Γνήσιος «απόγονος» του Αριστοφάνη
Πέμπτη 8 Νοέμβρη 2001

Αν ζούσε ο Αριστοφάνης στα τέλη του 19ου αιώνα θα χαιρόταν και γιατί ο «απόγονος» της πολιτικής σάτιράς του καλά κρατεί στο νεαρότατο νεοελληνικό κράτος. Και γιατί είχε το όνομά του, με την πρόσθεση του επιθέτου «νέος», βεβαίως αφού «διαβιούσε» στην Ελλάδα του 19ου αιώνα. Την Ελλάδα, με τα ξενόφερτα βασιλικά, στρατιωτικο - οικονομικο - πολιτικά, διπλωματικά «τζάκια» και την «ευρωπαϊκή» πλέμπα που φορτώθηκαν στην πλάτη των «απολίτιστων ιθαγενών». Την Ελλάδα των πολιτικάντηδων - κοτσαμπάσηδων - μεταπρατών - πρακτόρων του παλατιού και «μετόχων» στις δικομματικά εναλλασσόμενες κυβερνήσεις από τη μια πλευρά, και από την άλλη των παραγκωνισμένων, συκοφαντημένων, διωκόμενων, πεινασμένων αγωνιστών του '21.

Ο «απόγονος» του αρχαίου σατιρικού ήταν το τετρασέλιδο, εβδομαδιαίο, σατιρικό περιοδικό «Νέος Αριστοφάνης», το οποίο εκδιδόταν από το 1885 έως τα 1900. Πώς, από ποιον; Στα λιθογραφεία του Φ. Μπαρμπιέρι στην Μπολόνια τυπώνονταν στις δυο εσωτερικές σελίδες έγχρωμες σατιρικές λιθογραφίες που φιλοτεχνούσε ο Αουγκούστο Γκρόσι. Το θέμα των λιθογραφιών το έστελνε με πρόχειρα σκίτσα ο δημοσιογράφος και εκδότης Π. Πηγαδιώτης (εξέδιδε και άλλα σατιρικά έντυπα). Σε αθηναϊκό τυπογραφείο ο Πηγαδιώτης τύπωνε στις δύο εξωτερικές σελίδες πεζή και έμμετρη, επίκαιρη πολιτική σάτιρα. Σάτιρα, που γνώρισε μεγάλη επιτυχία στην εποχή της και είχε συνδρομητές και πολλούς απόδημους.

Αυτό το ευφρόσυνο περιοδικό «αναβιώνει» χάρη στην έκδοση (σε 3.000 αριθμημένα αντίτυπα) από την «Εφεσο» ανέκδοτων χρωμολιθογραφιών (41,6 χ 62) από τη συλλογή του Γιάννη Γιαννέλη-Θεοδοσιάδη. Η έκδοση, με τίτλο «Η λαϊκή πολιτική σάτιρα (τέλη του 19ου αιώνα) μέσα από τις εικόνες του "Νέου Αριστοφάνη"», η οποία παρουσιάστηκε χτες, αποτελεί ένα «portofolio» με 30 πιστά αντίγραφα επιλεγμένων χρωμολιθογραφιών και έναν αφιερωματικό τόμο -λεύκωμα, με κείμενα του συλλέκτη, το οποίο το μεγαλύτερο μέρος των χρωμολιθογραφιών, που κυκλοφόρησαν εκείνη την εποχή από τον «Νέο Αριστοφάνη».