την παγκόσμια φτώχεια και την ίδια ώρα να νοιάζεται μόνο για τη σωτηρία του εκμεταλλευτικού συστήματος;

Ομως, έστω και με καθυστέρηση ο ίδιος ο Τζ. Τόμπιν για δικούς του λόγους βγαίνει και τους αποκαλύπτει. Στο χτεσινό «Ριζοσπάστη» αναδημοσιεύονται αποσπάσματα συνέντευξής του στο «Σπίγκελ», όπου ούτε λίγο ούτε πολύ ο άνθρωπος καταγγέλλει ότι όσοι τον επευφημούν «το κάνουν για τους λάθος λόγους. Καταχρώνται το όνομά μου... δεν έχω το παραμικρό κοινό με τους αντιπάλους της παγκοσμιοποίησης. Είμαι οικονομολόγος και όπως οι περισσότεροι οικονομολόγοι είμαι υποστηρικτής του ελεύθερου εμπορίου. Υποστηρίζω το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Παγκόσμια Τράπεζα, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου -όλα αυτά στα οποία επιτίθενται».

Επίσης, ο ίδιος ο Τζ. Τόμπιν θεωρεί ανεφάρμοστη την παλιά ιδέα του για το «φόρο Τόμπιν» και αντί αυτού προτείνει «ενίσχυση και διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του ΔΝΤ, της ΠΤ, και του ΠΟΕ...».

Αυτά και μόνο αρκούν, για να βγει αβίαστα το συμπέρασμα πως ενώ ο ίδιος έχει κάνει τις επιλογές του και υπερασπίζεται τον κόσμο του κεφαλαίου κάποιοι άλλοι χρησιμοποιούν το όνομά του, για να βάλουν «δυο καρπούζια σε μια μασχάλη...». Επειδή αυτό φυσικά δεν είναι δυνατόν να γίνει αβίαστα βγαίνει το συμπέρασμα πως στόχος και αυτών είναι το ένα και μοναδικό «καρπούζι» εκείνο του μεγάλου κεφαλαίου. Τα άλλα όλα είναι «η στολή παραλλαγής».

Είναι σαν το άλλο σύντομο ανέκδοτο που πετάνε οι ίδιοι κύκλοι για «τον άνθρωπο πάνω από τα κέρδη». Λες και είναι δυνατόν να νοιάζεσαι για τον άνθρωπο και να υπάρχουν και τα καπιταλιστικά κέρδη. Ομως, πώς είναι δυνατόν να σωθούν ή και να αυξηθούν τα κέρδη και να είναι και οι άνθρωποι ευχαριστημένοι; Μόνο με τις αυταπάτες τέτοιων συνθημάτων που πρέπει να τα διαβάζεις ανάποδα, για να βγάζεις το «κρυπτογραφημένο μήνυμα». Ευτυχώς με τόσα χρόνια σοσιαλδημοκρατικής θεωρίας υπάρχει και η σχετική πλέον πείρα στο γνήσιο λαϊκό κίνημα για το «ανάποδο διάβασμα».

Η υπόθεση με τον Τζ. Τόμπιν και την αποκαλυπτική συνέντευξή του είναι ιδιαίτερα διδακτική για το πώς χρησιμοποιούν οι σοσιαλδημοκράτες και οι παραφυάδες τους και άλλους θεωρητικούς ή και ιστορικούς βραχυπρόθεσμους σωτήρες του καπιταλισμού. Για παράδειγμα, όλο και συχνότερα με αφορμή και την ύφεση, όταν στριμώχνονται θυμούνται να ψελλίζουν το όνομα του Κέινς του θεωρητικού του Κρατικού Μονοπωλιακού Καπιταλισμού (ΚΜΚ) και εμπνευστή του ΔΝΤ.

Αν και αυτός ζούσε με τον κυνισμό που τον διέκρινε και με τον μόνιμο ειλικρινή «καημό του» να σώσει το εκμεταλλευτικό σύστημα θα έλεγε στους σημερινούς σοσιαλδημοκράτες και «αριστερίζοντες» πολιτικολογούντες πως η «συνταγή δεν πιάνει πια γιατί έχουν αλλάξει τα υλικά...».

Παύλος Αλέπης