Σε κάθε περίπτωση, το επικείμενο δημοψήφισμα δεν στοχεύει σε ανεξαρτησία την επόμενη μέρα αλλά σε πολυεπίπεδη διαπραγμάτευση σε βάθος χρόνου, ώστε να προκληθεί γενικότερο «ανακάτεμα της τράπουλας» στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Οι Κούρδοι, ας μην ξεχνάμε, είναι ένας λαός 25.000.000 έως 35.000.000 ανθρώπων χωρίς ανεξάρτητο κράτος, που ζει διασκορπισμένος όχι μόνον στο Ιράκ, αλλά και σε Τουρκία, Ιράν, Συρία, Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Λίβανο καθώς και σε ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις της Γερμανίας, της Σουηδίας κ.α.

Ο διεθνής συσχετισμός δυνάμεων που επικρατούσε πριν από περίπου έναν αιώνα και η γαλλοβρετανική συμφωνία των διπλωματών Sykes- Picot του 1916 που δημιούργησε τα νέα σύνορα χωρών στη Μέση Ανατολή, μετά την κατάρρευση της οθωμανικής αυτοκρατορίας, δεν επέτρεψαν τη δημιουργία ανεξάρτητου Κουρδιστάν σε καμία από τις χώρες με ισχυρό κουρδικό πληθυσμό. Τώρα, το ζήτημα επανέρχεται επί τάπητος με τον επιπρόσθετο παράγοντα της σημαντικής όξυνσης των ανταγωνισμών σε γεωπολιτικό και ενεργειακό επίπεδο μεταξύ ισχυρών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και μονοπωλίων Ενέργειας. Προκαλώντας, ίσως τα επόμενα χρόνια, εξελίξεις «ντόμινο» στους χάρτες της Τουρκίας, του Ιράκ, του Ιράν, της Συρίας.

Το αυτόνομο Κουρδιστάν στο Β. Ιράκ διαθέτει σημαντικά κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου για τα οποία ερίζουν ή εκμεταλλεύονται διάφορα ντόπια και ξένα μονοπώλια. Εκεί δραστηριοποιούνται σήμερα δεκάδες εταιρείες που εκμεταλλεύονται κυρίως τα οικόπεδα πετρελαίου «Τawke», «Khor Mor», «Chemchemal», «Peshkabir 1 και 2», «Havana», «Bi Hassan».

Οι εταιρείες «Dana Gas», «Crescent Petroleum», OMV, MOR και RWE συγκρότησαν την κοινοπραξία «Pearl Corp», υπογράφοντας το 2007 πολυετές συμβόλαιο με την κουρδική κυβέρνηση, κάνοντας επενδύσεις περίπου 1,26 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Κάποια προβλήματα, που καθυστέρησαν τα τελευταία χρόνια την εκτέλεση αυτής της συμφωνίας, λύθηκαν μόλις στις αρχές τρέχοντος μηνός έπειτα από συμβιβασμό που επήλθε σε δικαστήριο του Λονδίνου, με την κουρδική κυβέρνηση να συμφωνεί σε επενδύσεις ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων για την αξιοποίηση πετρελαϊκών πηγών. Η εξέλιξη δείχνει πως η κουρδική κυβέρνηση ανακτά ρευστότητα ακόμη και στην παρούσα φάση των εξελίξεων.

Αλλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή είναι η αυστριακή OMV, οι καναδέζικες «Groundstar» «Resourses», «Τalisman Energy», η κινέζικη «Addax Petroleum», η ουγγρική MOL, η ινδική «Reliance Industries», η νορβηγική «DNO International», oι ρωσικές «Gazprom» και «Rosneft», η νοτιοκορεατική «Korea National Oil Corp.», oι τουρκικές «Dogan Enerji», «Genel Energy», «Petoil», η εταιρεία «Abu Dhabi National Energy» από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, οι βρετανικές «Afren Gulf», «Keystone Petroleum», οι αμερικανικές «Aspect Energy», «Chevron», «Hess Hunt Petroleum», «Murphy Oil Corp».

Αν το Κουρδιστάν του Β. Ιράκ ήταν σήμερα ανεξάρτητη χώρα θα ήταν μέσα στη λίστα των πρώτων 10 μεγαλύτερων παραγωγών πετρελαίου στον ΟΠΕΚ.

