«Ανοιγόμασταν τη νύχτα στον Κάβο Ντόρο. Εκεί στο Σαν Τζιόρτζιο περίμενε καράβι πολεμικό. Οι ναύτες παίρνανε τους σκοτωμένους φαντάρους και τους χώνανε μέσα σε συρμάτινα δίχτυα με βαρίδια και τους φουντάρανε στο βυθό της θάλασσας. Αυτό ξανάγινε. Οι νεκροί όλοι - όλοι ήταν 350 κοντά, τους μέτραγα έναν - έναν και ήταν 350 φαντάροι νεκροί». Η μαρτυρία του Μίμη Βρονταμίτη, καπετάνιου του καϊκιού, συγκλονίζει ακόμα και σήμερα, εβδομήντα χρόνια μετά. Ηταν 1η Μάρτη του 1948. Το μακελειό είχε αρχίσει από τις 29 Φλεβάρη.

Τι είχαν κάνει αυτοί οι φαντάροι που τους σκοτώνανε και τους «φουντάρανε» στο βυθό;

Το έχει πει ο ίδιος ο αρχιδήμιος, ο στρατηγός Μπαϊρακτάρης, διοικητής του στρατοπέδου της Μακρονήσου:

«Κατέστη εμφανές ότι ούτοι διά των εν γένει σατανικών ενεργειών των ήσαν λίαν επικίνδυνοι εις τας Μονάδας διότι ου μόνον απετέλουν τους πληροφοριοδότας των συμμοριτών ερχόμενοι εις επαφήν μετά των κατά τόπους κομμουνιστικών οργανώσεων, αλλά και αυτοί ούτοι εντασσόμενοι εις τμήματα διώξεως των ληστοσυμμοριτών προσεχώρουν καθ' ομάδας προς τους συμμορίτας μετά του οπλισμού των και των εφοδίων των εν γένει, ους καθίστων ενημέρους πάσης στρατιωτικής υποθέσεως (...) Κατόπιν τούτου προέκυψεν το ζήτημα της σοβαρωτέρας αντιμετωπίσεως της καταστάσεως, διότι υπήρξεν περίπτωσις καθ' ην ηυτομόλησε προς τους συμμορίτας και ολόκληρος λόχος (Ο Λόχος Προσωτσάνης), πράγμα όπερ ήγαγε εις την σκέψιν της συγκεντρώσεως εξ όλων των στρατιωτικών μονάδων των θεωρουμένων ως επικινδύνων εις Μονάδας των μετόπισθεν».

Ετσι, μεταφέρθηκαν στη Μακρόνησο 25.000 φαντάροι, με σκοπό εξαρχής την εξόντωση όσων δεν υπέγραφαν δήλωση μετανοίας. Στις 29 Φλεβάρη δόθηκε το πρώτο χτύπημα στο Α' Ειδικό Τάγμα Οπλιτών (ΑΕΤΟ). Ξεσηκώθηκε το στρατόπεδο. Οι φαντάροι θέλησαν να θάψουν τους πρώτους νεκρούς. Την επομένη το πρωί έφτασε στο νησί ο ίδιος ο Μπαϊρακτάρης. Και διέταξε τη σφαγή.

Παραθέτουμε τη μαρτυρία του Διονύση Γεωργάτου, όπως έχει καταγραφεί στην έκδοση της «Σύγχρονης Εποχής» «Μακρόνησος. Ιστορικός τόπος» (συλλογικό έργο):

«Η ώρα είναι περίπου 11. Από τα μεγάφωνα του περιπολικού, που πλέει δίπλα στους βράχους, ακούμε: "Προσοχή - Προσοχή". Και ύστερα από δύο με τρία λεπτά: "Προσοχή - Προσοχή. Στρατιώται του Α' Τάγματος. Σας ομιλεί ο συνταγματάρχης Μπαϊρακτάρης".

Το πολεμικό προχωρεί, περνούν πάλι δύο τρία λεπτά. Σφυρίζει και τα μεγάφωνα επαναλαμβάνουν και συνεχίζουν: "Στρατιώται του Α' Τάγματος, εκάματε μιαν απερισκεψία. Ολίγα καθάρματα κομμουνισταί σάς παρέσυραν σε στάσιν κατά της Πατρίδος. Οσοι από εσάς δε συμφωνούν με τους δολοφόνους, οι οποίοι εδημιούργησαν τα χθεσινά γεγονότα, διαχωρίστε τας ευθύνας σας και συγκεντρωθείτε εις τον 7ον Λόχον. Το κράτος δεν μπορεί να υποχωρήσει".

