Στο ζωντανό μνημείο, στην κορφή των Γκιναίων, εκεί όπου ο Δημοκρατικός Στρατός Σάμου στις 29 Αυγούστου 1947 έδωσε την καθοριστική νικηφόρα μάχη απέναντι στους 2.000 άντρες του νομάρχη Κούσουλα, περπάτησαν δεκάδες φίλοι και σύντροφοι όλων των ηλικιών, την Κυριακή 27/10, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα των Κομματικών Οργανώσεων Ανατ. Σάμου του ΚΚΕ.

Στη διάρκεια της διαδρομής, με την ξενάγηση του Κώστα Τζίχα, μέλους της ΤΕ Σάμου του ΚΚΕ, ξεδιπλώθηκε η ζωντανή ιστορία του ΔΣΣ, σε κάθε αμπρί, σε κάθε ξέφωτο μέχρι την κορυφή, όπου οι αρχηγοί Γιάννης Μαλαγάρης και Γιάννης Σαλάς μαζί με τους μαχητές αντιμετώπισαν τις δυνάμεις του νομάρχη Κούσουλα, τοποθετημένου στο νησί από την κυβέρνηση Τσαλδάρη, για να καταπνίξει το δημοκρατικό φρόνημα του λαού, εξαπολύοντας άγρια τρομοκρατία.

Μετά τη νικηφόρα μάχη στους Γκιναίους, ο ΔΣΣ μαζικοποιήθηκε, αγκαλιάστηκε από το λαό του νησιού και συνέχισε την πλούσια δράση του, όχι μόνο στρατιωτική, αλλά και πολιτική και πολιτιστική. Εφτασε να ελέγχει τα 2/3 του νησιού, εξέδωσε το περιοδικό «Γκιναίοι» κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες (Δεκέμβρη 1948), ανέβασε έως και θεατρική παράσταση. Ολα αυτά έγιναν αντιμετωπίζοντας θαρραλέα την πείνα, τη δίψα, το θάνατο, χάρη στη βαθιά ιδεολογική πίστη των μαχητών του σε υψηλά ιδανικά και αξίες, για λευτεριά και για μια άλλη κοινωνία, σοσιαλιστική.

Πέρα από την ξενάγηση απαγγέλθηκε το ποίημα «Γκιναίοι» του Γιάννη Σβερκίδη, υπεύθυνου διαφώτισης του ΔΣΣ και διαβάστηκε η αφήγηση του μαχητή του ΔΣΣ Μανώλη Διακογιάννη, που είχε δημοσιευτεί το 1998 στην εφημερίδα «Χαραυγή».

Ο ιστορικός περίπατος έκλεισε με γλέντι, τραγούδι και κρασί στους Βουρλιώτες μέχρι αργά το βράδυ.