Σκληρά παζάρια, στο δεδομένο υπόβαθρο των οξυμένων ανταγωνισμών ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, ΕΕ και Ρωσίας, ξεκινούν από σήμερα στη Βουλή της ΠΓΔΜ. Το δημοψήφισμα της Κυριακής με το ερώτημα «Είστε υπέρ της ένταξης (της χώρας) στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, με την αποδοχή της συμφωνίας μεταξύ της Δημοκρατίας της Μακεδονίας και της Ελληνικής Δημοκρατίας;» δεν έδωσε την «καθαρή» πλειοψηφία συμμετοχής του εκλογικού σώματος στις κάλπες, την οποία επιθυμούσε η κυβέρνηση του σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ, που σχεδίαζε ότι ένα συντριπτικό αποτέλεσμα θα ανάγκαζε την αξιωματική αντιπολίτευση να ψηφίσει, χωρίς άλλα προσχήματα, υπέρ της άμεσης προώθησης των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων που εκπορεύονται από τη συμφωνία των Πρεσπών. Συμφωνία που κύριο στόχο έχει να επιταχύνει την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ, στο πλαίσιο της «ευρωαντλαντικής ολοκλήρωσης» των Δυτικών Βαλκανίων, όπου ρόλο σημαιοφόρου παίζει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, επιδιώκοντας ανταλλάγματα για το ελληνικό κεφάλαιο.

Ωστόσο, η χαμηλή συμμετοχή των ψηφοφόρων στις κάλπες, που κυμάνθηκε στο 36,91%, παρά την «παρέλαση» σημαντικών Δυτικών αξιωματούχων, αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι ένα μέρος των πολιτών της γειτονικής χώρας βλέπει επιφυλακτικά ή και αρνητικά τις πιέσεις για ένταξη στις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες.

Το αποτέλεσμα αντανακλά βεβαίως κυρίως τις οξυμένες ιμπεριαλιστικές αντιθέσεις, ανάμεσα σε ΝΑΤΟ - ΗΠΑ - ΕΕ από τη μια και τη Ρωσία από την άλλη, καθώς επίσης και την παρέμβαση εθνικιστικών δυνάμεων, γεγονός που επιβεβαιώθηκε και από τις πρώτες αντιδράσεις τόσο της κυβέρνησης της ΠΓΔΜ, που επέλεξε να δει μόνο τις 630.000 ψήφους που πήρε το «Ναι» (σε ένα εκλογικό σώμα 1,8 εκατομμυρίων ψηφοφόρων), διαμηνύοντας για μια ακόμα φορά την αποφασιστικότητά της να προωθήσει την ένταξη στις ευρωατλαντικές δομές, όσο και της αντιπολίτευσης.

Ο πρόεδρος της εκλογικής επιτροπής, Ολιβερ Ντέρκοσκι, δήλωσε ότι στο δημοψήφισμα της Κυριακής «είναι καθαρό ότι δεν πάρθηκε απόφαση». Ωστόσο, ο Ζάεφ προσπάθησε να προσπεράσει τη χαμηλή συμμετοχή, δίνοντας περισσότερη σημασία στο μεγάλο ποσοστό υπέρ του «Ναι», που έφτασε το 91,46%. Υπέρ του «Οχι» ψήφισε μόλις το 5,66%, ενώ το 2,89% ψήφισε άκυρο.

Ετσι, την Κυριακή ο Ζάεφ, χαρακτηρίζοντας το δημοψήφισμα «επιτυχές», ξεκαθάρισε ότι δεν σκοπεύει να παραιτηθεί και δεσμεύθηκε ότι θα επιμείνει στην εφαρμογή της συμφωνίας των Πρεσπών, ζητώντας ψηφοφορία στο κοινοβούλιο. Τη Δευτέρα είπε πως «τις επόμενες μέρες θα ξέρουμε» αν θα γίνει συμφωνία με την αντιπολίτευση στη Βουλή για να περάσουν οι συνταγματικές αλλαγές «ή θα περιμένουμε εξελίξεις». Πρόσθεσε πως υπάρχει δυνατότητα και για πρόωρες εκλογές, που τις προσδιόρισε για τα τέλη Νοέμβρη, τονίζοντας ωστόσο ότι αυτό «θα είναι η τελευταία λύση». Παραδέχτηκε ότι «έως τώρα δεν υπάρχει συγκεκριμένη υποστήριξη» από τους βουλευτές του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, VMRO - DPMNΕ. Ζήτησε δε «πολιτική ωριμότητα», γιατί τάχα «κανείς δεν προσφέρει κάποια εναλλακτική σε ΝΑΤΟ και ΕΕ ή κάποια συμφωνία που θα μπορούσε να είναι καλύτερη από τη συμφωνία των Πρεσπών» την οποία υπέγραψαν Ελλάδα και ΠΓΔΜ.

