ΕΥΡΩ-ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ
Αγώνας για την κυριαρχία στην «ευρωπαϊκή γειτονιά»
Παρασκευή 28 Δεκέμβρη 2018

Copyright 2018 The Associated

Από την πρόσφατη Σύνοδο ΕΕ - Αφρικής
Η ενίσχυση των θέσεων των ευρωπαϊκών μονοπωλιακών ομίλων στην αφρικανική ήπειρο, με τα τεράστια αποθέματα φυσικών πόρων και πρώτων υλών αλλά και την τεράστια και εν πολλοίς «αναξιοποίητη» εργατική δύναμη, αποτελεί βασικό στόχο της διείσδυσης της ΕΕ, όπως επιβεβαιώθηκε για μια ακόμη φορά από το Συμβούλιο Κορυφής Αφρικής - ΕΕ, που πραγματοποιήθηκε στη Βιέννη στις 18 Δεκέμβρη υπό την αιγίδα της Αυστριακής Προεδρίας της ΕΕ.

Η Σύνοδος «φιλοδοξεί να οικοδομήσει μία πραγματική και δίκαιη σχέση μεταξύ ίσων» επανέλαβε ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζ. Κλ. Γιούνκερ, κατά την παρουσίαση των πρώτων αποτελεσμάτων της λεγόμενης «Αφρο-Ευρωπαϊκής Συμμαχίας για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και την Εργασία», του επενδυτικού σχεδίου που έχει συντάξει η ΕΕ, που στόχο έχει την εμβάθυνση των οικονομικών και εμπορικών σχέσεων μεταξύ των δύο ηπείρων και την παραπέρα διείσδυση των ευρωπαϊκών μονοπωλίων στο «χρυσωρυχείο» της Αφρικής.

Οπως είπε ο πρόεδρος της Επιτροπής, «Ευρώπη και Αφρική μοιράζονται μια μακρά ιστορία και ένα λαμπρό μέλλον. Γι' αυτό πρότεινα μια νέα αφροευρωπαϊκή σχέση, για να προσελκυσθούν επενδύσεις και να δημιουργήσουμε 10 εκατ. θέσεις εργασίας στην Αφρική μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Μετατρέποντας τα λόγια σε πράξεις, έχουμε ήδη λάβει μια σειρά από δέσμες μέτρων για να υλοποιήσουμε τις φιλοδοξίες μας».

Αφήνοντας στην άκρη τις μεγαλοστομίες του Γιούνκερ, ο προεδρεύων του Συμβουλίου, καγκελάριος της Αυστρίας, Σ. Κουρτς, αποκαλύπτοντας ευθαρσώς την κύρια επιδίωξη της ΕΕ, όσο και τους ανταγωνισμούς που φουντώνουν με τα υπόλοιπα ιμπεριαλιστικά κέντρα, υπογράμμισε χαρακτηριστικά ότι «δεν επιτρέπεται να αφήσουμε την αφρικανική ήπειρο στους Κινέζους», μιλώντας για την ανάγκη ενίσχυσης των ευρωπαϊκών επενδύσεων στην Αφρική, με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Αντ. Ταγιάνι, να κάνει λόγο για ένα «πραγματικό Σχέδιο Μάρσαλ για την Αφρική»...

Πακτωλός κονδυλίων για την ενίσχυση των ευρωπαϊκών μονοπωλίων

Αξίζει να σημειώσουμε ότι σήμερα η ΕΕ παρέχει πάνω από το 50% της χρηματοδοτικής ενίσχυσης μέσω του ΟΗΕ προς τις αφρικανικές χώρες. Μόνο το 2016 χορηγήθηκαν κονδύλια υπό μορφή διαφόρων «ανθρωπιστικών» αναπτυξιακών προγραμμάτων ύψους 21 δισ. ευρώ, ενώ το 1/3 των συνολικών ξένων επενδύσεων στην Αφρική προέρχεται από την ΕΕ. Συνολικά το 2015 ευρωπαϊκές επιχειρήσεις επένδυσαν 3,35 δισ. ευρώ, τα οποία υπολογίζεται ότι θα λειτουργήσουν «πολλαπλασιαστικά» για την προσέλκυση επιπλέον 44 δισ. ευρώ μέχρι το 2020. Την ίδια στιγμή, η ΕΕ συμμετέχει σε 7 «ανθρωπιστικές» στρατιωτικές αποστολές σε διάφορες αφρικανικές χώρες, ενώ ξέχωρα έχουν εγκριθεί κονδύλια ύψους 1,4 δισ. ευρώ για την ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων.

Σε όλα τα παραπάνω έρχονται να προστεθούν οι νέοι στόχοι που έθεσε το πρόσφατο Αφρο-Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο πραγματοποιήθηκε τρεις μήνες μετά τις πρώτες εξαγγελίες του προέδρου Γιούνκερ για τις βλέψεις της ΕΕ στην Αφρική. Στο διάστημα που μεσολάβησε, συντελέστηκαν σημαντικές εξελίξεις στους τέσσερις βασικούς τομείς - στόχους.

