Ασάφεια αλλά και μάχη για τη μοιρασιά

Η Βόρεια Συμμαχία αναλαμβάνει «προσωρινά» τη διακυβέρνηση της χώρας, παρά τις ανησυχίες και τις αντιρρήσεις. Οι Αμερικανοί συνεχίζουν να βομβαρδίζουν και οι μάχες μαίνονται

Παρασκευή 16 Νοέμβρη 2001

Associated Press

Από την παρουσία της Βόρειας Συμμαχίας στην Καμπούλ
ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ - ΠΕΣΑΒΑΡ - ΤΑΛΟΚΑΝ - ΚΟΥΕΤΑ - ΙΣΛΑΜΑΜΠΑΝΤ - ΚΑΜΠΟΥΛ -ΛΟΝΔΙΝΟ.--

Οι πληροφορίες παραμένουν συγκεχυμένες όσον αφορά την κατάσταση που επικρατεί στο Νότο και ειδικότερα όσον αφορά στον έλεγχο της πόλης Κανταχάρ. Οι περισσότερες, ωστόσο, συγκλίνουν ότι οι μάχες είναι σφοδρές, όπως και αυτές που μαίνονται κοντά στην πόλη Κουντούζ, που θεωρείται ένας από τους τελευταίους θύλακες υπό τον έλεγχο των Ταλιμπάν. Οσο όμως και εάν είναι συγκεχυμένη η εικόνα στο στρατιωτικό πεδίο, ακόμη περισσότερο ασαφής είναι αυτή σε πολιτικό επίπεδο.

Οταν η πόλη - κλειδί Μαζάρ ι Σαρίφ έπεσε στα χέρια των Μουτζαχεντίν της Βόρειας Συμμαχίας την περασμένη Παρασκευή, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι αλλά και οι σύμμαχοί τους, για πρώτη φορά εκδηλώθηκαν ανοιχτά και επισήμως υπέρ των μαχητών της Βόρειας Συμμαχίας, βλέποντας ότι ίσως είναι ο μοναδικός και πιο ενδεδειγμένος τρόπος, για να επιτύχουν τους στόχους τους, σχετικά σύντομα και με το μικρότερο κόστος από την πλευρά τους. Οταν οι Μουτζαχεντίν κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, κατέλαβαν σχεδόν το 40% της χώρας αλλά και την Καμπούλ, τα σχόλια ήταν μεν διθυραμβικά ως «προς την ήττα των Ταλιμπάν», ωστόσο ενείχαν το στοιχείο της ανησυχίας, ως προς τις προθέσεις της Συμμαχίας. Δεν είχε προλάβει να στεγνώσει το μελάνι και τα νέα για την επίθεση κατά της Κανταχάρ, της Τζαλαλαμπάντ και τώρα της Κουντούζ, έρχονταν... Η προέλαση των Μουτζαχεντίν συνεχίζεται, παρά τις δυσκολίες- και αναμενόμενες- που συναντούν στην Κανταχάρ. Εξάλλου, το έδαφος του Νότου, είναι εξαιρετικά ανοίκειο προς τους Μουτζαχεντίν. Οι βομβαρδισμοί όμως συνεχίζονται, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι

Τι συμβαίνει με τους Ταλιμπάν;


Associated Press

Πλείστα ερωτηματικά έχουν γεννηθεί σχετικά με τις εξελίξεις, που είναι καταιγιστικές και βίαιες και κυρίως με την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί καθώς ουδείς εξ αυτών που εξαπέλυσε τον πόλεμο κατά του Αφγανιστάν δε φάνηκε έτοιμος να έχει την πρόταση της επόμενης μέρας, παρά τις προσπάθειες. Το πρώτο όμως ερώτημα που προκύπτει, είναι εάν πράγματι οι Ταλιμπάν «υποχωρούν ατάκτως» σε ένδειξη πανικού ή απλά είναι ακόμη ένα στρατηγικό σχέδιο. Πιθανώς, η απάντηση ενέχει και τα δύο στοιχεία. Εκπληξη παραδείγματος χάρη προκαλεί το γεγονός, που σημειώνει ο Βρετανός στρατιωτικός αναλυτής Τζον Κίγκαν στην «Ντέιλι Τέλεγκραφ», ότι οι Ταλιμπάν σχημάτισαν στρατιωτικούς πυρήνες εφοδιασμένους μάλιστα με άρματα μάχης, που τους έκαναν στόχους ορατούς ακόμη και από ύψος 15.000 ποδιών. Συνολικά, ο Κίγκαν υποστηρίζει ότι η κατάρρευση των Ταλιμπάν, έχει να κάνει με την πολιτική, θρησκευτική και στρατιωτική αδυναμία αυτού του κινήματος. Δεδομένο επίσης είναι ότι όσο και ικανοί μαχητές είναι οι Ταλιμπάν, για την άνοδό τους στην εξουσία χρειάστηκαν την αμέριστη στήριξη, πολιτική και οικονομική των ίδιων των ΗΠΑ αλλά και άλλων χωρών, που τώρα έχουν στραφεί εναντίον τους. Πώς μπορεί κανείς να ξεχάσει τη διθυραμβική ανακοίνωση του Λευκού Οίκου, το 1996, όταν οι Ταλιμπάν είχαν κατατροπώσει τους αντιπάλους τους;

