Ραγδαίες εξελίξεις στους κόλπους των κυβερνώντων Συντηρητικών και ενδεχόμενη παράταση των ενδοαστικών παζαριών εντός και εκτός Ηνωμένου Βασιλείου επιφέρει η απόφαση που ανακοίνωσε την Παρασκευή η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι, για παραίτηση από το αξίωμά της στις 7 Ιούνη.

Σε διάγγελμά της έξω από την πρωθυπουργική κατοικία στην Ντάουνινγκ Στριτ, η Μέι παραδέχτηκε την ήττα της όσον αφορά τις προσπάθειες με στόχο την κοινοβουλευτική έγκριση του σχεδίου συμφωνίας που πέτυχε το Νοέμβρη με την ΕΕ προκειμένου να διεκπεραιώσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος του 2016 για το Βrexit, την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ. «Εκανα ό,τι μπορούσα για να πείσω τους βουλευτές να υποστηρίξουν τη συμφωνία... Δυστυχώς δεν το κατάφερα», είπε με φωνή «σπασμένη» από τη συγκίνηση.

Πρόσθεσε πως θα παραμείνει στα καθήκοντά της ως υπηρεσιακής πρωθυπουργού μέχρι την ανάδειξη του νέου αρχηγού των Συντηρητικών, καθώς η διαδικασία αναμένεται να κρατήσει αρκετές βδομάδες.

Πάντως η κούρσα διαδοχής στους Συντηρητικούς άρχισε πριν καν δηλώσει παραίτηση. Σαν φαβορί προβάλλει, μεταξύ τουλάχιστον 12 αξιωματούχων, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον, που δήλωσε: «Τώρα είναι η ώρα να ενωθούμε και να υλοποιήσουμε το Brexit».

Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι όποιος αναλάβει την αρχηγία των Συντηρητικών και το πρωθυπουργικό πόστο θα επιδιώξει νέο παζάρι με την ΕΕ, με το επιχείρημα πως το σχέδιο συμφωνίας της Μέι με την ΕΕ έχει ήδη απορριφθεί τρεις φορές από τη Βουλή των Κοινοτήτων. Αυτό θεωρείται πως θα οδηγήσει σε νέα παράταση του Brexit, που έχει ήδη αναβληθεί μία φορά, για τις 31 Οκτώβρη 2019.

Η εξέλιξη προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις στο Λονδίνο, με πρώτη αυτή του αρχηγού του αντιπολιτευόμενου Εργατικού Κόμματος, Τζέρεμι Κόρμπιν, ο οποίος αφενός επικρότησε την απόφασή της, αφετέρου υποστήριξε ότι όποιος την αντικαταστήσει θα πρέπει (μολονότι δεν επιβάλλεται από τη νομοθεσία της χώρας) να προκηρύξει εκλογές. «Το Συντηρητικό Κόμμα έχει αποτύχει εντελώς στο Brexit και είναι ανίκανο να βελτιώσει τις ζωές των ανθρώπων», τόνισε. «Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται η χώρα είναι βδομάδες περαιτέρω εσωτερικής διαμάχης των Συντηρητικών και άλλος ένας μη εκλεγμένος πρωθυπουργός».

Ο Νάιτζελ Φάρατζ, που πρωτοστάτησε στην εκστρατεία για το Brexit και έχει ιδρύσει το ομώνυμο νέο κόμμα, δήλωσε πως η Μέι δεν «διέγνωσε» σωστά τη «διάθεση» του λαού: «Είναι δύσκολο να μη λυπηθούμε την κα Μέι, αλλά από πολιτική άποψη δεν έκρινε σωστά τη διάθεση της χώρας και του κόμματός της. Τώρα έχουν φύγει δύο ηγέτες των Συντηρητικών που είχαν φιλοευρωπαϊκά ένστικτα. Είτε το κόμμα θα διδαχθεί από αυτό το μάθημα, είτε θα πεθάνει».

Η πρωθυπουργός της Σκοτίας Νίκολα Στέρτζον ζήτησε εκλογές, λέγοντας: «Η αποχώρηση της Μέι δεν θα επιλύσει το χάος του Brexit που δημιούργησαν οι Συντηρητικοί. Μόνο φέρνοντας πάλι το θέμα στο λαό μπορεί να γίνει αυτό».

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ εξέφρασε το «σεβασμό» του για τις ικανότητες της Μέι και υποσχέθηκε ότι «με τον ίδιο σεβασμό» θα αντιμετωπίσει και τον διάδοχό της.

Η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ δήλωσε πως σέβεται την απόφαση της Μέι, επισημαίνοντας ότι θα συνεργαστεί με τον διάδοχό της «γιατί εμείς και όλη η ΕΕ ενδιαφερόμαστε για μία καλή λύση για τη Βρετανία, και αυτό σημαίνει διατεταγμένη αποχώρηση».

Ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε θύμισε πως στο τραπέζι υπάρχει μία συμφωνία από τον περασμένο Νοέμβρη, που δεν επιδέχεται αλλαγές.

Ο Ιρλανδός υπουργός Εξωτερικών Σάιμον Κόβενι δήλωσε ότι η ΕΕ δεν θα προσφέρει καλύτερη συμφωνία για το Brexit σε όποιον κι αν αναλάβει πρωθυπουργός της Βρετανίας.