Στο έδαφος του ιρακινού Κουρδιστάν λειτουργεί από το 2013 ο σημαντικός πετρελαϊκός αγωγός Κιρκούκ - Τσεϊχάν, που «παρακάμπτει» τα εδάφη του υπόλοιπου Ιράκ και οδηγεί το κουρδικό πετρέλαιο στις διεθνείς αγορές μέσω του τουρκικού λιμανιού Τσεϊχάν στην Α. Μεσόγειο. Εντούτοις, το Κιρκούκ είναι πετρελαιοφόρα επαρχία του Βορείου Ιράκ, που δεν συμπεριλαμβάνεται στο αυτόνομο Κουρδιστάν αλλά διεκδικείται από αυτό ιδιαίτερα μετά την ανακατάληψή της από τους μαχητές «Πεσμεργκά» (στον πόλεμο με τους τζιχαντιστές). Γι' αυτό δεν αποκλείεται μεσοπρόθεσμα το Κιρκούκ να γίνει εστία σφοδρών συγκρούσεων ανάμεσα σε κουρδικές και ιρακινές (ή ακόμη και τουρκικές...) δυνάμεις.

Ομως ο αγωγός Κιρκούκ - Τσεϊχάν δεν είναι ο μόνος αγωγός που σχεδιάζεται στην περιοχή...

Στις 18 Σεπτέμβρη η ρωσική κρατική πετρελαϊκή εταιρία «Ροσνέφτ» («Rosneft») ανακοίνωσε πως θα δώσει ένα δισεκατομμύριο δολάρια για την κατασκευή νέου αγωγού φυσικού αερίου για τη μεταφορά του σε Τουρκία και Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η «Ροσνέφτ» έκλεισε τη συμφωνία στο πλαίσιο ευρύτερου ανταγωνισμού. Και με το έτερο ρωσικό κρατικό μονοπώλιο φυσικού αερίου «Gazprom» (χτυπώντας δύο από τις σημαντικότερες αγορές της τελευταίας σε Τουρκία και ΝΑ Ευρώπη) και στον ανταγωνισμό με δυτικά μονοπώλια Ενέργειας που επιδιώκουν να πάρουν αυτά το μεγαλύτερο κομμάτι από την πίτα του ανεφοδιασμού της Ευρώπης που σήμερα έχει η Ρωσία. Η συμφωνία της «Rosneft», με άλλα λόγια, θα μπορούσε να εξασφαλίσει στη Μόσχα τον έλεγχο ενός κομματιού από την ενεργειακή πίτα της Τουρκίας και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης μέσω της εξαγωγής κουρδικού φυσικού αερίου σε αυτές τις αγορές. Ετσι θα δυσκόλευε ανταγωνιστές που ζητούν «απεξάρτηση» της ευρωπαϊκής αγοράς Ενέργειας από το ρωσικό φυσικό αέριο...

Η ιρακινή ομοσπονδιακή κυβέρνηση του Σιίτη πρωθυπουργού Χάιντερ αλ Αμπάντι, που αντιτίθεται σφόδρα στο δημοψήφισμα εκτιμώντας ως σχεδόν αναπόφευκτη τη μακροπρόθεσμη ανεξαρτητοποίηση του Κουρδιστάν, συμφώνησε τον Αύγουστο με την κυβέρνηση του Ιρανού (Σιίτη) Προέδρου Χασάν Ροχανί να ενισχύσουν ακόμη περισσότερο τις διμερείς σχέσεις στον ενεργειακό τομέα. Στα σχέδιά τους είναι η κατασκευή νέου αγωγού που θα μεταφέρει το αργό πετρέλαιο από πετρελαιοπηγές της ιρακινής κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας NOC στην επαρχία Κιρκούκ σε διυλιστήρια του Ιράν.

Οι κυβερνήσεις Ιράν και Ιράκ το 2013 είχαν υπογράψει συμφωνία για ανεφοδιασμό των ιρακινών σταθμών Ενέργειας με ιρανικό φυσικό αέριο και το 2015 υπέγραψαν συμφωνία για τη δημιουργία αγωγού φυσικού αερίου από το Ιράν προς την πόλη Βασόρα του Ν. Ιράκ.

Αυτές οι εξελίξεις, μεταξύ άλλων, κάνουν τα αμερικανικά μονοπώλια να «κατηγορούν» τις αμερικανικές κυβερνήσεις που πραγματοποίησαν την ιμπεριαλιστική επίθεση του 2003 στο Ιράκ, πως «παρέδωσαν» τον ορυκτό (και όχι μόνον) πλούτο του Ιράκ στο Ιράν, θυσιάζοντας δισεκατομμύρια δολάρια και τις ζωές πολλών χιλιάδων Αμερικανών στρατιωτών.

Οι ανταγωνισμοί αυτοί, με φόντο το ήδη ρευστό γεωπολιτικό σκηνικό, αναμένεται να οξυνθούν και τα επόμενα χρόνια ενεργοποιώντας εξελίξεις σε διάφορα επίπεδα με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους λαούς της περιοχής...