Από την άλλη πλευρά, η αναδίπλωση μπορεί να εμπεριέχει κάποιο στρατηγικό σχέδιο, αφού όπως τονίζει ο Κιμ Σενγκούπτα στο βρετανικό Ιντιπέντετ: «Οι Ταλιμπάν ευελπιστούν ότι θα λάβουν ενισχύσεις τόσο μέσα από το Πακιστάν, όσο και από οργισμένους της φυλής των Παστούν, αλλά και άλλους μουσουλμάνους από όλο τον κόσμο». Η λογική αυτή διακατέχει και τις πρόσφατες δηλώσεις του μουλά Ομάρ, όπου τονίζει ότι «η σημερινή κατάσταση στο Αφγανιστάν συνδέεται με ένα μεγάλο ζήτημα, την καταστροφή της Αμερικής»...«Το σχέδιο αυτό εκπονείται και εάν είναι θέλημα Θεού θα πραγματοποιηθεί. Ομως είναι ένα έργο τεράστιο που ξεπερνά τη βούληση και το νου των ανθρώπων. Με τη βοήθεια του Θεού, αυτό θα γίνει σύντομα. Θυμηθείτε αυτήν την πρόβλεψη».

Το μεγάλο ερωτηματικό

Ασχέτως, πάντως, από τη δυνατότητα ή την ανικανότητα των Ταλιμπάν να αντεπιτεθούν, ακόμη μεγαλύτερα ερωτηματικά προκύπτουν, όσον αφορά το τι μέλλει γενέσθαι εντός του Αφγανιστάν. Ενώ, λοιπόν, εργάζεται πυρετωδώς για την εξεύρεση κάποιας μεταβατικής λύσης για την κάλυψη του πολιτικού κενού, την ίδια στιγμή, ο υπουργός Εξωτερικών της Βόρειας Συμμαχίας, Αμπντάλα Αμπντάλα, σε δηλώσεις του προς το πρακτορείο «Ρόιτερς», τόνιζε ότι «από τη στιγμή που ηττηθούν οι Ταλιμπάν και οι τρομοκράτες δεν υπάρχει κανένας λόγος για διεθνή ειρηνευτικά στρατεύματα» και μάλιστα προσδιόριζε το ρόλο του ΟΗΕ ως «παρατηρητή».

Οι δηλώσεις αυτές έγιναν εν αναμονή της άφιξης του πρώην πρωθυπουργού Μουρχαουντίν Ραμπανί, στην Καμπούλ, προκειμένου να αναλάβει τα σκήπτρα της εξουσίας, παρά τις σφοδρότατες αντιρρήσεις όλων και κυρίως Αμερικανών, Βρετανών, ΟΗΕ και φυσικά Πακιστάν, ενώ εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η κατανυκτική σιωπή όσον αφορά τις κινήσεις της Βόρειας Συμμαχίας, των κάποτε λαλίστατων και άμεσα εμπλεκόμενων χωρών, όπως της Ρωσίας, της Ινδίας και του Ιράν.

Πάντως, η Βόρεια Συμμαχία, για να «καθησυχάσει», για άλλη μια φορά, τους φόβους των «Δυτικών», τόνισαν χτες ότι προσωρινή και όχι μεταβατική κυβέρνηση σκοπεύει να σχηματίσει η Βόρεια Συμμαχία, μέχρις ότου τουλάχιστον εκπρόσωποι όλων των πλευρών καταφέρουν να φτάσουν στην Καμπούλ και συμφωνήσουν σε μια κυβέρνηση με διετή θητεία και αποστολή την αποκατάσταση της ενότητας στη χώρα. Σύμφωνα με αναλυτές, η απόφαση αυτή συνάδει με το σχέδιο του ΟΗΕ, ο οποίος προετοιμάζει μια σύνοδο εκπροσώπων των εθνοτήτων, την ερχόμενη βδομάδα.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας αποφάσισε την αποστολή ειρηνευτικής δύναμης στο Αφγανιστάν, θολό όμως παραμένει το τοπίο των αρμοδιοτήτων της. Στην αποστολή θα έχουν ήδη δηλώσει ότι θα συμμετάσχουν αρκετές χώρες, μεταξύ των οποίων, ο Καναδάς, η Νέα Ζηλανδία και η Ινδονησία. Την Παρασκευή αναμένεται να φτάσει στην Καμπούλ απεσταλμένος των Ηνωμένων Εθνών για κάποιες πρώτες διαβουλεύσεις με εκπροσώπους της Βόρειας Συμμαχίας και όχι μόνον αυτούς.

