ΑΓΚΥΡΑ.--

Σε νέα φάση περνούν οι διμερείς εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ - Τουρκίας, μετά την απόφαση των αμερικανικών αρχών να αναστείλουν τη χορήγηση ταξιδιωτικών εγγράφων (βίζα) σε Τούρκους που επιθυμούν να ταξιδέψουν στις ΗΠΑ, εκτός από τις περιπτώσεις μεταναστών. Η σχετική ανακοίνωση της αμερικανικής πρεσβείας στην Αγκυρα ανέφερε ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ «αναγκάστηκε» να «προχωρήσει σε επανεκτίμηση της δέσμευσης της κυβέρνησης της Τουρκίας για την ασφάλεια των αμερικανικών αποστολών και του προσωπικού τους». Είχε προηγηθεί, στα τέλη της περασμένης βδομάδας, η σύλληψη του Τούρκου Μετίν Τοπούζ, εργαζόμενου στο αμερικανικό προξενείο στην Κωνσταντινούπολη, ο οποίος κατηγορείται για απόπειρα διατάραξης της συνταγματικής τάξης, κατασκοπεία και συμμετοχή στην περσινή απόπειρα πραξικοπήματος.

Την απόφαση των αμερικανικών αρχών ακολούθησε αντίστοιχη ανακοίνωση της τουρκικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον, που επίσης ανέστειλε τη χορήγηση βίζας σε Αμερικανούς. Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εγκάλεσε χτες εκπρόσωπο της αμερικανικής πρεσβείας στην Αγκυρα, διαμαρτυρόμενο έντονα και ζητώντας την «άμεση αποκατάσταση» της απόφασης της Ουάσιγκτον.

Πάντως, την αντίδραση της Αγκυρας ενίσχυσαν και δηλώσεις του Αμερικανού πρέσβη Τζον Μπας, σύμφωνα με τον οποίο κάποιοι στην τουρκική κυβέρνηση κινητοποιούνται «από (αισθήματα) εκδίκησης και όχι δικαιοσύνης». Επίσης, ο Μπας ουσιαστικά επέκρινε τη στάση των φιλοκυβερνητικών ΜΜΕ στο ζήτημα της σύλληψης Τοπούζ, κάνοντας λόγο για μέσα που «λειτουργούν βάσει της φαντασίας» και «δεν ακολουθούν μία βασική σειρά κανόνων δημοσιογραφικής δεοντολογίας».

Το κλίμα στις διμερείς σχέσεις μοιάζει να επιδεινώνεται, καθώς σύμφωνα με τη «Γενί Σαφάκ» ο Τούρκος υπουργός Δικαιοσύνης Αμπντουλχαμίτ Γκιουλ αρνήθηκε αίτημα του Μπας να συναντηθούν. Ακόμα, η «Χουριέτ» μετέδωσε χτες το απόγευμα πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες συνελήφθη και δεύτερος υπάλληλος στην αμερικανική διπλωματική αποστολή στην Τουρκία, με κατηγορίες αντίστοιχες με αυτές για τον Τοπούζ, για τον οποίο φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ όλες τις τελευταίες μέρες επιμένουν ότι πρωτοστάτησε για να γίνει «βρώμικη δουλειά» κατά της τουρκικής κυβέρνησης.

Πάντως, πίσω από όλη αυτήν την επιδείνωση της ατμόσφαιρας στις διμερείς σχέσεις βρίσκεται η όξυνση ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων αλλά και διαφόρων διεργασιών, γύρω από μια Μέση Ανατολή στην οποία συντελούνται σημαντικές ανακατατάξεις, από τα σύνορα μέχρι και τις γεωπολιτικές «κολιγιές». Δεν είναι τυχαίες οι διαφωνίες Αγκυρας - Ουάσιγκτον ως προς τη στάση τους απέναντι στους Κούρδους YPG (που η πρώτη θεωρεί «τρομοκράτες» αλλά η δεύτερη συνεργάτες), όπως ενδεικτική είναι και η προσέγγιση Αγκυρας - Μοσχας, για την οποία οι ΗΠΑ εκφράζουν ανησυχία, με πιο πρόσφατη την «ενόχληση» για την τουρκική απόφαση αγοράς ρωσικών S-400. Επίσης, παραμένει το «βάρος» από την αμερικανική επιμονή μη έκδοσης του Φετ. Γκιουλέν, που διαμένει στις ΗΠΑ και θεωρείται πρωτεργάτης στην περσινή προσπάθεια ανατροπής της κυβέρνησης του ΑΚΡ.

Στο μεταξύ, στην Αγκυρα βρέθηκε ο Πρόεδρος της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο, που σε δηλώσεις του αναφέρθηκε στο «κοινό όραμα» που μοιράζονται οι δύο χώρες για έναν «διαφορετικό κόσμο». Μετά από συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Μαδούρο είπε πως «επιθυμούμε να ξεκινήσει μια νέα εποχή» στις διμερείς σχέσεις και χαρακτήρισε «απαραίτητο» έναν «πολυπολικό κόσμο όπου καθένας μπορεί να βρει τη θέση του».