Ο Πρόεδρος της χώρας Γκιόργκι Ιβάνοφ, σε διάγγελμα το απόγευμα της Δευτέρας, χαιρέτισε την επιλογή «της μεγάλης πλειοψηφίας» των ψηφοφόρων να απέχουν από το δημοψήφισμα. Εκτίμησε ότι το δημοψήφισμα «απέτυχε» και ότι «αυτοί που ισχυρίζονται το αντίθετο ας μην προσπαθήσουν να παραποιήσουν την πραγματικότητα».

Ο Χρίστιαν Μίτσκοσκι, επικεφαλής του VMRO - DPMNE, που - θυμίζουμε - έχει ταχθεί κατά της συμφωνίας των Πρεσπών αλλά υπέρ της ένταξης σε ΕΕ και ΝΑΤΟ, την Κυριακή δήλωσε πως οι πολίτες που ψήφισαν «Οχι» και αυτοί που απείχαν από τις κάλπες έστειλαν το μήνυμα «πως εδώ είναι Μακεδονία!»... Ο κυβερνητικός συνασπισμός του Ζάεφ έχει 69 από τις 120 έδρες της Βουλής και πρέπει να κάνει μεγάλο παζάρι για να εξασφαλίσει την πλειοψηφία των 2/3 της Βουλής, δηλαδή 80 βουλευτές, που απαιτείται για τις συνταγματικές αλλαγές, καθώς το VMRO - DPMNE διαθέτει 51 έδρες και μπορεί να μπλοκάρει τη διαδικασία.

Σε κάθε περίπτωση, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος εκφράζει και τις έντονες ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις ανάμεσα στη Ρωσία από τη μια μεριά και τις ΗΠΑ, την ΕΕ και το ΝΑΤΟ από την άλλη. Είναι ενδεικτικές οι αντιδράσεις σε Μόσχα, Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον για το «μήνυμα» της κάλπης και τις πιθανές εξελίξεις που δρομολογούνται από δω και πέρα.

Ο γενικός γραμματέας του NATO, Γενς Στόλτενμπεργκ, χαιρέτισε το υψηλό ποσοστό υπέρ του «Ναι», διαβλέποντας μια «ιστορική ευκαιρία» να δοθεί τέλος στη διαφορά της ΠΓΔΜ με την Ελλάδα για το ζήτημα της συνταγματικής ονομασίας. Αργότερα χτες, εξέδωσε κοινή ανακοίνωση με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, προτρέποντας τους πολιτικούς ηγέτες στα Σκόπια «να αδράξουν την ιστορική ευκαιρία με εποικοδομητικό τρόπο και με υπευθυνότητα».

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ διαπίστωσε πως οι πολίτες «εξέφρασαν την υποστήριξή τους στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, αποδεχόμενοι τη συμφωνία των Πρεσπών μεταξύ Μακεδονίας και Ελλάδας». Εκφράζει τη «μεγάλη υποστήριξη» των ΗΠΑ στην «πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας που θα επιτρέψει στη Μακεδονία να πάρει τη θέση που της αξίζει σε ΝΑΤΟ και ΕΕ, συμβάλλοντας στην περιφερειακή σταθερότητα, ασφάλεια και ευημερία». Και καταλήγει: «Καθώς το κοινοβούλιο της Μακεδονίας ξεκινά τώρα τη συζήτηση για συνταγματικές αλλαγές, παροτρύνουμε τους ηγέτες να ξεπεράσουν την κομματική πολιτική και να αδράξουν αυτήν την ιστορική ευκαιρία για να εξασφαλίσουν ένα λαμπρότερο μέλλον για τη χώρα ως πλήρες μέλος των δυτικών θεσμών».

