Ενδεικτικές οι δηλώσεις Ερντογάν για τις προοπτικές συνεργασίας με την Ιταλία
Ενδεικτικές της όξυνσης των παζαριών, που μεγαλώνουν τους κινδύνους και τις παγίδες για τους λαούς της περιοχής, είναι οι δηλώσεις που έκανε ο Ρ. Τ. Ερντογάν για τις σχέσεις της Αγκυρας με τη Ρώμη, τις οποίες συσχέτισε ευθέως με «τις προσδοκίες της Ιταλίας ειδικά στο θέμα του φυσικού αερίου».
Επιστρέφοντας από το Βερολίνο και τη Σύνοδο για τη Λιβύη, όπου η αφρικανική χώρα βρέθηκε στο επίκεντρο πολύπλευρων παζαριών για τις εξελίξεις και σε πολλά άλλα μέτωπα, ο Τούρκος Πρόεδρος δήλωσε σε δημοσιογράφους αναφερόμενος στον αγωγό «Turkish Stream» (που θα μεταφέρει ρωσικό αέριο προς την Ευρώπη μέσω Τουρκίας και εξετάζεται το πέρασμά του και από άλλες χώρες, όπως η Ιταλία) ότι «ειδικά αυτή η στρατηγική επένδυση μας έχει δημιουργήσει πολύ διαφορετικούς δεσμούς» με την Ιταλία».
Επιπλέον ο Ερντογάν άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο η ενεργειακή συνεργασία Τουρκίας - Ιταλίας να αλληλεπιδράσει και με την εφαρμογή των συμφωνιών του με τον Σάρατζ, τις οποίες η τουρκική πλευρά επικαλείται για τη δρομολόγηση ερευνών και γεωτρήσεων σε ζώνες που πλέον θεωρεί δικής της δικαιοδοσίας. Οπως είπε ο Τούρκος ηγέτης, «εμείς αυτή τη στιγμή ασφαλώς θα εργαστούμε με τη Λιβύη για τη συμφωνία μας, αλλά εδώ μπορούμε να πάρουμε μαζί μας ως συνεταίρους και τρίτες ή τέταρτες χώρες. Μπορεί να πάρουμε και πέμπτη χώρα εδώ ως συνέταιρο. Σε αυτό το θέμα υπάρχει ομοφωνία με τον Σάρατζ. Οταν τις πάρουμε και αυτές, ασφαλώς θα υπάρχει μια πολύ διαφορετική εξέλιξη». Σύμφωνα με τουρκικά αλλά και ελληνοκυπριακά ΜΜΕ, ο Ερντογάν αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην Ιταλία αλλά και στη Σομαλία, μιλώντας για χώρες που έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον για κοινές έρευνες με την Τουρκία στην περιοχή.
Σε ανακοίνωσή του, το ιταλικό ΥΠΕΞ ανέφερε ότι «οι φήμες που κυκλοφόρησαν στον Τύπο σύμφωνα με τις οποίες η Ιταλία φέρεται να διαπραγματεύεται με την Τουρκία με στόχο την εκμετάλλευση των πετρελαϊκών πόρων, στα ανοικτά της Λιβύης, στο πλαίσιο του πρόσφατου μνημονίου συνεργασίας της Αγκυρας με την Τρίπολη για την οριοθέτηση των υφαλοκρηπίδων, στερούνται βάση». Προσθέτει ωστόσο ότι «η Ιταλία υποστηρίζει εδώ και καιρό» ότι «η εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων στην Μεσόγειο θα έπρεπε να ιδωθεί ως μια ευκαιρία που πρέπει να αδράξει κανείς, μέσω της συνεργασίας όλων των μεσογειακών κρατών», αλλά και ότι «για να γίνει αυτό απαιτείται η έναρξη διαπραγματεύσεων μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων πλευρών, ειδικά στο ζήτημα της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών».