Ολοι σχεδόν οι στρατιώτες, από όλους τους λόχους του στρατοπέδου, βγήκαν έξω απ' τις σκηνές τους. Μερικοί ρωτούν τι είπε το μεγάφωνο. "Δεν άκουσες συνάδελφε; Εμείς, λέει, κάναμε στάση, εμείς είμαστε δολοφόνοι". Οσοι ήταν έξω απ' τις σκηνές φωνάζουν. "Αίσχος. Αίσχος. Δολοφόνοι. Φασίστες". Σηκώνουν τα χέρια και ομαδικά μουντζώνουν με κατεύθυνση το πολεμικό.

(...) Το περιπολικό, κατά μικρά διαστήματα, απομακρύνεται από την ακτή, για να επανέλθει με νέες οδηγίες και συμβουλές. "Στρατιώται, το κράτος δεν μπορεί να υποχωρήσει. Θα επιβάλει τον νόμον. Θα τιμωρήσει διά τη στάσιν τους υπαίτιους. Εγκαταλείψετε τους κομμουνιστάς και μεταμεληθείτε. Η πατρίς θα σας συγχωρέσει...".

Αυτή η δραστηριότητα για κάμποση ώρα του πολεμικού είναι για να μας τσακίσει τα νεύρα και να δημιουργήσει μέσα στους συναδέλφους μας το κλίμα της υποταγής και της ντροπής, να περάσουμε τη διαχωριστική γραμμή, να εγκαταλείψουμε και να απαρνηθούμε τους νεκρούς μας, που τιμητικά περιφρουρούσαμε στη σκηνή τους, να πάμε στη χαράδρα του 7ου Λόχου, δίπλα από το Λόχο Διοίκησης και να υπογράψουμε εκεί τις δηλώσεις μετανοίας, επειδή πολεμήσαμε στην Αντίσταση τους κατακτητές και επειδή από "απερισκεψία" χθες κάναμε τάχα στάση στο στρατόπεδο.

Ολο το Τάγμα διαισθάνεται τι πρόκειται από στιγμή σε στιγμή να ξεσπάσει. Ακούει από τα μεγάφωνα του πολεμικού, βλέπει τις πολεμικές προετοιμασίες που γίνονται στο γήπεδο, οσμίζεται τη θύελλα που έρχεται. Με σφιγμένη όμως την καρδιά και καθαρή τη συνείδησή του στέκει όρθιο και περιμένει. Δε λυγίζει.

Αυτή είναι μια πραγματικά πατριωτική στάση του καθένα μας απέναντι στην ιστορία της χώρας μας. Δεν είναι δυνατό να προδώσει κανείς τα ιδανικά και τον αγώνα του λαού μας, τους νεκρούς και τους τραυματίες της χθεσινής μέρας. Οσο κι αν νιώθει το θάνατο να τον περικυκλώνει, προτιμά να παλέψει μαζί του, έστω κι αν κάποια σφαίρα τον περιμένει από λεπτό σε λεπτό. Εχει αποφασίσει χίλιες φορές να σκοτωθεί, παρά να υποκύψει στις διαταγές του Μπαϊρακτάρη και να προδώσει τη συνείδησή του, το συνάδελφό του, το λαό του.

Αυτές οι σκέψεις διαβάζονται μέσα από τα μάτια των συντρόφων μας. Κανείς δεν κινείται προς τον 7ο Λόχο. Το Α' Τάγμα, αυτοπειθαρχημένο, μετρά τις πιο κρίσιμες στιγμές της ζωής τους».

Η δημιουργία της Μακρονήσου υπήρξε οργανωμένο σχέδιο των Βρετανών και Αμερικανών, σε συνεργασία με το ελληνικό αστικό κράτος, για την εξουδετέρωση μιας μεγάλης μερίδας του λαϊκού κινήματος, πρωταρχικά για την αποστέρηση του ΔΣΕ από πολύτιμες εφεδρείες, καθώς και για το ηθικό τσάκισμα των κομμουνιστών και άλλων αγωνιστών, μέσα από την υπογραφή δηλώσεων αποκήρυξης του ΚΚΕ και της ιδεολογίας του. Επιπλέον στόχευε, μέσω της «ανάνηψης» των κρατουμένων, στη δημιουργία μάχιμων μονάδων, τις οποίες ο αστικός στρατός θα τοποθετούσε απέναντι στον ΔΣΕ.

Η σφαγή που ξεκίνησε στις 29 Φλεβάρη 1948 καταγράφηκε ανεξίτηλα ως η πλέον μαύρη σελίδα της ιστορίας της Μακρονήσου.