Ειδικότερα, στον τομέα των στρατηγικών επενδύσεων και της δημιουργίας θέσεων εργασίας, το Σχέδιο για τις Εξωτερικές Επενδύσεις της ΕΕ αποσκοπεί στο να πραγματοποιηθούν «βιώσιμες επενδύσεις» (βλ. κερδοφόρες) στην Αφρική και στις χώρες που ανήκουν στην ευρύτερη «ευρωπαϊκή γειτονιά» μέχρι το 2020. Από τα 44 δισ. που εξαγγέλθηκαν αρχικά, μέχρι στιγμής βρίσκονται σε πορεία εκταμίευσης 37,1 δισ. ευρώ. Τα νέα επενδυτικά σχέδια που εξαγγέλθηκαν μετά από την πρόσφατη σύνοδο, προβλέπουν την παροχή χρηματικών εγγυήσεων από την ΕΕ ύψους 75 εκατ. ευρώ, που αντίστοιχα θα «μοχλεύσουν» κεφάλαια 750 εκατ. ευρώ για επιχειρήσεις που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στην Υποσαχάρεια Αφρική και στη νότια «γειτονιά της ΕΕ».

Παράλληλα, η ΕΕ αξιοποιεί και το ζήτημα του Προσφυγικού, που οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις δημιουργούν, ως ένα ακόμα πρόσχημα για την επέκταση της δράσης των μονοπωλίων της στην ήπειρο. Σε όλες τις τελευταίες αποφάσεις της εξάλλου για το ζήτημα, ξεχωρίζει το θέμα της δημιουργίας «υποδομών» και «θέσεων εργασίας» στα κράτη προέλευσης, που υποτίθεται θα περιορίσουν και τις προσφυγικές ροές.

Στο πλαίσιο αυτό, από τα παραπάνω μέτρα, στόχος της ΕΕ είναι να δημιουργηθούν 800.000 θέσεις εργασίας, ενώ η ΕΕ δηλώνει ότι θα παρέχει φτηνό δανεισμό για την απασχόληση ανθρώπων που έχουν εκδιωχθεί από τις εστίες τους, πρόσφυγες, αλλά και όσους πρόσφυγες και μετανάστες απελαύνονται από χώρες της ΕΕ, γυναίκες και νέους.

Ενα δεύτερο χρηματοδοτικό πακέτο 45 εκατ. ευρώ θα κατευθυνθεί για τον αγροτικό τομέα, υπολογίζοντας ότι θα προσελκύσει επιπλέον 200 εκατ. ευρώ επενδυτικών κεφαλαίων, εμπλέκοντας σε νέα επενδυτικά σχέδια στη γεωργία σχεδόν 700.000 αγροτικά νοικοκυριά στην ύπαιθρο. Τέλος 61,1 εκατ. ευρώ θα χορηγηθούν για την κατασκευή νέων φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων στο Μαρόκο και επιπλέον 46,8 εκατ. ευρώ για την απορρύπανση του Δέλτα του Νείλου στην Αίγυπτο.

Ενδεικτικό δε της «επιτάχυνσης» των εν λόγω σχεδίων, στο φόντο και του ανταγωνισμού που κλιμακώνεται με τα υπόλοιπα ιμπεριαλιστικά κέντρα, είναι και το γεγονός ότι για τη δημιουργία «ευνοϊκού επιχειρηματικού περιβάλλοντος και επενδυτικού κλίματος», μόνο το 2018 η ΕΕ εκταμίευσε περισσότερα από 540 εκατ. ευρώ για να υποστηρίξει επιχειρήσεις στην Αφρική, ξεπερνώντας έτσι τον αρχικό στόχο των 300-350 εκατ. ευρώ για τη διετία 2018-2020. Παράλληλα, αυτήν την περίοδο βρίσκονται σε εξέλιξη διαβουλεύσεις μεταξύ οκτώ αφρικανικών κρατών (Ακτή Ελεφαντοστού, Αιθιοπία, Μαρόκο, Νιγηρία, Ν. Αφρική, Τανζανία, Τυνησία και Ουγκάντα) και ιδιωτικών επιχειρήσεων με έδρα την ΕΕ για την «υποστήριξη της βιώσιμης επιχειρηματικότητας στην Αφρική» και αντίστοιχες πρωτοβουλίες προετοιμάζονται το αμέσως επόμενο διάστημα για ακόμη 25 αφρικανικά κράτη.

H Αφρική παραμένει ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγικούς προορισμούς της EE, μαζί με την Κίνα και τις ΗΠΑ, ενώ αντίστοιχα η Αφρική είναι και ένας από τους μεγαλύτερους τροφοδότες των ευρωπαϊκών μονοπωλίων με βασικές πρώτες ύλες, εκτός από ενεργειακά προϊόντα, με το 36% των συνολικών αφρικανικών εξαγωγών να κατευθύνεται στην αγορά της ΕΕ.