Την ίδια στιγμή, ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου τόνισε από το Νταβός της Ελβετίας ότι «δεν τίθεται θέμα συζήτησης» για τις γεωτρήσεις που η Αγκυρα σχεδιάζει στην Ανατολική Μεσόγειο, ωστόσο, αναφερόμενος στο γεωτρύπανο «Γιαβούζ» (που από την Παρασκευή φέρεται να επιχειρεί στο «οικόπεδο 8» της κυπριακής ΑΟΖ, για το οποίο έχουν αδειοδοτηθεί «Eni» - «Total»), πρόσθεσε ότι «είμαστε έτοιμοι για συνεργασία εδώ. Δεν μπορούμε να αφήσουμε να τύχουν σφετερισμού τα δικαιώματα της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο». Τόνισε δε ότι «επιχειρούμε και στο πεδίο των μαχών και των γεωτρήσεων και στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».
Επίσης, ο Τούρκος ΥΠΕΞ εξέφρασε δυσαρέσκεια επειδή η Ελλάδα κοιτάει από μια «στενή οπτική γωνία» τις εξελίξεις στη Λιβύη μέσω της συμφωνίας (Ερντογάν - Σάρατζ) οριοθέτησης των ζωνών θαλάσσιας αρμοδιότητας. «Τις αξιολογούν μόνο από το πλαίσιο μίας συμφωνίας», σχολίασε και πρόσθεσε ότι «δεν είναι ώριμη στάση» αυτή που επιδεικνύει η Ελλάδα, που «υποστηρίζει κάποιον που δεν είναι νόμιμος (σ.σ. τον Χάφταρ) αντί να υποστηρίξει τη νόμιμη κυβέρνηση, κάτι που δείχνει ότι η οπτική της γωνία είναι λάθος... Η γείτονας πρέπει να επιδείξει μια στάση υπέρ του διαμοιρασμού στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτή η προσέγγιση της Ελλάδας δεν θα λύσει τα προβλήματα στην Ανατολική Μεσόγειο».
Αλλά και ο ηγέτης του ψευδοκράτους Μουσταφά Ακιντζί δήλωσε ότι οι Ελληνοκύπριοι έχουν δύο επιλογές: «'Η θα διατηρήσουν τη διπλωματία της έντασης ή θα κινηθούν προς την κατεύθυνση της συνεργασίας». Ακόμα, υποστήριξε ότι ο αγωγός «East Med» «δεν βασίζεται πάνω σε στέρεη επιστημονική πραγματικότητα» και ζήτησε την ανάληψη διπλωματικών πρωτοβουλιών προς επίλυση των διαφωνιών.
Σε ό,τι αφορά το «Γιαβούζ», μέχρι και χτες εξακολουθούσε να βρίσκεται στο «οικόπεδο 8» της κυπριακής ΑΟΖ, για το οποίο έχουν άδειες έρευνας και αξιοποίησης η γαλλική «Total» και η ιταλική «Eni». Μάλιστα, ελληνοκυπριακά ΜΜΕ μετέδιδαν χτες ρεπορτάζ για γεωτρήσεις που ήδη ξεκίνησε, σε στόχους που συγκεκριμένα είχε καθορίσει η γαλλοϊταλική κοινοπραξία. Μέχρι χτες πάντως καμία από τις δύο εταιρείες δεν είχε αντιδράσει.
Την ίδια στιγμή, ενδεικτικές της προσπάθειας να εμφανιστούν οι εκπρόσωποι των μονοπωλίων ως υπερασπιστές λαϊκών συμφερόντων είναι και οι δηλώσεις του Κύπριου Προέδρου Ν. Αναστασιάδη. Ερωτηθείς για το ενδεχόμενο να υπάρξει «κάποια δυναμική κίνηση από τη Γαλλία» - με φόντο τη νέα άφιξη του αεροπλανοφόρου «Σαρλ Ντε Γκωλ» στην περιοχή - σημείωσε ότι η Γαλλία «χωρίς αμφιβολία διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στις προσπάθειες που καταβάλλονται για κατευνασμό των ενεργειών της Τουρκίας ή αναχαίτιση». Αρνήθηκε ωστόσο να σχολιάσει περαιτέρω.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, προχτές ο κατοχικός στρατός ξεκίνησε στην Κύπρο, στην κατεχόμενη περιοχή της Μόρφου, ασκήσεις με πραγματικά πυρά οι οποίες θα συνεχιστούν μέχρι και αύριο Πέμπτη.