Σε πολιορκία Κανταχάρ και Κουντούζ

Σε στρατιωτικό επίπεδο, η αντιπολίτευση συνεχίζει την προέλασή της στο νότιο τμήμα της χώρας, ενώ τα αμερικανικά αεροσκάφη βομβαρδίζουν θέσεις των Ταλιμπάν, αλλά και κτίριο στο οποίο πιστεύεται ότι βρίσκονταν πολλά μέλη της Αλ Κάιντα, σύμφωνα με την εκπρόσωπο του Πενταγώνου Βικτόρια Κλαρκ. Πληροφορίες αναφέρουν, εξάλλου, ότι στην Καμπούλ βρέθηκαν έγγραφα σε κτίρια της οργάνωσης, τα οποία περιείχαν οδηγίες για την κατασκευή πυρηνικών όπλων. Το Πεντάγωνο, ωστόσο, επανεξετάζει τα σχέδιά του ύστερα από τις εξελίξεις, καθώς μοναδικοί στόχοι πλέον είναι ο Οσάμα Μπιν Λάντεν και ο μουλάς Ομάρ, ενώ πληροφορίες από αξιωματούχους του Πενταγώνου ανέφεραν χτες ότι «οι Αμερικανοί ενδέχεται να έχουν συλλάβει το Μπιν Λάντεν μέχρι το Σαββατοκύριακο.

Εν τω μεταξύ, ο Χαμίντ Καρζάι, ηγετική φυσιογνωμία της αφγανικής αντιπολίτευσης που βρίσκεται στο Αφγανιστάν, για να διασφαλίσει την υποστήριξη των πολιτών προς τον πρώην βασιλιά της χώρας Ζάχερ Σαχ, κάνει λόγο για σφοδρές συγκρούσεις που διεξάγονται στην πόλη. Ο ίδιος ισχυρίστηκε μέσω δορυφορικού τηλεφώνου από την επαρχία του Ουρουζγκάν ότι «οι κάτοικοι της Κανταχάρ βγήκαν στους δρόμους» και ότι «οι Ταλιμπάν μεταφέρουν βαρύ οπλισμό».

Η πληροφορία δεν έχει διασταυρωθεί, αλλά σύμφωνα με μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων που βρίσκονται στην περιοχή, εκατοντάδες αφγανικές οικογένειες εγκαταλείπουν την Κανταχάρ και κατευθύνονται προς τα σύνορα με το Πακιστάν.

Πάντως, οι πληροφορίες για την κατάσταση που επικρατεί στην Κανταχάρ είναι αντιφατικές. Το Reuters μετέδωσε ότι οι Ταλιμπάν ελέγχουν την πόλη και οι ηγέτες διάφορων φυλετικών ομάδων θα στείλουν αντιπροσωπεία, για να αποφευχθεί η αιματοχυσία. Το πρακτορείο μετέδωσε επίσης ότι ηγέτες φυλετικών ομάδων που είναι αντίθετοι με τους Ταλιμπάν ζήτησαν από τη Βόρεια Συμμαχία να μείνει μακριά από την πόλη. Ο μουλάς Μαλούνγκ, πρώην διοικητής της Κανταχάρ δήλωσε ότι η αντιπροσωπεία θα αποτελείται από ηλικιωμένους που θα έχουν συνομιλίες με τον μουλά Ομάρ.

Σφοδρές μάχες μαίνονται και στην πόλη Κουντούζ το τελευταίο προπύργιο των Ταλεμπάν στο Βόρειο Αφγανιστάν. Σύμφωνα με εκπροσώπους της Βόρειας Συμμαχίας, όπως τις αναφέρει ο βρετανικός Γκάρντιαν, η πόλη στην οποία βρίσκονται 20 χιλιάδες Ταλεμπάν αλλά και Αραβες που πολεμούν στο πλευρό τους, πολιορκείται και έχει περικυκλωθεί. Η Κουντούζ είναι η τελευταία πόλη στο Βόρειο Αφγανιστάν, η οποία εξακολουθεί να ελέγχεται από τους Ταλιμπάν.

Τέλος, στο Πακιστάν βρίσκονται από χτες τα οχτώ μέλη των ανθρωπιστικών οργανώσεων, μεταξύ αυτών και δύο Αμερικανοί, που κρατούνταν από τους Ταλιμπάν εδώ και μήνες. Σύμφωνα με πληροφορίες από την Ουάσιγκτον, για να γίνει εφικτή η απελευθέρωσή τους, πολλά χρήματα σε δωροδοκίες δόθηκαν προς διάφορους αρχηγούς της φυλής Παστούν.