Οπως σημειώνεται στην κοινή ανακοίνωση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στοχεύει να ενισχύσει ακόμη περισσότερο αυτήν τη συνεργασία αλλά και να την θέσει σε νέες βάσεις. Υπάρχουν ήδη εμπορικές συμφωνίες με 52 αφρικανικές χώρες, που σημαίνει ότι μια σειρά προϊόντων - τυπικά εξαιρούνται τα όπλα - εξάγονται δίχως δασμούς, όμως βασική επιθυμία των ευρωπαϊκών μονοπωλιακών ομίλων είναι να δημιουργηθεί μία πραγματική ζώνη ελεύθερου εμπορίου, εξέλιξη που θα σημάνει την οριστική άρση όλων των σημερινών δασμών και άλλων «εμποδίων» που περιορίζουν τη διείσδυση των ευρωπαϊκών κεφαλαίων στην αφρικανική ήπειρο. Μόνο για ορισμένες αφρικανικές χώρες θα επιτραπεί να διατηρήσουν σε ελάχιστα βασικά αγροτικά τους προϊόντα ένα επίπεδο δασμών και για μικρό χρονικό διάστημα, ως ελάχιστη προστασία στην εγχώρια αγροτική τους παραγωγή. Για την ενίσχυση της εταιρικής εμπορικής σχέσης ΕΕ - Αφρικής στην πρόσφατη Σύνοδο αποφασίστηκε η δημιουργία τριών «ομάδων δράσης» (task forces) στους τομείς «ανάπτυξης της υπαίθρου», της «ψηφιακής οικονομίας», των μεταφορών και της Ενέργειας, τομείς δηλαδή όπου τα ευρωπαϊκά μονοπώλια βλέπουν «προοπτικές» πολύ υψηλής κερδοφορίας, για να επενδυθούν τα λιμνάζοντα κεφάλαια.

Το βλέμμα στραμμένο στην Κίνα

Ολα τα παραπάνω εξελίσσονται εν μέσω μιας περιόδου που η Κίνα ενισχύει με ταχύτατους ρυθμούς τις δικές της θέσεις στην αφρικανική ήπειρο, χρηματοδοτώντας τεράστια επενδυτικά σχέδια στους τομείς των μεταφορών, των τηλεπικοινωνιών, την εξορυκτική βιομηχανία, τη γεωργία κ.ά.

Μόλις τον περασμένο Σεπτέμβρη, κατά τη διάρκεια της Σινο-Αφρικανικής Συνόδου που πραγματοποιήθηκε στο Πεκίνο, ο Πρόεδρος της Κίνας ανακοίνωσε την παροχή κονδυλίων ύψους 52 δισ. ευρώ προς τις αφρικανικές χώρες, σημειώνοντας ότι οι επενδύσεις της Κίνας στην περιοχή «δεν έχουν πολιτική στόχευση»...

Η Αφρική κατέχει εξέχοντα ρόλο στο μεγάλο επενδυτικό σχέδιο της Κίνας με την ονομασία «Μια Ζώνη, Ενας Δρόμος» και σε αυτό το πλαίσιο το Πεκίνο δεν φείδεται στην παροχή χαμηλότοκων δανείων αλλά και στη χρήση κάθε άλλου μέσου για την αύξηση της επιρροής του στην περιοχή. Σε σχέση με την προσπάθεια κινεζικής διείσδυσης, θα πρέπει να τονιστεί το γεγονός ότι η Κίνα, παρά το ότι βρίσκεται ακόμη σε χαμηλή θέση σε σχέση με άλλους ανταγωνιστές (ΕΕ, ΗΠΑ), τα τελευταία χρόνια αυξάνει με διψήφιο ποσοστό κατ' έτος τα κεφάλαια που επενδύει στην αφρικανική ήπειρο.

Με δεδομένο ότι η ΕΕ θεωρεί την Αφρική δική της «γειτονιά», όπως κι επίσημα αποκαλείται στα σχετικά κείμενα που δίνονται στη δημοσιότητα, είναι φανερό ότι δεν θα γίνει «ανεκτή» η κινεζική επέκταση. Είναι βέβαιο ότι το επόμενο διάστημα θα παιχτούν αρκετά «επεισόδια» από όλους τους πρωταγωνιστές, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται οι ΗΠΑ, Ιαπωνία και όχι μόνο, με μόνο δεδομένο ότι ο βαρύς φόρος αίματος που πληρώνουν όλα αυτά τα χρόνια οι λαοί της πλούσιας ηπείρου θα συνεχίσει να καταβάλλεται για τα συμφέροντα των ιμπεριαλιστών.


Φ. Κ.