Με κοινή τους δήλωση η επικεφαλής της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική και Ασφάλεια, Φεντερίκα Μογκερίνι, και ο επίτροπος Διεύρυνσης, Γιοχάνες Χαν, επιμένουν στη γραμμή του έμμεσου εκβιασμού προκειμένου να εγκριθεί η συμφωνία των Πρεσπών. Χαιρετίζουν την «ειρηνική και δημοκρατική ψηφοφορία», όπου «η συντριπτική πλειοψηφία των ατόμων που άσκησαν το δικαίωμα ψήφου είπαν "ναι" στη συμφωνία των Πρεσπών», προσθέτοντας με νόημα: «Το κοινοβούλιο θα κληθεί τώρα να προβεί στις επόμενες ενέργειες για την εφαρμογή της συμφωνίας αναφορικά με το όνομα, αποφασίζοντας σχετικά με την έγκριση των συνταγματικών αλλαγών. Είναι μια ιστορική ευκαιρία όχι μόνο για συμφιλίωση στην περιοχή, αλλά και για αποφασιστικό βήμα της χώρας στην πορεία της προς την Ευρωπαϊκή Ενωση. Εναπόκειται πλέον σε όλους τους πολιτικούς και θεσμικούς φορείς να ενεργήσουν στο πλαίσιο των συνταγματικών αρμοδιοτήτων τους, υπεράνω των πολιτικών - κομματικών κατευθύνσεων. Η Ευρωπαϊκή Ενωση θα εξακολουθήσει να υποστηρίζει πλήρως και να συνοδεύει τη χώρα, τα θεσμικά της όργανα και όλους τους πολίτες της».

Στο Βερολίνο, ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χάικο Μάας δήλωσε: «Χαίρομαι που η συντριπτική πλειοψηφία εκείνων που έκαναν χρήση του δημοκρατικού τους δικαιώματος ψήφισαν υπέρ της συμφωνίας με την Ελλάδα. Θέλουν η χώρα τους να συνεχίσει το δρόμο της προς την ΕΕ και το ΝΑΤΟ και να επιλυθεί η διαμάχη μεταξύ Μακεδόνων και Ελλήνων, η οποία διαρκεί 27 χρόνια. Είναι καλό ότι η συμφωνία, μετά το συμβουλευτικό δημοψήφισμα, θα εξεταστεί τώρα στο μακεδονικό κοινοβούλιο. Καλώ όλες τις πολιτικές δυνάμεις στα Σκόπια και στην Αθήνα να αξιοποιήσουν την ευκαιρία της ιστορικής συμφωνίας και να εφαρμόσουν τη συμφωνία...».

Ενδιαφέρον παρουσίασε και η αντίδραση του υπουργείου Εξωτερικών της Βουλγαρίας, που κάλεσε «την πολιτική ελίτ» στα Σκόπια να δείξει «ωριμότητα», με το επιχείρημα ότι «η φωνή των ψηφοφόρων δεν θα πρέπει να αγνοηθεί».

Τέλος, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου στη Μόσχα, Ντμίτρι Πεσκόφ, τόνισε ότι «παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις» στα Σκόπια, εκφράζοντας την πεποίθηση πως θα τηρηθούν «όλες οι προβλεπόμενες διαδικασίες της έννομης τάξης και των νόμων».

Να σημειωθεί πάντως πως μερίδα του ξένου Τύπου, όπως οι «Τάιμς» του Λονδίνου, σημειώνει: «Κρίνοντας από τα πρώτα αποτελέσματα, φαίνεται πως ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει κερδίσει στα σημεία. Η πολιτική επιστρέφει στα Βαλκάνια». Και εκτιμά ότι η Ρωσία έχει επιτύχει «ατέρμονες καθυστερήσεις και αβεβαιότητα, που καθιστούν την ένταξη στο ΝΑΤΟ ένα μακρινό όνειρο».